31 Δεκεμβρίου, μνήμη της Αγίας Μελάνης της Ρωμαίας

site analysis

Ο ΒΙΟΣ ΤΗΣ ΑΓΙΑΣ ΜΕΛΑΝΗΣ

ΜΟΝΗ ΜΕΓΑΛΗΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΙΕΡΟΣΟΛΥΜΑ

«Ην άρα και τούτο της μεγίστης των πάλαι και περιφανεστάτης εν πόλεσι Ρώμης…»

Η Αγία Μελάνη γεννήθηκε στη Ρώμη το 338 μ. Χ. Οι γονείς της ήταν πλούσιοι και επιφανείς, ευσεβείς και εραστές της αρετής.

Η Αγία απο νεαρή ηλικία δεν επιθυμούσε το γάμο αλλά οι γονείς της που επιθυμούσαν διάδοχο, την παντρεύουν στα δεκατέσσερά της με τον δεκαεπτάχρονο Απελλιανό, γόνος και αυτός επιφανούς οικογενείας.

Μετά το γάμο η Αγία παρακαλούσε τον άνδρα της να την αφήσει να πορευθεί εν Χριστώ διατηρώντας την παρθενία της. Σε αντάλλαγμα του έδινε όλη την περιουσία της. Ο Απελλιανός όμως επιθυμούσε διάδοχο και έτσι αποκτούν κορίτσι. Η Αγία Μελάνη μετά απο αυτό ζούσε εν τω κόσμω ζωή ασκητική, αποφεύγοντας ακόμα και να έρθει σε επαφή με το νερό. Καθώς ο Απελλιανός επιθυμούσε και άλλο παιδί η Αγία σκέφτηκε να φύγει αλλά παρέμεινε υποτασσόμενη. Η άσκησή της, σωματική και πνευματική έγινε μεγαλύτερη φορώντας τρίχινα ρούχα εσωτερικά. Λίγο καιρό αργότερα μένει έγκυος. Ξημέρωνε η γιορτή του Αγίου Λαυρεντίου και καθώς ο όρθρος έληγε εκείνη συνέχιζε γονυκλινής την προσευχή που έκανε όλη την νύχτα. Ούτε οι πόνοι της γέννας ήταν ικανοί να την σταματήσουν. Τότε η Αγία γεννά βιαίως ένα αγόρι που λίγο αργότερα πεθαίνει. Μαθαίνοντάς το ο Απελλιανός θορυβήθηκε και η Αγία θεώρησε οτι τότε ήταν η κατάλληλη ώρα να του ζητήσει να ζήσουν πνευματική ζωή. Ο δε θάνατος της κόρης του που ακολούθησε, έπεισε τελικά τον Απελλιανό να συμπορευτεί πνευματικά με την Αγία Μελάνη.

ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟΙ ΣΥΝΟΔΟΙΠΟΡΟΙ

Ο καιρός περνούσε και οι δύο τους πια σκέφτονταν να φύγουν από τη Ρώμη. Τους εμπόδιζε όμως η γνώμη των γονέων. Προς ενίσχυση της υποταγής τους ένα βράδυ αντιλήφθηκαν θεία ευωδία και έτσι κατάλαβαν ότι όποτε θέλει ο Θεός θα αφήσουν τη Ρώμη. Έτσι σε ηλικία είκοσι τεσσάρων η Αγία Μελάνη και είκοσι επτά ο Απελλιανός φεύγουν από τη Ρώμη.

