Μαρία Μαγδαληνή. Τό ἀληθινό της πρόσωπο

site analysis

    Στά γεγονότα τῶν σεπτῶν παθῶν καί τῆς ἀναστάσεως τοῦ Κυρίου συναντοῦμε συχνά τήν Μαρία Μαγδαληνή. Εἶναι μία ἀπό τίς μυροφόρες, ἡ πρώτη στήν ὁποία ἐμφανίσθηκε ὁ ἀναστημένος Κύριος. Ἀλλά ἡ γυναίκα αὐτή ἔχει πολύ παρεξηγηθεῖ ἀπό πολλούς, οἱ ὁποῖοι παραποίησαν καί κακοποίησαν φοβερά τήν προσωπικότητά της.

    Γιά τό λόγο αὐτό δέν θά ’ταν, νομίζω, καθόλου ἄκαιρο καί ἀδιάφορο νά παρουσιάσω τό ἀληθινό πρόσωπο τῆς Μαρίας Μαγδαληνῆς, ἔτσι ὅπως αὐτό ἀναδύεται μέσα ἀπό τίς ἀναφορές τῆς Καινῆς Διαθήκης καί τήν παράδοση τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας μας.

    Κατ’ ἀρχήν ἡ παρανόηση τῆς Μαρίας Μαγδαληνῆς, ἀνάγεται σέ ἀρχαίους Λατίνους ἑρμηνευτές, οἱ ὁποῖοι ἔδωσαν τήν πρώτη ὕλη γιά εὐφάνταστα μυθολογήματα καί δημιουργήθηκε ἔτσι στή Δύση μία ἀπέραντη φιλολογία, πού ἀνθεῖ μέχρι σήμερα, ἡ λεγόμενη Μαγδαληνολογία. Σέ περιόδους παρακμῆς παρεισέφρησαν καί στό χῶρο τῆς Ὀρθόδοξης Ἀνατολῆς τά παραμύθια τῶν παπικῶν. Στήν ἐποχή μας δέ, ἔγιναν ὑποθέσεις μυθιστορημάτων καί κινηματογραφικῶν ἔργων καί διαδόθηκαν πλατιά στό λαό, μέ ἀποτέλεσμα σήμερα πολλοί ὀρθόδοξοι Χριστιανοί νά ἀγνοοῦν τήν ἀλήθεια γιά τό πρόσωπο τῆς σεμνῆς αὐτῆς μαθήτριας τοῦ Κυρίου καί νά συνδέουν τή Μαρία Μαγδαληνή μέ πράγματα ὄχι μόνο ἀνυπόστατα ἀλλά καί βλάσφημα.

Ποιά εἶναι, λοιπόν, πράγματι ἡ Μαρία Μαγδαληνή; Τό ὄνομα Μαγδαληνή δηλώνει ὅτι ἡ Μαρία καταγόταν ἀπό τά Μάγδαλα (Μθ 15,39), μία κωμόπολη τῆς Γαλιλαίας, τήν ὁποία οἱ ἑρμηνευτές τοποθετοῦν στά βόρεια τῆς λίμνης Τιβεριάδος, στήν περιοχή τῆς σημερινῆς Ἔλ Μεγντζίλ. Κακῶς οἱ Λατῖνοι,παρασυρμένοι προφανῶς ἀπό τό χαρακτηρισμό της ὡς μυροφόρου, τήν ταυτίζουν μέ τήν ἀνώνυμη πόρνη, πού μετανόησε καί μνημονεύεται ἀπό τόν εὐαγγελιστή Λουκᾶ (Λκ 7,37-50) ὅτι μύρωσε τόν Ἰησοῦ.

