Στις 4 Ιουνίου η αγία μας Εκκλησία μεταξύ άλλων αγίων προβάλλει και τη σεμνή μορφή «τής οσίας μητρός ημών Σοφίας της ασκητικώς βιωσάσης». Τα ολίγα στοιχεία πού διασώζονται από την ζωή της μάς πείθουν πώς πρόκειται για μια γενναία προσωπικότητα, η οποία παρά την ευαίσθητη γυναικεία της φύσι και τις θλίψεις της ζωής της αγάπησε ισχυρά τον Κύριον Ιησούν Χριστόν και ανεδείχθη αγία.
Τόπος καταγωγής της Αγίας είναι η Θράκη μας και συγκεκριμένα η περιοχή της Αίνου (ανατολικά του Έβρου). Οι γονείς της δε ήσαν περιφανείς σε εκείνον τον τόπο αλλά και πολύ ευσεβείς. Έτσι η Σοφία από τη μικρή της ηλικία δέχθηκε χριστιανική αγωγή και ποτίστηκε η ψυχή της από τον αιώνιο λόγο του Ευαγγελίου.
Σύντομα κάμνει και τη δική της οικογένεια με ένα πιστό νέο. Ανοίγουν το σπιτικό τους στο φώς του Χριστού. Η Σοφία γίνεται μητέρα καλλίτεκνη και πολύτεκνη. Έξι χαριτωμένα παιδιά της εχάρισε ο πανάγαθος Κύριος. Και ασφαλώς πολλές είναι τώρα οι ευθύνες της. Τα παιδιά θέλουν ειδικές περιποιήσεις και φροντίδες. Το καλό νοικοκυριό, η ετοιμασία του φαγητού, του ρουχισμού και τόσα άλλα απαιτούν το δικό τους χρόνο.
Ενώ όμως ζούσε μέσα στους πολλούς αυτούς περισπασμούς του οικογενειακού βίου αλλά και μέσα σε ένα τόσο «ταραχώδη κόσμο», εν τούτοις δεν εμποδίσθηκε «νά ευαρεστή ενώπιον του Θεού» και να «μεταχειρίζεται», όπως γράφει ο ιερός Συναξαριστής, «τάς θεοφιλείς πράξεις και αρετάς».
Η μακαρία αυτή μητέρα δεν έλειπε ποτέ από την Εκκλησία. Από εκεί έπαιρνε την ευλογία και την ειρήνη του Θεού. Και όταν επέστρεφε στο σπίτι της, «ηγρύπνει την νύκτα και κατεγίνετο εις προσευχάς».
Ήταν πολύ ευλογημένη από τον Θεό και ως μητέρα και ως σύζυγος.
Όμως «αι εκλεκταί καρδίαι» δοκιμάζονται από τον Θεό, για να εξαγνισθούν και να δοξασθούν περισσότερο. Και ο Θεός εδιάλεξε για την πιστή του δούλη Σοφία να γευθή το πικρό ποτήριο του θανάτου και των έξι παιδιών της. Ο Κύριος πού της τα εχάρισε, θέλησε τώρα να τα πάρη κοντά Του· να τα ασφαλίση στην ουράνια Βασιλεία Του.
Με απόλυτη ειρήνη ψυχής δέχθηκε η αγία Σοφία το θέλημα του Θεού. Σαν άλλος Ιώβ ημπορούσε να επαναλαμβάνη «ως τώ Κυρίω έδοξεν, ούτω και εγένετο· είη το όνομα Κυρίου ευλογημένον…» (Ιώβ α´ 21).
Στρέφει τώρα τα βλέμματά της γύρω της, στα παιδιά τα ορφανά. Με όλη της τη στοργή αγκαλιάζει τώρα αυτά. Τα κάμνει δικά της παιδιά. Σαν άλλη φιλόστοργη μητέρα τους τα περιποιείται, τα φροντίζει, θυσιάζεται γι᾽ αυτά. Ευρίσκεται ακόμη στο πλευρό των πονεμένων χηρών. Σαν άγγελος συμπαραστέκεται σε κάθε τους δυσκολία.
Την περιουσία της την διαμοιράζει σε πτωχούς και ανημπόρους. Και η ίδια αποφασίζει να ζήση μέσα στον κόσμο ασκητικά. Με φαγητό λιτό «τόν ολίγον ξηρόν άρτον» και με ποτό το δροσερό νερό.