Η Αγία νουθετούσε και συμπαραστεκόταν στον Απελλιανό, όταν αυτός παρέκλινε από τον ορθό δρόμο ενδιαφερόμενος ακόμα για την εξωτερική του εμφάνιση, πράγμα που η Αγία Μελάνη είχε επιμελώς παραμελήσει. Το φιλανθρωπικό τους έργο ήταν τεράστιο προσφέροντας χρήματα σε απόρους και κατατρεγμένους. Δώρισαν δε όλη τους την περιουσία κρατώντας μόνο την ελπίδα στο Θεό. Ο δε διάβολος βλέποντας το φιλανθρωπικό έργο τους χρησιμοποίησε τον αδελφό του Απελλιανού, Σευήρο, για να τους προκαλέσει λύπη και σύγχυση. Εκείνος λοιπόν επιχείρησε να αποσπάσει την περιουσία του αδελφού του. Έφτασε δε στο σημείο να εξαγοράσει τους δούλους του Απελλιανού για να ψευδορκήσουν για την περιουσία. Αυτοί όμως υπομένοντας όπως ο Ιώβ τις δοκιμασίες συνέχιζαν. Η φήμη τους έφτασε στη Βασίλισσα Βερίνα που ζήτησε να τους δει. Η Αγία Μελάνη ακολουθώντας το νόμο του Παύλου όπου θέλει τις γυναίκες με καλυμμένο το κεφάλι, και όχι το νόμο των Βασιλιάδων, παρουσιάστηκε έτσι στη Βασίλισσα. Θαύμασε τότε η Βασίλισσα και τους υποσχέθηκε να αποκαταστήσει την εις βάρος τους αδικία από τον Σευήρο. Η Αγία Μελάνη αποδέχτηκε την προσφορά, όχι για τους ίδιους αλλά για το ότι ο Σευήρος αποστερούσε την περιουσία τους από τους φτωχούς και ενδεείς.

Έτσι γίνονται κύριοι περιουσίας σε διάφορες περιοχές όπως Σικελία, Ισπανία και Βρετανία. Πιστοί στο έργο τους μοίραζαν τα πλούτη τους στους φτωχούς. Ο διάβολος για άλλη μία φορά δοκίμασε να διασαλεύσει την πίστη της Αγίας. Έκανε το χρυσό που υπήρχε στο σπίτι τους να λάμπει τόσο πολύ και έστελνε λογισμούς για την ομορφιά και το κάλλος. Η Αγία όμως αντιστεκόταν σκεπτόμενη ότι όλα αυτά είναι φθαρτά. Επανερχομενος ο διάβολος πρόβαλε την ομορφιά ενός κτήματος πραγματικά καλλίστου όσον αφορά τα δέντρα του, τα νερά του και τη μοναδική θέα του στη θάλασσα. Ο Θεός όμως ενίσχυε την Αγία Μελάνη να έχει στραμμένο το νου στα ουράνια.

Όταν τελικά έφυγαν από τη Ρώμη, ο φιλάργυρος Έπαρχος άρπαξε όση περιουσία τους έμεινε. Τότε ξέσπασε πάνω του η οργή του Θεού και ο λαός φόνευσε τον Έπαρχο και λεηλάτησαν οι βάρβαροι την περιοχή του.

ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΚΑΡΧΗΔΟΝΑ

Φεύγοντας από τη Σικελία σκόπευαν να πάνε στη Λιβύη και στην Καρχηδόνα. Το σχέδιο του Θεού ήταν άλλο όμως και αφήνοντας ελεύθερο το πλοίο να πλεύσει η Αγία τους οδήγησε σε ένα νησί όπου βάρβαροι κρατούσαν αιχμαλώτους τα γυναικόπαιδα ζητώντας λύτρα. Αφού τους ελευθέρωσαν, δίνοντας πολύ περισσότερα λύτρα από ότι ζητούσαν οι βάρβαροι πήγαν στην Καρχηδόνα. Εκεί στην πόλη Θαγαστή έφτιαξε δύο μοναστήρια για άνδρες και γυναίκες. Εκεί η Αγία Μελάνη έζησε με πραγματική εγκράτεια.

Εκεί ζούσε δε ένας ευσεβής Ιερέας, ο Αλύπιος στο μοναστήρι του οποίου έμειναν.

Η Αγία Μελάνη ενήστευε τρώγοντας αρχικά μία φορά την ημέρα, σπάνια λίγο λάδι και κρασί καθόλου. Αργότερα έτρωγε κάθε δύο ή τρεις μέρες. Η Αγία ήταν ταχυγράφος και καλλιγράφος, όταν κουραζόταν τα μάτια της άκουγε λόγια ευάρεστα. Κοιμόταν δε λίγο. Νουθετούσε τις αδελφές να προσεύχονται γιατί ο Κύριος θα έρθει ως κλέπτης μέσα στην νύχτα. Διάβαζε την Αγία Γραφή ολόκληρη τρεις φορές το έτος. Γνώριζε η Αγία πολύ καλά την Ελληνική όσο και την Ιταλική. Προσέλκυε με την ηρεμία και την πραότητα πολλές νέες γινόμενη έτσι αλιεύς ψυχών. Έφτιαξε δε και μια κιβωτό ξύλινη και στενή στην οποία έμεινε και από μία μικρή θυρίδα άφηνε να βγαίνουν οι λόγοι της. Η μητέρα της Αγίας ήταν συνοδοιπόρος μαζί της και δόξαζε το Θεό που γέννησε τέτοια κόρη. Μετά από επτά χρόνια παραμονής εκεί (στην Καρχηδόνα) της γεννιέται ο λογισμός να επισκεφθεί τα Ιεροσόλυμα.

ΣΤΑ ΙΕΡΟΣΟΛΥΜΑ

Εκεί προσκύνησε τα Ιερά Προσκυνήματα και κάθε μέρα κλεινόταν στο Πανάγιο Τάφο προσευχόμενη, μέχρι τη δοξολογία. Με τα λίγα χρήματα που της είχαν απομείνει έκανε τη συνήθη φιλανθρωπία και έκτισε κελί για τη γερόντισσα μητέρα της στο όρος των Ελαιών. Συνάντησε δε και ένα ευσεβή μορφωμένο γέροντα τον Ηφαιστίωνα που δε δεχόταν χρήματα και παρόλο που η Αγία προσπάθησε κρυφά να του αφήσει, εκείνος τα επέστρεψε ρίχνοντάς τα στο ποτάμι.

Μετά από σύντομη παραμονή στην Αλεξάνδρεια, αφού συνάντησαν εξέχοντα πνευματικά πρόσωπα, πλήρεις αγαθών επέστρεψαν στα Ιεροσόλυμα. Έμεινε κοντά στη μητέρα της στο όρος των Ελαιών μη δεχόμενη να δει κανέναν παρά μόνο τον Απελλιανό, την μητέρα της και την ανιψιά της μία φορά την εβδομάδα. Δεκατέσσερα (14) χρόνια αργότερα πέθανε η μητέρα της. Η φήμη της Αγίας έγινε γνωστή παντού και πολλές θέλησαν να φοιτήσουν στη μοναχική ζωή δίπλα της, όχι μόνο ευσεβείς αλλά και άνομες γυναίκες. Η ίδια αρνιόταν να γίνει ηγουμένη. Νουθετούσε τις αδελφές να φροντίζουν όχι μόνο το σώμα αλλά και την ψυχή, να προσεύχονται χωρίς να βιάζονται να τελειώσουν και να έχουν Θείο φόβο και σεβασμό. Παρομοίαζε την ψυχή με νύφη και τις αρετές νυφικές στολές που τη στολίζουν. Χρησιμοποιούσε πολλά παραδείγματα για νουθεσία όπως εκείνου που πηγαίνοντας ως υποτακτικός σε έναν πνευματικό του ζητήθηκε να κτυπήσει και να βρίσει ένα είδωλο. Ο πνευματικός τον προέτρεψε να έχει και εκείνος την υπομονή του ειδώλου που δεν αντιδρά και δεν ανταποκρίνεται στις βρισιές και τα χτυπήματα. Έτσι και στις μοναχές η αγία Μελάνη μετέφερε αυτό το παράδειγμα σε ένδειξη υπομονής.

Λίγο αργότερα πεθαίνει ο Απελλιανός και επεθύμησε η Αγία να φτιάξει ανδρικό μοναστήρι. Παρόλο που δεν είχε χρήματα βρίσκονται με θαυμαστό τρόπο από έναν πλούσιο άρχοντα. Εκείνο τον καιρό έρχεται επιστολή από το θείο της Βολοσιανό που ήταν έπαρχος στη Ρώμη να μεταβεί στην Κωνσταντινούπολη στη Βασίλισσα Ευδοκία όπου θα πήγαινε και ο ίδιος.

ΣΤΗΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗ

Η Αγία ένιωθε αναστάτωση για το αν ήταν θέλημα Θεού να πάει. Έτσι πριν παρουσιαστεί στη βασίλισσα μένει το βράδυ στο ναό της Αγίας Ευφημίας όπου ένιωσε Θεία ευωδία και κατάλαβε ότι ήταν θέλημα Θεού να βρίσκεται εκεί. Μένει σε κάποιον ευσεβή χριστιανό τον Λούσο. Το δε θείο της βρήκε άρρωστο βαριά ο οποίος βλέποντάς τη εξεπλάγη με την παρουσία της. Μέσω των λόγων της και με τη βοήθεια του Πατριάρχη Πρόκλου ο Βολοσιανός αποποιήθηκε την αρχαιολατρία και αποδέχτηκε τον χριστιανισμό. Εκτός αυτού η Αγία πολέμησε την αίρεση του Νεστορίου και επανέφερε στην ορθή πίστη πολλούς. Ο δε διάβολος μην αντέχοντας τη δράση της Αγίας μεταμορφώθηκε σε άνδρα με πένθιμη στολή και μαύρο στην όψη και την απειλούσε. Πρώτα όμως προσπάθησε να αλλάξει την ψυχή των πιστών και του βασιλιά. Την δε Αγία απειλούσε με θάνατο αφού προηγουμένως υποφέρει. Η Αγία Μελάνη επικαλούνταν το όνομα του Κυρίου, την παρουσία του διαβόλου την ανέφερε σε ένα Ιερέα και αμέσως ξεκίνησαν δυνατοί πόνοι στο ισχίο. Έξι μέρες πονούσε η Αγία και την έβδομη σηκώθηκε ακούγοντας ότι πεθαίνει ο θείος της, γιατί δεν ήθελε να φύγει αβάπτιστος. Τόση δύναμη έβαλε ψυχική για να μην χάσει την ψυχή του ο θείος της που όταν εκείνος βαπτίστηκε, η Αγία έγινε αμέσως καλά. Ο δε θείος πέθανε αφού κοινώνησε των αχράντων μυστηρίων.

ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΤΑ ΙΕΡΟΣΟΛΥΜΑ

Μετά από αυτό η Αγία επεθύμησε την ησυχία των Αγίων Τόπων. Έτυχε τότε να πέσει χιόνι πολύ και υπήρχε μεγάλο ψύχος, η Αγία Μελάνη όμως ένιωθε τις νιφάδες σαν άνθη καθώς πορευόταν για την επιστροφή της.

Στα Ιεροσόλυμα της γεννιέται η επιθυμία να οικοδομήσει και άλλο μοναστήρι εκεί όπου ο Κύριος μίλησε καθώς πορευόταν στο Θείο Πάθος. Εκεί έφτιαξε και εκκλησία.

Η αυτοκράτειρα Ευδοκία η οποία είχε ακούσει τα λόγια της Αγίας στο βυζάντιο, βρέθηκε εκεί για τα εγκαίνια της εκκλησίας.

Ο διάβολος για άλλη μια φορά έκανε την παρουσία του, πειράζοντας την αυτοκράτειρα και προκαλώντας της αφόρητους πόνους στο πόδι. Πόνοι που μόνο με την ευχή της Αγίας Μελάνης θεραπεύτηκαν.

ΘΑΥΜΑΤΑ ΤΗΣ ΑΓΙΑΣ

Κάποια κοπέλα σε νεαρή ηλικία καταλήφθηκε από δαιμόνια πληγή. Σφράγισε το στόμα της και δεν μπορούσε ούτε να μιλήσει ούτε να φάει. Η αρρώστια εντωμεταξύ της κατέτρωγε τα σπλάχνα. Καθώς οι γιατροί δεν μπορούσαν να κάνουν τίποτε την φέρνουν στην Αγία. Εκείνη επειδή φοβήθηκε την υπερηφάνεια από τον θαυμασμό των πιστών μπήκε στο ναό και κάλεσε τη δαιμονισμένη. Πήρε λάδι από τα κανδήλια των Αγίων, της άλειψε το στόμα και της ζήτησε στο όνομα του Ιησού Χριστού να το ανοίξει αμέσως. Αμέσως η δαιμονισμένη γιατρεύτηκε.

ΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΗΣ ΑΓΙΑΣ

Η Αγία προείδε το θάνατό της. Πλησίαζαν τα Χριστούγεννα και επισκέφθηκε τους γύρω τόπους της Ιερουσαλήμ, τη Βηθλεέμ και τη Γαλιλαία. Την ημέρα των Χριστουγέννων προσκύνησε στο Άγιο σπήλαιο και είπε στην ανιψιά της ότι δεν θα ξαναπερπατήσει μαζί τους. Αφού πέρασε όλη τη νύχτα στο Άγιο σπήλαιο φτάνει στο Ιερό του Πρωτομάρτυρα Στεφάνου και με το βιβλίο στο χέρι διάβαζε το μαρτύριό του. Έπειτα απευθύνθηκε στις αδελφές λέγοντάς τους ότι δεν θα την ξανακούσουν να διαβάζει. Επειδή τις έβλεπε να στενοχωρούνται τις νουθέτησε να διατηρήσουν τις ψυχές και τα σώματά τους αγνά και όταν νιώθουν απελπισμένες από τη στέρησή της να βρίσκουν παρηγοριά κοντά στο Θεό. Μετά μπήκε στο Ιερό και προσευχόταν στον Κύριο «Δέσποτα, έλεγε, ο Θεός, που εγώ απ΄την αρχή επέλεξα από το γάμο, τα πλούτη και τη δόξα, σ΄αυτόν που απ΄τη γέννησή μου έδωσα σώμα και πνεύμα, αυτός που με οδήγησε, ο ίδιος τώρα άκουσε τη φωνή μου και τα δάκρυα αυτά με την ευσπλαχνία Σου ας διώξουν μακριά με ποταμούς, τους ρύπους των αμαρτημάτων μου, όσοι έγιναν εκούσια και όσοι ακούσια. Καθάρισέ με και την πορεία μου προς Σε δώσε τη μου ατάραχη και ανεμπόδιστη, για να μη με συλλάβουν οι του αέρος πονηροί δαίμονες. Γνωρίζεις, Αθάνατε τον θνητό, γνωρίζεις τα των ανθρώπων, Φιλάνθρωπε, ότι κανένας δεν είναι άσπιλος ούτε αλώβητος από τις επιθέσεις του εχθρού και ότι κανείς δεν θα μπορούσε ούτε μία μέρα να ζήσει με μέτρο».

Αυτή την προσευχή αφού είπε, δεν σταμάτησε να λέει την ευχή και παρ΄όλους τους πόνους, συνέχιζε να ψάλλει!! Αφού έδωσε παραινέσεις και νουθεσίες στις αδελφές, μετάλαβε των αχράντων μυστηρίων. Κοντά της βρέθηκαν πολλοί κληρικοί, ο Αρχιερέας Ελευθερουπόλεως και πολύς κόσμος. Η Αγία Μελάνη παρέδωσε την ψυχή της στον Κύριο 31 Δεκεμβρίου, ημέρα Κυριακή. Η δε στάση του σώματός της πριν την ταφή, δεν έγινε από ξένα χέρια, αλλά θαυμαστώς τα χέρια της τέθηκαν κατά σχήμα στο στήθος και τα πόδια της διετάθησαν σεμνώς.

Αφού έψαλαν τα πρέποντα κατά την Ανατολή, θάβουν «την των ουρανών όντως αξίαν».

Αμήν.

Απολυτίκιον Ήχος δ΄.

Καταυγασθείσα την ψυχήν φρυκτωρίαις, του αναλάμψαντος ημίν εκ Παρθένου, εν αρεταίς διέλαμψας, πανεύφημε ˙ πλούτον γαρ σκορπίσασα επι γην εφθαρμένον, εναπεθησαύρισας τον ουράνιον πλούτον, και εν ασκήσει έλαμψας φαιδρώς. Όθεν, Μελάνη, σε πόθω γεραίρομεν».

Η/Υ επιμέλεια Σοφίας Μερκούρη.