Μία ἄλλη γραφική πληροφορία γιά τή Μαρία Μαγδαληνή, πού διασώζεται ἀπό τούς εὐαγγελιστές Μᾶρκο καί Λουκᾶ, λέει ὅτι ἡ Μαρία ἦταν πρῶτα δαιμονιζόμενη καί εἶχε ἑπτά δαιμόνια, τήν θεράπευσε ὅμως ὁ Ἰησοῦς, καί μετά τή θεραπεία της ὑπονοεῖται ὅτι τόν ἀκολουθοῦσε καί τόν διακονοῦσε, μαζί μέ τίς ἄλλες μαθήτριές του. Καί αὐτή τήν εὐαγγελική πληροφορία τήν ἔχουν παραποιήσει οἱ Λατῖνοι, οἱ ὁποῖοι ἑρμήνευσαν τά ἑπτά δαιμόνια ὡς ἑπτά θανάσιμα ἁμαρτήματα, ὅσα μετροῦν οἱ δυτικοί.

Συνολικά ἀναφέρεται στά εὐαγγέλια ἕνδεκα φορές, πάντοτε μέ τό ἐπίθετο Μαγδαληνή καί πάντοτε ἀπαριθμεῖται πρώτη, ὅπως ἀπό τούς μαθητές πρῶτος ἀριθμεῖται ὁ Πέτρος. Μόνο στό Ἰω 19,25 δέν ἔχει τήν πρώτη θέση ἡ Μαρία, διότι ἐκεῖ μνημονεύεται πρώτη ἡ Παναγία μητέρα τοῦ Κυρίου. Συγκεκριμένα ἀναφέρεται στή διακονία τοῦ κηρύγματος τοῦ Ἰησοῦ (Λκ 8,2), στό σταυρό (Μθ 27,56· Μρ 15,40· Ἰω 19,25), στήν ταφή (Μθ 27,61· Μρ 15,47), στήν ἀνάσταση (Μθ 28,1· Μρ 16,1.9· Λκ 24,10· Ἰω 20,1-18). Οἱ εὐαγγελιστές Ματθαῖος καί Λουκᾶς γράφουν ἁπλῶς ὅτι ἀπό τούς πρώτους εἶδε τόν ἀναστημένο Ἰησοῦ Χριστό, χωρίς νά διευκρινίζουν ἄν ἦταν μόνη ἤ μαζί μέ ἄλλους, ἐνῶ ὁ Μᾶρκος καί ὁ Ἰωάννης σημειώνουν ὅτι μόνη της ἡ Μαρία εἶδε πρώτη τήν ἀναστημένο Κύριο. Μάλιστα ὁ Ἰωάννης διηγεῖται λεπτομερῶς αὐτή τήν πρώτη ἐμφάνιση τοῦ Κυρίου.

Ἐκτός ἀπό τά στοιχεῖα αὐτά πού μᾶς παραδίδει ἡ Καινή Διαθήκη, γνωρίζουμε ἀπό τήν παράδοση τῆς Ἐκκλησίας, ὅπως διασώζεται στήν ὕμνολογία της, ὅτι ἡ Μαρία Μαγδαληνή ἦταν παρθένος· «ὑπήντησας τῇ παρθένῳ δωρούμενος τήν ζωήν», ψάλλουμε στό ἀπολυτίκιο τοῦ πλάγιου β’ ἤχου. (Μόλις πού χρειάζεται νά ὑπενθυμίσω ὅτι παρθένος ἐδῶ δέν εἶναι ἡ Παναγία μας, ἀλλά ἡ Μαρία Μαγδαληνή). Ἡ πληροφορία αὐτή τῆς παραδόσεως συμβιβάζεται ἀκριβέστατα μέ τίς μαρτυρίες τῆς ἁγίας Γραφῆς, διότι ὅσο μέν ἦταν δαιμονιζόμενη δέν ἦταν ἔγγαμος οὔτε πόρνη (διαφορετικά θά τό σημείωνε ἡ Γραφή), ἀφ’ ὅτου δέ θεραπεύτηκε καί ἀκολούθησε πάραυτα τόν Ἰησοῦ, εἶναι φανερό καί φυσικό ὅτι δέν παντρεύτηκε. Ἐκτός αὐτοῦ ἡ παράδοση βασίζεται προφανῶς καί σέ μία ἀρχική καί ἀδιάκοπη ἱστορική πληροφορία ἐκτός Καινῆς Διαθήκης. Ὅτι ἦταν παρθένος ἡ Μαγδαληνή Μαρία ὑπάρχουν τόσα τεκμήρια ὅσα καί γιά τόν εὐαγγελιστή Ἰωάννη.