Υπεραγαπά η αγία Σοφία και το καθήκον της προσευχής. «Οι ψαλμοί του Δαβίδ ήσαν ακαταπαύστως εις το στόμα της. Δεν αδυνάτησεν ούτε ημέλησεν εις την προσευχήν».
Μέσα από τις κατανυκτικές αυτές προσευχές ενώνεται με τον Θεό, τον Κύριό της. Αντλεί δύναμι για το έργο του εξαγνισμού της αλλά και της ασκήσεως της αρετής της ελεημοσύνης. Γράφει ο ιερός Συναξαριστής της, ο όσιος Νικόδημος: «Η ελεημοσύνη την οποίαν έκαμνεν εις όλους τους προσερχομένους πτωχούς ήτο ιλαρά και πλουσία. Νόμιζε δε η τρισολβία ότι ήτο προτιμότερον να στερήται αυτή παρά να αφήση τον πτωχόν να φύγη άδειος από τον οίκον της· και περισςότερον έχαιρεν όταν έδιδε παρά όταν ελάμβανε».
Συνέβαινε δε στο σπίτι της και ένα παράδοξο θαύμα, θαύμα συνεχές. Είχε ένα αγγείο γεμάτο κρασί πού έδιδε σε πτωχές οικογένειες και το οποίο ουδέποτε ωλιγόστευε. Το αγγείο ήτο πάντοτε γεμάτο. Και το θαύμε αυτό το έκρυπτε επιμελώς. Κάποτε όμως ηθέλησε να το φανερώση σε κάποιον συγγενή της, για να εξυμνήση τα μεγαλεία του Θεού. Και από τότε έπαψε να επαναλαμβάνεται το παράδοξο αυτό θαύμα. Η Σοφία λυπήθηκε βαθιά. Στερήθηκε μια τόσο μεγάλη δωρεά. Απέδωσε την αιτία στην αναξιότητά της, την αυτοπροβολή της. Και από τότε ζητούσε με πόνο ψυχής ολοκάρδια το έλεος του Θεού. Και για να τιμωρήση τον εαυτό της για το λάθος της αυτό, αύξησε τους ασκητικούς αγώνες «τόσον ώστε εξηράνθη το σώμα της εις άκρον και ούτε να αναπνεύση εδύνατο».
Και συνέχισε η οσία την βιοτή της μέσα στον κόσμο αγωνιζομένη σκληρά για την αγάπη του Χριςτού. Έζησε συνολικά 53 χρόνια. Και πριν εκδημήση προς τον Κύριο εκάρη Μοναχή.
Ο ιερός
υμνογράφος την εγκωμιάζει με ολίγους στίχους: «Ουκ εμποδών σοι κόσμος ώφθη, Σοφία, προς την τελειότητα αρετής φθάσαι». Δηλαδή ο κόσμος πού σου φανερώθηκε με τόσες δυσκολίες, Σοφία, δεν σε εμπόδισε να φθάσης σε τελειότητα αρετής.
Η οσία Σοφία της Αίνου με τα ολίγα στοιχεία της ζωής της πολλά και μεγάλα διδάγματα μάς άφησε. Γίνεται υπόδειγμα για τις μητέρες της σημερινής εποχής.Τις καλεί να καλλιτεκνούν χωρίς να παραμελούν τον προσωπικό τους αγιασμό. Όλα συνδυάζονται σε όσους θέλουν να αγαπούν βαθιά τον Θεό. Τις μαθαίνει ακόμη να σηκώνουν τον σταυρό των θλίψεων, πού επιτρέπει ο Θεός, με χαρά και υπομονή.
Και τέλος διδάσκει όλους πώς η ασκητική ζωή μπορεί να εφαρμοσθή μέσα στον κόσμο. Όταν μάλιστα είναι συνδυασμένη με την ανιδιοτελή ελεημοσύνη, ο Θεός επιτελεί παράδοξα θαύματα. Αρκεί να ζούμε «εν κρυπτώ».
Με τις ευχές της οσίας μητρός ημών Σοφίας ας συνεχίζουμε τον πνευματικό μας αγώνα με περισσότερη ακρίβεια. Τώρα μάλιστα το καλοκαίρι προσεκτικώτερα.
Φυλλάδιο «Ο ΣΩΤΗΡ» – Αριθ. 1910 (28 Μαΐου 2006)