Η μακαρία Γοργονία [23 Φεβ.] ήταν αδελφή του αγίου Γρηγορίου του Θεολόγου (*) [25 Ιαν.] και θυγατέρα του Γρηγορίου Ναζιανζηνου του Πρεσβυτέρου [1η Ιαν.] και της αγίας Νόννας [5 Αυγ.]. Από το υποδειγματικό αυτό ζευγάρι δεν έλαβε μόνο την ύπαρξη, άλλα και τον ζήλο για την πίστη. Μεγάλωσε στην Ναζιανζό, αλλά πάντα θεωρούσε ως αληθινή πατρίδα της την ουράνια Ιερουσαλήμ και ότι η πραγματική ευγένειά της ήταν εκείνη της εικόνος του Θεού που από νεαρή ηλικία προσπαθούσε να καλλύνει με τα στολίδια των αρετών, ιδιαιτέρως δε την αγνεία στην οποία διέπρεπε. Νυμφευμένη με έναν κάτοικο του Ικονίου, τον Αλύπιο, με τον οποίο έκανε τρεις κόρες, επεδείκνυε στον γάμο την διάθεση των παρθένων αποκλειστικά προς τον Θεό και συμπαρέσυρε πίσω της τον σύζυγό της ως συναθλητή στους αγώνες της αρετής.
Διαφυλάσσοντας το βλέμμα της από κάθε άσεμνο θέαμα, κλείνοντας τα αυτιά της στις μάταιες συζητήσεις ώστε να ακούν μονάχα τα θεία και σωτήρια λόγια, έλεγχε τα ανάρμοστα γέλια μεταμορφώνοντάς τα σε ένα χαμόγελο που φώτιζε ειρηνικά την όψη της και γνώριζε, όπως κανείς άλλος, να συγκρατεί την γλώσσα της και να νοστιμεύει με άλας τα λόγια της ώστε να αποτελούν αίνους στον Κύριο. Αντίθετα με τόσες άλλες γυναίκες, δεν έχανε τον καιρό της σε επιπολαιότητες, ούτε αντενεργούσε στην φυσική τάξη των πραγμάτων που θέλησε ο Θεός, φροντίζοντας για ενδύματα και στολίδια και παραμορφώνοντας το πρόσωπο της, εικόνα του Θεού, με πούδρες και ψιμύθια. Ένα καλλώπισμα μόνο γνώριζε, εκείνο της ψυχής από τις άγιες αρετές και το μόνο κοκκινάδι που έβαζε στο ωχρό από την νηστεία πρόσωπο της ήταν το ερυθρίασμα της αιδημοσύνης.
Πρότυπο χριστιανής συζύγου, με την σοφία και την ευλάβειά της, ήταν για τους συγγενείς της, τους συμπολίτες αλλά και πολλούς ξένους, σύμβουλος εμβριθής σε πολλά λεπτά ζητήματα που αφορούν την συμπεριφορά των χριστιανών στον κόσμο. Κανείς άλλος τα χρόνια εκείνα δεν μεριμνούσε τόσο για τους ναούς του Θεού, κανείς δεν απέτινε τόση τιμή στους ιερείς και στους κληρικούς, έχοντας πάντα γι’ αυτούς ορθάνοιχτη την θύρα της κατοικίας της. Δεν είχε εξάλλου τον όμοιό της στις ελεημοσύνες και στηνσυμπόνια για τους τεθλιμμένους, σε σημείο μάλιστα που θα μπορούσε να πει κανείς ότι ήταν σαν τον δίκαιο Ιώβ: «οφθαλμός τυφλών, πους χωλών, η μητέρα των ορφανών...» (πρβλ. Ιώβ 29, 15). Μοίραζε όλα τα αγαθά της σε ελεημοσύνες κι έτσι όταν εξεδήμησε από την ζωή αυτή δεν άφησε πίσω της παρά μόνο το σώμα της· φρόντιζε, ωστόσο, πάντοτε να κρατά μυστικές τις αγαθοεργίες της.