Ἕνα ἄλλο ἐπίσης παρεξηγημένο στοιχεῖο τῆς ταυτότητας τῆς Μαγδαληνῆς εἶναι ἡ ἡλικία της. Τά μυθιστορήματα καί οἱ κινηματογραφικές ταινίες τήν παρουσιάζουν σάν μία νεαρή, ὡραία καί προκλητική γυναίκα, περίπου 20-25 ἐτῶν καί πλάθουν ποικίλα ἀνόητα καί βρώμικα σενάρια, ὅπου ἡ ἀρρωστημένη φαντασία συναγωνίζεται τήν αἰσχρή καί λάγνα προαίρεση. Ἀλλά ὅλες αὐτές οἱ φαντασιώσεις καμία σχέση δέν ἔχουν μέ τήν ἀλήθεια. Βέβαια στά εὐαγγέλια δέν γίνεται λόγος γιά τήν ἡλικία τῆς Μαρίας Μαγδαληνῆς. Μπορεῖ ὅμως ὁ ἀναγνώστης μέ μία προσεκτική μελέτη νά συναγάγει ὅτι ἡ γυναίκα αὐτή ἦταν ἄνω τῶν 50-60 ἐτῶν. Τό συμπέρασμα αὐτό βγαίνει ἀβίαστα ἀπό τό γεγονός ὅτι πάντοτε ἡ Μαρία φαίνεται νά ἔχει τήν πρώτη θέση ἀνάμεσα στίς μαθήτριες τοῦ Κυρίου, οἱ ὁποῖες εἶχαν ἡλικία μητέρων σέ σχέση μέ τούς μαθητές, μία δέ ἀπό αὐτές, ἡ Σαλώμη, ἦταν μητέρα δύο μαθητῶν, τοῦ Ἰακώβου καί τοῦ Ἰωάννου. Ἄν, ὅπως εἶναι εὔλογο, ὑπολογίσουμε ὅτι οἱ μαθητές ἦταν περίπου 30-35 ἐτῶν, φυσικά ἡ ἡλικία τῆς Σαλώμης καί τῶν ἄλλων μαθητριῶν τοῦ Κυρίου θά ἦταν γύρω στά 50 μέ 60 χρόνια. Ἑπομένως ἡ Μαρία Μαγδαληνή, ἡ ὁποία άναφέρεται ὡς ἀρχηγός τοῦ ὁμίλου τῶν γυναικῶν πού ἀκολουθοῦσαν τόν Κύριο, δέν θά μποροῦσε νά εἶναι νεότερη· θά ἦταν καί αὐτή τουλάχιστον 50-60 ἐτῶν.

Μέ τά στοιχεῖα αὐτά, τεκμηριωμένα ἀπό τό λόγο τοῦ Θεοῦ καί βεβαιωμένα ἀπό τή μαρτυρία τῆς ἁγίας Ἐκκλησίας του, μποροῦμε νά βλέπουμε στή Μαρία Μαγδαληνή τήν ὥριμη καί συνετή μαθήτρια τοῦ Κυρίου, πού εὐεργετημένη ἀπό τό Μεγάλο Διδάσκαλο ἀφοσιώθηκε στή διακονία τοῦ ἔργου του, μαζί μέ τίς ἄλλες εὐσεβεῖς γυναῖκες, ἀνάμεσα στίς ὁποῖες ἡ Μαρία κατέχει ἡγετική θέση. Ἀκολούθησε πιστά τόν Κύριο σέ ὅλες τίς φάσεις τῆς ζωῆς του καί ἀξιώθηκε πρώτη αὐτή νά τόν συναντήσει ἀναστημένο καί νά γίνει γιά τήν Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ ὁ πρῶτος μάρτυρας τῆς Ἀναστάσεως.

Στέργιος Ν. Σάκκος