Μία ημέρα είχε ένα τρομερό ατύχημα: ανατράπηκε η άμαξά της που την έσυρε στο χώμα για πολύ μεγάλη απόσταση· παρά ταύτα η αγία αρνήθηκε από αιδώ να δείξει το καταμωλωπισμένο σώμα της στον γιατρό, εναποθέτοντας την ελπίδα της στον Θεό ο οποίος την θεράπευσε τότε θαυματουργικώς.
Μιαν άλλη φορά που υπέφερε από μια αρρώστια μπροστά στην οποία οι γιατροί έμεναν ανίσχυροι, σηκώθηκε την νύχτα και πήγε στην εκκλησία να προσπέσει στην αγία Τράπεζα, υπενθυμίζοντας στον Θεό τα προηγούμενα θαύματά Του προς όφελος των δούλων Του. Σαν την γυναίκα του Ευαγγελίου που έλουσε με τα δάκρυα της τα πόδια του Κυρίου, η Γοργονία πότισε με τα δικά της δάκρυα το ιερό θυσιαστήριο και βρήκε την ιατρειά της.
Όταν έλαβε όψιμα, όπως συνηθιζόταν τα χρόνια εκείνα, το άγιο Βάπτισμα, τίποτε πια δεν την κρατούσε στην ζωή αυτή και παρακαλούσε για νύκτες τον Χριστό να πορευθεί προς συνάντησή Του χωρίς άλλη χρονοτριβή. Κατά την διάρκεια μιας τέτοιας αγρυπνίας της αποκαλύφθηκε η ημέρα του θανάτου της και το μόνο που της απέμενε πια ήταν να φροντίσει να βαπτισθεί ο σύζυγός της, έτσι ώστε να ολοκληρωθεί το έργο της ωςμαθήτριας του Χριστού και εφάμιλλης των αγίων Αποστόλων. Όταν έφθασε η ημέρα, έπεσε άρρωστη και αφού συγκέντρωσε γύρω της συγγενείς και φίλους για να τους μεταδώσει την τελευταία διδαχή της για την αιώνια ζωή, εξεδήμησε προς τον χορό των αγίων ψιθυρίζοντας ανεπαίσθητα σχεδόν τον στίχο του ψαλμού: Εν ειρήνη επί το αυτό κοιμηθήσομαι και υπνώσω (Ψαλμ. 4, 9).
Νέος Συναξαριστής της Ορθοδόξου Εκκλησίας
Υπό Ιερομονάχου Μακαρίου Σιμωνοπετρίτου
Εκδόσεις «Ίνδικτος», 2006
(*) Συνοψίζεται εδώ ο Εις Γοργονίαν επιτάφιος, που εξεφώνησε ο άγιος Γρηγόριος προς τιμήν της αδελφής του· Λόγος 8, ΕΠΕ 6, Θεσσαλονίκη 1980, 346-381.
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Σωφροσύνη στο Γάμο
Η άγια Γοργονία μολονότι ήταν, παντρεμένη, εν τούτοις ξεπέρασε στη σωφροσύνη όλες τις γυναίκες της εποχής. Ξεπέρασε ακόμη και τις πιο παλαιές, που ήσαν ξακουστές και αυτές για την σωφροσύνη τους. Με την αρετή της σωφροσύνης η αγία Γοργονία έδειξε, ότι ούτε μόνη της η παρθενία ενώνει τον άνθρωπο με τον Θεό, ούτε πάλιν ο γάμος εμποδίζει την ένωση με τον Θεό. Με την ζωή της μας έδειξε, πως το καλό της παρθενίας συνδυάζεται με το γάμο. Γι' αυτό, λοιπόν δεν πρέπει να αποφεύγεται ο γάμος ως κακός, αλλά ούτε και η παρθενία μόνη εξασφαλίζει την ένωση με τον Θεό. Διότι και στο γάμο και στην παρθενία ο νους είναι αυτός, που κυβερνά και, ή μας ενώνει με τον Θεό ή μας χωρίζει. Η Αγία Γοργονία, αν και ήταν παντρεμένη, δεν χωρίσθηκε από τον Θεό. Αν και είχε κεφαλή τον άνδρας της, εν τούτοις ποτέ δεν σταμάτησε να είναι ενωμένη με την πρώτη κεφαλή τον Χριστόν. Και σύμφωνα με τους νόμους του Θεού υπηρέτησε τον κόσμο και την φύσιν. Ολόκληρον όμως τον εαυτόν της τον αφιέρωσε στο Θεό. Το μεγάλο κατόρθωμα της Αγίας Γοργονίας ήταν, ότι έφερε τον άνδρα της στη χριστιανική γνώμη της, ώστε και οι δύο μαζί να αγωνίζονται και να κάμουν έργα θεάρεστα . Και, όπως αυτή διδάχθηκε από τους γονείς της τις αρετές του Χριστού, έτσι τώρα και αυτή με την σειρά της δίδαξε τα παιδιά της και τα εγγόνια της. Αν και ήλθε σε γάμο, εν τούτοις έζησε αγία ζωή και ευαρέστησε εις τον Θεό.
Τα στολίδια της
Η αξιοθαύμαστη Γοργονία δεν στολιζόταν με χρυσά στολίδια. Στο σώμα της δεν έβαζε ακριβά και πολυέξοδα φορέματα. Ούτε πάλι έβαζε αρώματα. Δεν παραμόρφωνε το σώμα της, όπως έκαμναν πολλές γυναίκες της εποχής της. Όπως ο δημιουργός της δημιούργησε το ανθρώπινο σώμα, έτσι η αγία Γοργονία το διατήρησε.
Η αγάπη της στην Εκκλησία
Πολλοί πήγαιναν για να την συμβουλευθούν, να πάρουν την γνώμη της. Πήγαιναν να βρουν παράδειγμα να μιμηθούν. Έκτος από αυτά η μακαρία Γοργονία ήταν αξιοζήλευτη, για την ευλάβεια και ευσέβεια της. Δεν συγκρίνεται με καμία γυναίκα της εποχής της. Κανένας δεν έδωκε στους Ναούς τόσα αφιερώματα, όσα αφιέρωσε η Αγία. Κανένας δεν σεβάστηκε τόσο πολύ τους Ναούς, όσο αυτή. Κανένας δεν φιλοξένησε στο σπίτι του τόσους πολλούς, όσους η Γοργονία. Κανένας δεν έδειξε τόση συμπάθεια και δεν λυπήθηκε τους πάσχοντας τόσο πολύ, όσο αυτή.
Πάσαν αρετήν
Διάβαζε επίσης πάντοτε τις Αγίες Γραφές. Με καρδιά ταπεινή και συντετριμμένη και με δάκρυα στα μάτια μέρα και νύχτα προσευχόταν στο Θεό. Έτσι λοιπόν, στολισμένη η μακαρία Γοργονία ξεπερνούσε στις αρετές όχι μόνο τις γυναίκες, αλλά και τους άνδρες.
Θεραπεύεται θαυματουργικά
Κάποτε η Αγία Γοργονία καθόταν σε ένα αμάξι, που το έσερναν δύο γαϊδουράκια. Καθώς όμως τα ζώα βάδιζαν εις τον δρόμο τους, έξαφνα και απότομα τα ζώα αυτά εξαγριώθηκαν και άρχισαν να τρέχουν με τόση γρηγοράδα, ώστε να αναποδογυρισθεί το αμάξι και η Αγία να πέσει. Μόλις έπεσε δεν έμεινε στο έδαφος, αλλά βρέθηκε κάτω από τις ρόδες του αμαξιού. Μαζί με το αμάξι τα ζώα έσερναν και την Αγία. Τα μέλη του σώματος της κόπηκαν και τα οστά της τσακίσθηκαν. Το φρικιαστικό αυτό γεγονός σκανδάλισε πάρα πολύ ακόμα και τους άριστους, οι οποίοι αμέσως είπαν: «Αφού αυτή ήταν Αγία γυναίκα, γιατί ο Θεός την άφησε να πάθη αυτό το κακό;» Η Αγία όμως, αν και βρισκόταν σε τέτοια κατάσταση, που είχε ανάγκη γιατρού, εν τούτοις για να μην δη το σώμα της ανθρώπινο μάτι δεν θέλησε να 'ρθει γιατρός να την θεραπεύσει. Όλη την ελπίδα της και την φροντίδα της την άφησε στα χέρια του Θεού. Το γιατί ο Θεός επέτρεψε να πάθη αυτά η Αγία, δεν γνωρίζουμε, διότι οι βουλές του Θεού είναι ανεξερεύνητες. Πράγματι η Αγία δεν διαψεύστηκε στις ελπίδες της. Ο Θεός ο Παντοδύναμος την γιάτρεψε, χωρίς καν να παρουσιασθεί εκεί γιατρός. Ο Θεός, που επέτρεψε να πάθη αυτά η Αγία ως άνθρωπος, ο ίδιος κατά τρόπον θαυματουργικό την έκανε καλά. Η θεραπεία της Αγίας προξένησε μεγάλη χαρά και έγινε αφορμή να δοξασθεί το όνομα του Θεού. Και αυτοί οι ολιγόπιστοι, που προηγουμένως σκανδαλίσθηκαν, θαύμασαν τώρα το γεγονός αυτό. Παντού δε έγινε το θαύμα αυτό γνωστό.
Προείδε τον θάνατο της
Τέτοια ήταν η ζωή της μακαρίας Γοργονίας. Πάντοτε η ευλογημένη ποθούσε τον θάνατο, και προτιμούσε αντί γηΐνων τα ουράνια. Ήθελε να ενωθεί όσο το δυνατόν γρηγορότερα με τον Κύριο, που τον αγαπούσε πάνω από όλα. Και να, πως ο Θεός απάντησε στην επιθυμία της Αγίας. Μια νύχτα η Αγία δεν έπεσε καθόλου για ύπνο. Κάθισε όλη τη νύχτα άγρυπνη και προσευχόταν. Για μια στιγμή της ήλθε ένας γλυκύτατος ύπνος. Μέσα στον ύπνο αυτόν βλέπει μια οπτασία, είδε δηλ. πότε και ποια ημέρα επρόκειτο να πεθάνει και να πάει κοντά στον Χριστό.
Φεύγει καθ' όλα ετοιμασμένη
Η Αγία όμως δεν είχε ανάγκη για να προετοιμασθεί. Προ ολίγου ακόμη είχε πάρει το άγιο Βάπτισμα και έτσι είχε καθαρισθεί από κάθε αμαρτία. Η ζωή άλλωστε της Αγίας ήταν μία συνεχής κάθαρσις και τελείωσις. Η Αγία τα είχε όλα. Ένα μόνο της έλειπε. Αυτό ποθούσε να ετοιμάσει και να το προσθέσει κοντά στα άλλα της έργα. Και αυτό το έργο, που της έλειπε, ήταν η βάπτισις του ανδρός της. Έπρεπε οπωσδήποτε να βαπτίσει τον άνδρα της. Στην προσπάθειά της να τον βαπτίσει πολλές φορές κατέφευγε στον Θεό και τον παρακαλούσε. Και ο Θεός άκουσε τις προσευχές της και εξεπλήρωσε την επιθυμία της. Ο άνδρας της βαπτίσθηκε και έγινε Χριστιανός! Όταν λοιπόν, η Αγία τα ετοίμασε όλα και τίποτε δεν της έλειπε από αυτά που ποθούσε, ήλθε και ημέρα, που έπρεπε να φύγει και να πάει κοντά στον αγαπημένο της Χριστό. Τότε έπεσε στο κρεββάτι άρρωστη. Αφού έδωσε τις τελευταίες συμβολές της στον άνδρα της, στα παιδιά της και τους γνωστούς της, έκλεισε τα μάτια της και η ψυχή της επέταξε στα ουράνια. Δεν ήταν γρια. Δεν ήθελε όμως να ζήσει πολλά χρόνια μακρυά από τον Ουρανό. Εν τούτοις όμως τα καλά της έργα και οι αρετές της ήσαν περισσότερες από πολλών άλλων, που έφθασαν εις μεγάλη ηλικία.
Στίχος
Τιμῶ τελευτὴν σὴν σιγῇ, Γοργονία, Γρηγορίου μέλψαντος αὐτὴν ἐκ λόγων.
|
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου