Μαρτύριον της Αγίας Παρθενομάρτυρος Ελένης της εκ Σινώπης του Ποντου, αθλησάσης τον ΙΗ αιώνα(1 Νοεμβρίου)

site analysis

01ΝΟΕ

 Η ΠΑΡΘΕΝΟΜΑΡΤΥΣ του Χριστού  Αγία  Ελένη ήταν κόρη της ευσεβους οικογενείας Μπεκιάρη και έζησε τον ΙΗt αιώνα στην αρχαιότερη πόλι του Ποντου, την ωραία Σινώπη. Οι γονείς της ανέθρεψαν αυτήν εν παιδεία και νουθεσία Κυρίου και  εφύτευσαν μέσα στην καθαρή καρδιά της την θερμή αγάπη προς τον  Ιησού Χριστό.
Στην ανατροφή της επέδρασε ιδιαίτερα ο θείος της, αδελφός του πατέρα της, ο οποίος εδίδασκε τότε σε  Ελληνικό κρυφό Σχολείο της Σινώπης.
Ηταν ωραιότατη στο σώμα, η δε αγνότητά της προσέδιδε ιδιαίτερη χάρη στο πρόσωπό της, το οποίο έλαμπε από την Χαρι του  Αγίου Πνεύματος.
Διακρινόταν για την υπακοή στους γονείς της και τον θερμό έρωτα της ψυχής της προς τον Νυμφίο Χριστό και Σωτήρα μας.

***
ΗΤΑΝ 15 ετών, όταν μία άμέρα α μητέρα της την έστειλε να αγοράση    νήματα για το κέντημα από το κατάστημα του Κρυωνά. Στον δρόμο υπήρχε το σπίτι του Ουκούζογλου Πασά, Διοικητού της
Σινώπης, ο οποίος  είδε την  Ελένη από το παράθυρο.  Η ωραιότητά της προσείλκυσε την ακόλαστη ψυχή του και σκέφθηκε να την μολύνη.
Ο Πασάς διέταξε και την έφεραν μπροστά του.  Αφού έμαθε ποια ήταν, προσεπάθησε δύο και τρεις φορές να την μιάνη, αλλά μία αόρατη δύναμι τον απεμάκρυνε!…
Ενα αόρατο τείχος προστάτευε την κόρη.  Ηταν το τείχος της προσευχής.  Η  Ελένη καθ  όλη την διάρκεια εκείνης της δοκιμασίας προσευχόταν νοερά, λέγοντας συνεχώς τον  Εξάψαλμο.
Ο  Αγαρηνός δεν απελπίστηκε… Διέταξε τους στρατιώτες να την κρατήσουν στο σπίτι του.  Ηλπιζε ότι αργότερα θα κατώρθωνε να πετύχη τον βδελυρό σκοπό του…

***
ΚΑΤΑ την διάρκεια της κρατήσεώς της α αγνή κόρη κατώρθωσε, με   την βοήθεια του Θεού, να διαφύγη την προσοχή των στρατιωτώνκαί να επιστρέψη στους ανήσυχους γονείς της, στους οποίους και διηγήθηκε όσα συνέβησαν.
Σε λίγο, ο Πασάς αντελήφθη την απόδρασί της, έγινε έξω φρενών και απειλούσε τους πάντας και τα πάντα!…
Εκάλεσε την Δημογεροντία της Σινώπης και ζήτησε να του φέρουν την  Ελένη. Σε διαφορετική περίπτωσι, θα επακολουθούσε γενική σφαγή των  Ελλήνων της πόλεως.
Η Δημογεροντία τότε συνήλθε σε σύσκεψι στο  Ελληνικό Σχολείο της Σινώπης.
Εκάλεσαν τον πατέρα της  Ελένης και του ζήτησαν να παραδώση στον Πασά την κόρη του  για το συμφέρον του συνόλου.
Ο πατέρας της ανελύθη σε λυγμούς, αλλά τελικά υποτάχθηκε, όπως ο Πατριάρχης  Αβραάμ, και εδέχθη να θυσιασθή η θυγατέρα του, προκειμένου να αποφευχθή η γενική σφαγή.
Μετέβη στο σπίτι του και αφού καταλλήλως ενίσχυσε την  Ελένη, παρέλαβε αυτήν και πνίγοντας τον πατρικό του πόνο, την παρέδωσε στον Πασά, για να προσφέρη τον εαυτό της όχι βεβαίως στις ασελγείς ορέξεις του αγαρηνού, αλλά ως θυμίαμα ευώδες στον Νυμφίο της Χριστό.

***
Ο ΒΔΕΛΥΡΟΣ Ουκούζογλου Πασάς εδέχθη με ανείπωτη χαρά την     ωραιότατη  Ελένη με την ελπίδα ότι θα κορέση πλέον τις ασελγεις ορέξεις του.  Ετσι, προσεπάθησε πάλι πολλές φορές να μιάνη αυτήν, αλλά πάλι η
ίδια έκπληξις: ένα αόρατο τείχος γύρω από την κόρη εμπόδιζε τον Πασά, ενώ μία αόρατη δύναμι απωθούσε αυτόν.
Η αγία κόρη προσευχόταν θερμά, έλεγε μυστικά τον  Εξάψαλμο, τον οποίο εγνώριζε από τον θείο της…
Την επομένη άμέρα επεχείρησε πάλι ο Πασάς να επιτύχη τον βδελυρό σκοπό του, αλλά και πάλι αντιμετώπισε το ίδιο παράδοξο εμπόδιο.  Εκνευρισμένος και ωργισμένος, διέταξε να την κλείσουν στις φοβερές υγρές φυλακές της Σινώπης.
Η καρδιά του κακοπροαίρετου Πασά σκλήραινε συνεχώς, τα μάτια του δεν έβλεπαν το ζωντανό θαύμα, η ακάθαρτη ψυχή του δεν συνερχόταν, αλλά αντιθέτως: κυριευμένος από την σατανική ενέργεια, ήθελε οπωσδήποτε να μολύνη την αγία παρθένο.
Ετσι, την άλλη άμέρα μετέβη στην φυλακή αποφασισμένος να επιτύχη επί τέλους την ικανοποίησι του πάθους του.
Αλλά και πάλι το αόρατο τείχος!… Και πάλι α Θεία Χαρις τον απωθούσε!…

***
ΥΠΕΡΒΟΛΙΚΑ ωργισμένος, ο Πασάς διατάσσει να βασανίσουν την    Ελένη και να την θανατώσουν, πράγμα το οποίο και έγινε. Το ιερό Λείψανό της ετέθη μέσα σε ένα σάκκο και ερρίφθη στην  θάλασσα.  Αντί όμως να βυθισθή, το μαρτυρικό σκήνος επέπλεε, ενώ ουράνιο φως κατέβαινε επ  αυτού.
Οι Τούρκοι ετρομοκρατήθησαν και εκραύγαζαν: « Η γκιαούρισσα καίγεται!..  Η γκιαούρισσα καίγεται!…».
Το σεπτό Λείψανο συνέχισε να επιπλέη, ώσπου έφθασε στην τοποθεσία Γαει, όπου λόγω του μεγάλου βάθους της θαλάσσης τα νερά είναι μαύρα.  Εκεί πλέον βυθίστηκε…

***
ΜΕΤΑ από μερικές ημέρες, ένα ελληνικό πλοίο αγκυροβόλησε στην  τοποθεσία Γαει. Το τρίτο βράδυ, ο φύλακας του πλοίου παρετή-
ρησε ότι από τον πυθμένα της θαλάσσης εξερχόταν φως και ενόμισε ότι εκεί υπήρχε μεγάλος θησαυρός από χρυσό.
Αμέσως, ειδοποίησε τον πλοίαρχο για να ανελκύσουν με δύτες τον θησαυρό, τελικά όμως αντί χρυσού ανείλκυσαν τον σάκκο με το τίμιο Λείψανο της  Αγίας Παρθενομάρτυρος  Ελένης.
Στον πολύτιμο σάκκο υπήρχε η σεπτή κεφαλή της  Αγίας, αποκομμένη από το υπόλοιπο σώμα… Στην κορυφή είχε ένα καρφί….  Επίσης, υπήρχε και μία άλλη τρύπα από καρφί.
Ηταν προφανές, ότι οι αγαρηνοί αφού βασάνισαν την  Αγία, έμπηξαν δύο καρφιά στο κεφάλι της και την αποκεφάλισαν.
Δυο από τους τούρκους δύτες εγνώριζαν για το μαρτύριο και ότι έρριψαν την  Αγία στην θάλασσα, αλλά εφοβούντο να ομιλήσουν προηγουμένως.
Ο πλοίαρχος τότε μετέφερε κρυφά την τιμία Καρα της  Αγίας  Ελένης στον  Ιερό Ναό της Παναγίας στην Σινώπη, το δε σεπτό Σκήνωμά της επεβίβασε σε άλλο πλοίο, το οποίο έφευγε με  Ελληνες για την Ρωσία.
Στο σημείο της θαλάσσης που βυθίστηκε το ιερό Λείψανο, εξήλθε ως πίδακας γλυκύ νερό και από τότε η περιοχή αυτή ωνομάσθηκε « Αγιάσματα».
ΔΙΑ της τιμίας Καρας της  Αγίας Παρθενομάρτυρος  Ελένης εγίνοντο πολλά θαύματα στην Σινώπη.
Ιδιαίτερα, όσοι υπέφεραν από πονοκεφάλους, εκαλούσαν τον  Ιερέα, ο οποίος έφερνε την αγία Καρα, έψαλλε την Παράκλησι, έκαμνε  Αγιασμό και εθεραπεύετο ο πόνος.
Ο πρόεδρος Καφαρόπουλος Χρήστος, κατά την ανταλλαγή των πληθυσμών πριν από το 1924, έφερε την τιμία Καρα της  Αγίας  Ελένης και εναπέθεσε αυτήν στον  Ιερό Ναό της  Αγίας Μεγαλομάρτυρος Μαρίνης στην  Ανω Τούμπα Θεσσαλονίκης, όπου φυλάσσεται σήμερα ευωδιάζουσα και θαυματουργούσα, προς δόξαν του εν  Αγίοις δοξαζομένου Κυρίου και Θεού ημών.

Ταις της  Αγίας Παρθενομάρτυρος  Ελένης της εκ Σινώπης του Ποντου
αγίαις πρεσβείαις, Χριστέ ο Θεός,ελέησον και σώσον ημάς.  Αμήν! 

Οσία Μαρία τού Όλονετς, η Ερημίτρια ( Ρωσία αρχές 19ου αι.— 19-2-1860)

site analysis

31ΟΚΤ

Βίος και Πολιτεία

Α. Γέννηση – ανατροφή: Στην επαρχία του Νόβγκοροντ της Ρωσίας, κατά μήκος του ποταμού Λόβατ στο χωριό Περεντίνο γεννήθηκε η Μαρία, αρχές του 19^ου αιώνα. Ήταν η γενέτειρα του γέροντα Ιγνατίου, ιδρυτή της Ι. Μ. του Όλονετς, στη λίμνη Βέϊζ. Ο γέροντας αυτός, μαζί με τον αδελφό του Θεόδωρο πολύ νέοι ξεκίνησαν τους μοναχικούς τους αγώνες από το Άγιο Όρος. Ο τρίτος αδελφός τους, ο Βασίλειος Σοφρόνωφ παντρεύτηκε μια χωρική από διπλανό χωριό. Μετά από χρόνιες προσευχές γέννησαν τη Μαρία και κατόπιν δυο γιους και δυο θυγατέρες.

Οι γονείς τους έδωσαν με την ζωή τους το παράδειγμα στα παιδιά τους. Στην Μαρία αυτό έμπαινε βαθιά στην καρδιά της, γι’ αυτό φαινομενικά δεν διέφερε από τα άλλα παιδιά. Ίσως γιατί όλη η οικογένεια ξεχώριζε για την καλοσύνη της σ’ όλο το χωριό.

Η Μαρία από έξη χρονών φρόντιζε τα αδέλφια της και βοηθούσε στο νοικοκυριό. Φρόντιζε ακόμα και τα κατοικίδια ζώα. Άρχισε όμως να μην παίζει με τα παιδιά της γειτονιάς και να μη συμμετέχει στους χορούς του χωριού. Όταν η μητέρα της την ωθούσε να παίξει, αυτή χωρίς φασαρία έβγαινε, αλλά  έμενε μόνη και παρατηρούσε τη φύση…

Όταν προσκυνητές ή ταξιδιώτες φιλοξενούνταν στο σπίτι, η Μαρία ρουφούσε κυριολεκτικά τις ιστορίες για τα μοναστήρια και τις ακολουθίες σ’ αυτά. Οι γονείς άρχιζαν να διαβλέπουν την κλήση της αυτή, γι’ αυτό ο πατέρας της το συζήτησε με διαφόρους γέροντες. Έτσι ο αναγνώστης του Περεντίνο την έμαθε να διαβάζει Ωρολόγιο και Ψαλτήρι. Σύντομα αποστήθισε όλες τις προσευχές και πολλούς ψαλμούς. Έτσι οι γονείς τους την οδήγησαν για ευλογία στον γέροντα Ησαΐα στην περιοχή του Όλονετς…

Β. Αναχωρεί από τον κόσμο  με την φίλη της: Όσο ζούσαν οι γονείς της, έμενε μαζί τους. Μόνο για προσκύνηση απομακρυνόταν. Κοιμήθηκε πρώτα ο πατέρας της. Ο πρωτότοκος – με οικογένεια – γιος  κληρονόμησε το σπίτι με τα γύρω κτήματα. Αυτή με την μητέρα της έμειναν σ’ ένα κήπο με μηλιές, όπου αδελφός της τους έφτιαξε ένα ζεστό ξύλινο σπιτάκι.

Κάποτε πηγαίνοντας   για προσκύνημα στο Κίεβο γνώρισε την Άννα, μια κοπέλα  δουλοπάροικη. Ήθελε να μονάσει, γι’ αυτό το είχε σκάσει απ’ το «αφεντικό» της. Γνωρίστηκαν και αγαπήθηκαν τόσο, ώστε έμειναν στον κήπο με τις μηλιές… Σ’ ένα χρόνο πέθανε και η μητέρα της Μαρίας. Μετά την κηδεία, παρ’ ότι ήταν χειμώνας, ξεκίνησαν για το Όλονετς. Πέρασαν από πυκνό χιονισμένο δάσος περπατώντας… Όταν βγήκαν απ’ αυτό συνάντησαν βρήκαν τον θείο της  π. Ησαΐα ιδρυτή του ερημητηρίου του Αγίου Νικηφόρου! Τις οδήγησε με την διορατικότητά του στη γερόντισσα Ακυλίνα, πρώην ερημήτρια λίγα χιλιόμετρα από τη Μονή. Ο Γέροντας άκουσε και την εξομολόγηση της Άννας. Ζήτησε απ’ τους μαθητές του, π. Δανιήλ και π. Γεράσιμο να τις φροντίσουν και να τις εξασφαλίσουν και μετά τον θάνατό του… Με την ανιψιά του έκανε ιδιαίτερη συζήτηση, κυρίως για θέματα της γνήσιας πνευματικής άσκησης και της εργασίας της νοεράς προσευχής. Της έδωσε «μοναχικό κανόνα». Ήταν ο μοναχικός κανόνας του Αγίου Παχωμίου για την ζωή στην έρημο:

α) διάβασμα Ψαλτηρίου,

β) πολλές μετάνοιες,

γ) μελέτη ιερών βιβλίων,

δ) συνεχής εργασία με την νοερά προσευχή… και εργόχειρο!   Τους έδωσε μάλιστα εντολή να μην συζητούν μεταξύ τους, παρά μόνο για τα αναγκαία.

Γ.  Η  αφετηρία της ερημική της ζωής: Έμεναν σε μια καλύβα οκτώ τετραγωνικών μέτρων, όπου ο γέροντας τους έδωσε τα απαραίτητα γι’ αυτή την ερημική συμβίωση! Μέσα σε τρία χρόνια έφτασαν σε ζηλευτά ύψη ερημικής ασκητικής ζωής. Τότε πηγαίνοντας στο ερημητήριο του π. Ησαΐα για να κοινωνήσουν (που εν τω μεταξύ είχε γίνει μεγαλόσχημος με το όνομα Ιγνάτιος) και του ανακοίνωσαν την απόφασή  τους να ζήσουν χωριστά. Ο γέροντας μετά από ιδιαίτερες συζητήσεις έδωσε την ευλογία του. Χάρηκε πολύ και φρόντισε να φτιαχτεί στο δάσος και ένα δεύτερο κελί. Σύντομα όμως αναπαύτηκε (20-4-1852).

Τότε άρχισαν για την Μαρία πολλοί πνευματικοί πειρασμοί. Υπόμεινε αρκετές νύκτες άγρυπνη  με απερίγραπτο φόβο. Ο νέος πνευματικός της (π. Γεράσιμος) με προσευχή και συμβουλές για απάθεια στους «παιδαριώδεις» αυτούς πειρασμούς την βοήθησε να τους ξεπεράσει…

Τότε άρχισαν νέοι και πιο δυνατοί πειρασμοί: Ο ιερομόναχος Μητροφάνης, υπεύθυνος για την διοίκηση του Μοναστηριού, επικουρούμενος από τον π. Δανιήλ, ζήτησε να απομακρυνθούν και να μονάσουν σε γυναικεία μοναστήρια … λόγω ευθυνοφοβίας. Απομακρύνθηκε πρώτα η Άννα δέκα μίλια και πήγε πίσω απ’ την λίμνη. Με την βοήθεια ευλαβών πιστών εγκαταστάθηκε σε μια περιοχή που ήταν πραγματικό κρησφύγετο. Έτσι ο Θεός διαφύλαξε την εκλεκτή του. Μετά από λίγο καιρό ο ηγούμενος απομάκρυνε και την Μαρία. Αυτή άρχισε να περιπλανιέται στο δάσος, για να μην στερηθεί το αγαπημένο της … καταφύγιο!

Εκεί ανακάλυψε μια καλύβα με το δάπεδό της κάτω από το έδαφος. Έφτασε στο κοντινότερο χωριό και γνώρισε μέσω του γερο-Αντρέα, ενός συμπαθούς ξυλοκόπου, τον «ιδιοκτήτη της». Αυτός της την χάρισε… Ο δόκιμος μοναχός Τρύφων έμαθε το γεγονός από τον γερο-Ανδρέα και το ανέφερε στον π. Γεράσιμο. Αυτός τότε άρχισε πάλι να την έχει υπό την προστασία του. Και η Μαρία επισκεπτόταν το Μοναστήρι για να κοινωνήσει…

Δ΄. «Νέα  τάξη» στο …δάσος:   Το φθινόπωρο η Μαρία έλαβε ένα γράμμα από το χωριό της για να παρουσιαστεί στις τοπικές αρχές, για έλεγχο των  πιστοποιητικών της. Πήγε. Στο διάστημα που έλειπε ένα άγριο παγερό βράδυ δυο ξυλοκόποι ανακάλυψαν την καλύβα της. Έμειναν εκεί, άναψαν την υγρή θερμάστρα τους και μετά από λίγες μέρες από ένστικτο  πήγε εκεί ο γερο – Ανδρέας και τους βρήκε νεκρούς. Έγινε αυτοψία από τις αρχές και βρέθηκε ότι πέθαναν από ασφυξία. Οπότε κατέστρεψαν την καλύβα, χωρίς δικαίωμα ξανακτισίματος…

Όταν η Μαρία γύρισε έκλαψε πάνω από τα συντρίμμια… Είχε όμως σταθερή την απόφαση να ζήσει εκεί. Έδειξε στη διοίκηση του μοναστηριού την άδεια που είχε στα πιστοποιητικά της για ελεύθερη εγκαταβίωση. Ζήτησε τότε από τον γερο-Ανδρέα να της κτίσει κρυφά, με εργάτη, μια νέα καλύβα σε άλλο σημείο με τα λίγα χρήματα που έφερε από το χωριό της. Εγκαταστάθηκε λοιπόν πέρα από ένα φαράγγι…

Στο μοναστήρι αποσύρθηκε ο ηγούμενος και εγκαταστάθηκε ο π. Σίλβεστρος, που δεν εκτιμούσε ιδιαίτερα τον π. Γεράσιμο… Αυτός έκανε ριζικές αλλαγές και έσπασε η ενότητα και η ομοψυχία! Έτσι ο π. Γεράσιμος έμεινε έγκλειστος για να μην προκαλέσει και άλλες αντιδράσεις! Η Μαρία όμως κατάφερε να έχει επικοινωνία μαζί του. Όμως αργότερα την ανακάλυψαν… Τότε ο ηγούμενος την έδιωξε από την κρυψώνα της, ονομάζοντάς την «απατεώνα», γιατί ζούσε εκεί κρυφά! Της έκαψαν την καλύβα της! Το δάσος ολόκληρο άκουγε τότε τους λυγμούς της Μαρίας…

Ο ηγούμενος μάλιστα αποφάσισε να την διώξει τελείως και ενημερώσει τις αρχές, γι’ αυτήν και τον γερο-Ανδρέα. Ο π. Γεράσιμος τα πληροφορήθηκε και με τον π. Τρύφωνα έστειλε μήνυμα στην Μαρία να υποταχθεί στο θέλημα του Θεού και να περιμένει την Πρόνοιά του. Της ζήτησε να πάει κοντά στην πατρίδα της όπου σε ανθρώπους που τιμούσαν τον π. Ησαΐα – Ιγνάτιο  να βρει καταφύγιο. Ενημέρωσε μάλιστα τον επίσκοπο Ιγνάτιο Μπριατσινίνωφ και άλλους πατέρες να την δεχτούν. Η Μαρία τα δέχτηκε και έκανε υπακοή… χωρίς γογγυσμούς!

Ε΄. Ταξίδι στον Καύκασο:  Η  Μαρία έφυγε και έφτασε στην Σταράγια όπου έγινε δεκτή από τον Αρχιμανδρίτη Ιγνάτιο στην μονή του αγίου Σεργίου, κοντά στην Πετρούπολη. Την βοήθησε επίσης η πασίγνωστη ευεργέτρια  Τ. Β. Ποτέμκινα, η οποία είχε περιουσία κοντά στο μοναστήρι Σβιατογκόρσκ (Άγια Όρη), στο Καρκώφ.  Με συστατική της επιστολή έφτασε, μέσω Κιέβου, μαζί με την καινούργια της συναθλήτρια και συγγενή της Ματρώνα Μιχαήλοβνα στη διάρκεια της νηστείας των Αγίων Αποστόλων.  Ο ηγούμενος όμως εκεί δεν θεώρησε καλό να τους δώσει ευλογία να μείνουν στο δάσος, όπου ζούσαν αρκετοί γέροντες ερημίτες.

Εν τω μεταξύ η Μαρία έλαβε ένα γράμμα από τον π. Θεοφάνη, μέσω του γέροντα Γεράσιμου, να πάει κοντά του στον Καύκασο, στην Σταυρούπολη! Εκεί υπήρχαν πολλά γυναικεία ερημητήρια. Οι προσκυνήτριες πραγματοποίησαν το μακρύ και δύσκολο ταξίδι τους, αφού στηρίζονταν στην Πρόνοια του Θεού. Μερικές φορές βάδιζαν μέχρι τριάντα μίλια!  Ξεκίνησαν στις  29 Ιουνίου και έφτασαν στις 29 Αυγούστου! Το έλεος του Θεού πράγματι τις προστάτεψε και από ανθρώπους και από άγρια ζώα και από τον καύσωνα της ημέρας και από την έλλειψη χρημάτων … Στην Σταυρούπολη συνάντησαν ένα ευλαβή κτηματία που γνώριζε τον π. Θεοφάνη.

Εκεί έλειπε ο επίσκοπος και διαπραγματεύτηκε ο π. Θεοφάνης με την ηγουμένη Σεραφιμίνα της μονής του Αγίου Ιωάννου του Προδρόμου. Εκεί ζούσαν 200 μοναχές, που δύσκολα χωρούσαν. Η Μαρία άφησε την Ματρώνα στη μονή και εξομολογήθηκε στον π. Θεοφάνη την αγάπη της για ερημική ζωή, στην οποία ήταν… συνηθισμένη.

ΣΤ΄. Σε ερημικό καταφύγιο στον Καύκασο:  Η Μαρία ανακάλυψε σ’ ένα γειτονικό φαράγγι μία σπηλιά. Οι προσπάθειες του γέροντα και της ηγουμένης στάθηκαν μάταιες να την μεταπείσουν! Τα δάκρυα και η επιμονή της λύγισαν τον π. Θεοφάνη. Η σπηλιά  ήταν χαμηλή και στενή. Τα τοιχώματά της ήταν από χώμα και η οροφή της ήταν πλεγμένη από λινάρι. Για θέρμανση έφτιαξαν πέτρινη θερμάστρα. Τα τραπέζια και τα καθίσματα έγιναν από κορμούς δένδρων και στρώμα  μια υφαντή ψάθα…Για τροφή κράτησε λίγο αλεύρι και ένα είδος σίκαλης…

Η φιλέρημη ερημήτρια χάρηκε πολύ με την νέα κατοικία της! Το χειμώνα όμως φάνηκε η ακαταλληλότητα της σπηλιάς. Οι βροχές εισχωρούσαν από την οροφή και η υγρασία έφτανε μέχρι τα ρούχα… Το κρύο ήταν παγερό. Η Μαρία εξαντλήθηκε. Αναγκάστηκε να ζητήσει να πάει κοντά της η … Ματρώνα. Ζήτησε εξομολόγηση από τον εφημέριο της περιοχής και κοινώνησε. Μετά δυνάμωσε κάπως, αλλά ήταν ανήμπορη.

Παρ’ όλα αυτά δεν άφησε το κανόνα της… Για να μην την βλέπει στην προσευχή της η  Ματρώνα ζήτησε και της έφτιαξαν μια γωνία με παραβάν. Έτσι χωρίστηκε η σπηλιά σε … δύο δωμάτια. Η σπηλιά βέβαια ήταν σκοτεινή και είχε σύνολο 5 μέτρα μήκος και 2.5  μέτρα πλάτος. Αγωνίστηκαν με αναστεναγμούς και δάκρυα, με αδιάλειπτη προσευχή μέρα και νύκτα μέχρις εκεί που επέτρεπε η σωματική τους αδυναμία. Η Ματρώνα μάζευε τα ξύλα για την φωτιά, νερό απ’ την χαράδρα και έφτιαχνε χυλό με το αλεύρι. Αυτή ήταν η τροφή τους!

Κάποτε οι πατέρες του Όλονετς έμαθαν για την Μαρία και την εξάντλησή της! Ο π. Γεράσιμος μέσω του π. Δανιήλ, που είχε γίνει ηγούμενος στην μονή Πολυούστρωφ, με επιστολή  ζήτησε να επιστρέψουν κοντά στη λίμνη Βέϊζ, αφού δεν υπήρχαν πια τα παλιά εμπόδια. Ενημερώθηκε επίσης και ο επίσκοπος Ιγνάτιος. Την  άνοιξη τους έδωσε ευλογία να γυρίσουν στην πατρίδα τους.

Ζ΄. Το τελευταίο ερημητήριο του Βορρά:  Οδοιπορώντας πέρασαν από το μοναστήρι Σβιατογκόρσκ.

Ξεκουράστηκαν και με πλοίο  έφτασαν στη Νέα Λάντογκα από το Νόβγκοροντ. Πέρασαν και από την ιδιαίτερη πατρίδα τους, που έμεινε η Ματρώνα ένα χρόνο γιατί είχε εξαντληθεί απ’ το ταξίδι και δεν μπορούσε ούτε να περπατήσει! Στο ερημητήριο του Αγίου Νικηφόρου η Μαρία συνάντησε την Άννα, που με μεσολάβηση των πατέρων του Όλονετς εγκαταστάθηκε σ’ ένα εγκαταλειμμένο μοναστήρι, το Παντάν.  Βρισκόταν στη μέση ενός δάσους. Εκεί η Άννα κάρηκε μοναχή και έζησε 31 χρόνια. Κοιμήθηκε στις 11 Ιουλίου το 1901, Σε ηλικία 83 ετών.

Οι γέροντες δεν θέλησαν να λυπήσουν την Μαρία και της έδωσαν την ευλογία να μείνει στα γύρω δάση. Της διάλεξαν όμως την καταλληλότερη δυνατή τοποθεσία, 5 μίλια μακριά από το μοναστήρι. Εδώ η Μαρία εγκαταστάθηκε μαζί με την …ανιψιά της Πελαγία που παλιότερα είχε μείνει μαζί της. Αυτή όμως δεν άντεξε. Την επόμενη άνοιξη κάλεσε κοντά της την  Ματρώνα, που είχε συνέλθει. Ο ηγούμενος ήταν συγκαταβατικός και είχε ευλάβεια γι’ αυτές! H Μαρία δεν έζησε για πολύ στο τελευταίο της καταφύγιο. Οι κακουχίες της και ένα άγριο κρυολόγημα της κλόνισαν οριστικά την υγεία της. Όλο τον χειμώνα υπέφερε από υψηλό πυρετό και πόνους στα δόντια και το πρόσωπό της. Υπήρχαν φάσεις που ξεπερνούσαν τα όρια της αντοχής αυτής της σκληρής αθλήτριας!

Στα τέλη του Ιανουαρίου του 1860 οι πόνοι έφτασαν στο απροχώρητο. Η κατάστασή της χειροτέρευε γιατί δεν έπαιρνε κανένα φάρμακο!  Η Ματρώνα πήγε  να μείνει με την Πελαγία. Δεν μπόρεσε να γυρίσει σύντομα κοντά της λόγω χιονοθύελλας. Ο γερο – Ανδρέας πρώτος άνοιξε δρόμο στο χιόνι και με πέδιλα του σκι έφτασε στην καλύβα. Όταν την είδε πώς ήταν έφυγε για το χωριό και επέστρεψε σε δύο ώρες με ένα μπουκάλι βότκα! Χωρίς συναίσθηση η ερημήτρια έβρεξε ένα πανί με βότκα και το έβαλε στα χείλη της, ενώ ο Ανδρέας είχε φύγει. Η βότκα την άναψε και έβγαλε μια κραυγή προς το Θεό έβαλε χιόνι στο πρόσωπό της και άρχισε να φτύνει κάτι που δοκίμαζε για πρώτη φορά! Τα δάκρυά της ήταν ασυγκράτητα. Ξεκίνησε να πάει στο μοναστήρι! Ακολούθησε τα’ αχνάρια του Ανδρέα και η Πρόνοια του Θεού δεν την άφησε…

Έπεσε αναίσθητη στο χιόνι, αλλά  αδελφοί την είδαν από μακριά και αναίσθητη την πήγαν σε κοντινό … στάβλο. Όταν έφτασε ο π. Γεράσιμος η Μαρία φέρθηκε σαν να ξύπνησε απ’ τον ύπνο. Δεν κατάφερε να μιλήσει, αλλά με νοήματα ζήτησε να της κάνουν ευχέλαιο.

Για τρεις βδομάδες η μαρτυρική ερημήτρια έμεινε στο κρεβάτι. Την δέκατη Πέμπτη ημέρα το πρόσωπό της έλαμψε μ’ ένα υπερκόσμιο φως και πήρε την έκφραση μιας ευλογημένης ηρεμίας. Όλα τα σημάδια εξαφανίστηκαν. Ζήτησε να εξομολογηθεί και τις  επόμενες ημέρες κοινωνούσε!

Το απόγευμα της 19^ης Φεβρουαρίου του 1860 η Μαρία αναπαύτηκε…Στην κηδεία της μαζεύτηκε τόσος κόσμος, που ούτε στην πανήγυρη δεν ερχόταν. Στην διάρκεια της εξόδιας ακολουθίας το πρόσωπό της το κάλυψε ένα ουράνιο φως, σημάδι για την οσιότητα του βίου και μήνυμα για το περιεχόμενο της ησυχαστικής ζωής των Ορθοδόξων ασκητών!!!

Βιβλιογραφία: Πέτρου Μπότση, Οσία Μαρία του Όλονετς, σειρά οι Φιλόθεες, Αθήνα 1992.

Επιμέλεια – Παρουσίαση: Π. Α. Μ.

Πηγή: Ενοριακός Παλμός. Ιερά Μητρόπολη Πατρών – Μηνιαίο Ενοριακό έντυπο. Κοιμήσεως Θεοτόκου Οβρυάς Μεσσατίδος. Έτος έκτο – Αρ. Φύλλου 62 – ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ  2001.-Ο.Ο.Δ.Ε

Η ΟΣΙΑ ΑΝΝΑ ΤΟΥ ΚΑΣΙΝ, ΜΕΓΑΛΗ ΠΡΙΓΚΙΠΙΣΣΑ ΤΟΥ ΤΒΕΡ (+ 1368)

site analysis

Καθηγητοῦ Ἀντωνίου Μάρκου

Ἀρχική δημοσίευση τοῦ κειμένου στό Περιοδικό «ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΜΑΡΤΥΡΙΑ»Λευκωσίας, (φ. 39, 1993, σελ. 33 – 38) καί στό Περιοδικό "Ο ΠΟΙΜΗΝ"τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Μυτιλήνης (τ. 1993). Κατωτέρω δημοσιεύεται βελτιωμένο.
Λέγεται, ὅτι ὁ ἅγ. Σεραφείμ τοῦ Σάρωφ βοήθησε τόν Τσάρο Ἀλέξανδρο Β’ «νά δεῖ τήν ματαιότητα τοῦ κόσμου ἀπό τό ὕψος τοῦ Θρόνου του» (ὅταν ὁ Ἡγεμόνας τόν ἐπισκέφθηκε μυστικά στή μονή του). Ἔτσι ὁ Τσάρος «πέθανε» γιά τόν κόσμο καί ἔζησε τήν κατά Θεόν ἀσκητική ζωή ὡς λαϊκός Στάρετς Θεόδωρος Κούσμιτς τῆς Σιβηρίας. Ἡ Ὁσία Ἄννα τοῦ Κασίν κατά τήν διάρκεια τῆς πολυτάραχης ζωῆς της, ὄχι ἁπλῶς εἶδε, ἀλλά βίωσε τήν ματαιότητα τοῦ παρόντος κόσμου καί γι’ αὐτό ἀντάλλαξε τόν κόσμο καί τά τοῦ κόσμου μέ τήν Ἀγγελική Μοναχική πολιτεία. Ὁ βίος της - ὁ κοσμικός, ἀλλά καί ὁ μοναχικός - ἄν καί ἄγνωστος στίς λεπτομέρειές του, περιεῖχε φαίνεται μεγάλους πνευματικούς ἀγῶνες, τόσους καί τέτοιους ὥστε νά τιμηθεῖ ἀπό τόν δωρεοοδότη Κύριο μέ τήν ἀφθαρσία τοῦ Λειψάνου της καί τό χάρισμα τῶν ἰαμάτων.
Ἡ ἁγ. Ἄννα γεννήθηκε ἀπό γονεῖς εὐγενεῖς, τό 1278. Ἦταν συγγενής τῶν Ἁγίων Μαρτύρων Μιχαήλ Ἡγεμόνα τοῦ Τσερνίκωφ (20η Σεπτεμβρίου) καί Βασιλείου Ἡγεμόνα τοῦ Ροστώφ (4η Μαρτίου). Τό 1294 συζεύθηκε τόν Ἡγεμόνα τοῦ Τβέρ Μιχαήλ Γ' Γιαρολάβιτς. Εἶχε τήν ἀτυχία νά ἐμπλακεῖ ἡ οἰκογένειά της στήν ἐμφύλια διαμάχη γιά τόν τίτλο τοῦ Μεγάλου Ἡγεμόνα, μέ τόν Ἡγεμόνα Γεώργιο τῆς Μόσχας.

Τό ἱστορικό-κοινωνικό ὑπόβαθρο τοῦ βίου τῆς ἁγ. ἌνναςἈπό τά μέσα ἤδη τοῦ 11ου αί. ἡ ἐμφάνιση στίς στέππες τοῦ Ρωσικοῦ νότου τοῦ ληστρικοῦ λαοῦ τῶν Πολόβτσων, ὑποχρέωσε μεγάλο τμῆμα τοῦ πληθυσμοῦ νά μετακινηθεῖ πρός τά βορειοανατολικά. Ἀκόμη ἡ διαίρεση τῆς Κιεβινῆς Ρωσίας σέ πολλές μ ικρές καί μεταξύ τους ἀντιμαχόμενες ἡγεμονίες, ἡ προϊοῦσα ἀνεξαρτητοποίηση τῆς ἐμπορικῆς δημοκρατίας τοῦ Νόβγκοροντ καί ἡ ταχύτατη ἀνάπτυξη τῆς Ἡγεμονίας τοῦ Σούζνταλ, συντέλεσαν στήν παρακμή τοῦ Κιέβου. Τό 1169 ὁ Ἡγεμόνας τοῦ Βλαδιμήρ Ἀνδρέας Μπογκολιούμπσκυ κατέλαβε καί λεηλάτησε τό Κίεβο καί μετέφερε τήν ἕδρα τοῦ Μεγ. Ἡγεμόνα στό Βλαδιμήρ. Μεταξύ τῶν νέων πόλεων πού ἱδρύθηκαν τότε ἦταν τό Τβέρ, τό Νίζνι Νόβγκοροντ καί ἡ Μόσχα.
Τό Κίεβο κατέρρευσε ὁριστικά τό 1240, μέ τήν κατάληψη καί καταστροφή του ἀπό τούς Τατάρους, ἀπό τούς ἴδιους εἰσβολεῖς ὅμως καταλύθηκε καί ἡ Ἡγεμονία τοῦ Σούζνταλ – Βλαδιμήρ. Οἱ Ἡγεμόνες – Πρίγκιπες τῶν μικρῶν ἡγεμονιῶν κατανάλωσαν τίς ἐλάχιστες – πλέον – δυνάμεις τοῦ Ρωσικοῦ Ἔθνους στίς μεταξύ τους ἐμφύλιες διαμάχες γιά τήν ἀπόκτηση τοῦ τίτλου τοῦ Μεγ. Ἡγεμόνα, τόν ὁποῖο – κατά τόν Καθηγητή Βλ. Φειδᾶ - ὁ Τάταρος Χάν παραχωροῦσε «είς τόν πλουσιώτερον καί ταπεινότερον τούτων».
«Οἱ Ρῶσσοι Ἡγεμόνες - γράφει - ἔδει νά ἀναγνωρισθοῦν ὑπό τῶν Χάν κατά τήν ὑποχρεωτικήν μετάβασίν των εἰς τήν διαμονήν τῶν Χάν, τό Σαράϊ, ὅπου μετέβαινον συνήθως μετά πολλῶν δώρων. Αἱ ἀπαιτήσεις τῶν Χάν ἦσαν ἡ ὑποταγή τῶν Ρώσσων Ἡγεμόνων καί ἡ τακτική συλλογή τοῦ καταβαλλομένου ὑπό τοῦ Ρωσικοῦ λαοῦ φόρου, τοῦ λεγομένου «βυχόντ». (Βλ. Φειδᾶ, «Ἐκκλησιαστική Ἱστορία τῆς Ρωσίας, 988 – 1988», σελ. 140 – 141).
Κατά τήν περίοδο 1304 – 1319 τόν τίτλο τοῦ Μεγ. Ἡγεμόνα διεκδικοῦσαν ὁ σύζυγος τῆς ἁγ. Ἄννας Ἡγεμόνας τοῦ Τβέρ Μιχαήλ Γιαροσλάβιτς - δευτερότοκος γιός τοῦ Γιαροσλάβου Γ’ Βσεβολόντοβιτς, Μεγ. Ἡγεμόνα τοῦ Βλαδιμήρ (1238 – 1240) καί πατέρα τοῦ Ἐθνικοῦ Ἥρωα τῆς Ρωσίας Ἁγίου τῆς Ρωσικῆς Ἐκκλησίας Ἀλεξάνδρου Νέβσκι – καί ὁ Ἡγεμόνας τῆς Μόσχας Γεώργιος Δανίλοβιτς, ἐγγονός τοῦ Ἀλεξάνδρου Νέβσκι. Στόν μεταξύ τῶν δύο Ἡγεμόνων ἐμφύλιο ἀγῶνα ἀτυχῶς ἀναμείχθηκε καί ἡ Ρωσική Ἐκκλησία, στό πρόσωπο τοῦ Μητροπολιτῶν Ρωσίας Πέτρου καί Θεογνώστου. Αἰτία ἦταν ἡ μεταφορά τῆς Μητροπολιτικῆς Ἕδρας ἀπό τό Κίεβο ἀρχικά στό Βλαδιμήρ καί τελικά στή Μόσχα καί οἱ προσωπικές ἀπόψεις πάνω στό θέμα Ἱεραρχῶν καί Ἡγεμόνων.
Τό πρόβλημα δημιουργήθηκε μέ τήν ἐξαφάνιση τό 1240 τοῦ Βυζαντινῆς προελεύσεως Μητροπ. Ρωσίας Ἰωσήφ, ὁ ὁποῖος ἴσως θανατώθηκε ἀπό τούς Τατάρους ἤ ἐπέστρεψε στήν ΚΠολη. Ὁ διάδοχός του ἅγ. Κύριλλος Β’ (1242 - 1281), ὁ ὁποῖος ἐξελέγη χάρις στήν ὑποστήριξη τοῦ Ἡγεμόνα τῆς Γαλικίας Δανιήλ Ρωμανόβιτς, ἦρθε ἀπό τήν Νίκαια (τότε πολιτικό-θρησκευτική ἕδρα τῆς Βυζαντινῆς Αὐτοκρατορίας) στή Ρωσία τό 1248. Ὁ Κύριλλος στά 33 χρόνια τῆς ἀρχιερατίας του ἀπέφυγε τήν μόνιμη ἐγκατάσταση σέ κάποια πόλη. Ὁ διάδοχός του Μητροπολίτης ἅγ. Μάξιμος (1282 - 1305), μέχρι τό 1299 ἀκολούθησε τήν τακτική τοῦ προκατόχου του, τό 1299 ὅμως ἐγκαταστάθηκε στό Βλαδιμήρ. Τήν μεταφορά τῆς ἕδρας ἐπικύρωσε καί τό Πατριαρχεῖο ΚΠόλεως. (Miklosich - Muller, “Acta et Diplomata Graeca Medii Aevi, Sacra et Profana”, 1860, σελ. 351 - 353).
Μετά τόν θάνατο τοῦ Μητροπ. Μαξίμου τόν Θρόνο διεκδίκησαν δύο ὑποψήφιοι. Ὁ Μοναχός Γερόντιος (ὑποστηριζόμενος ἀπό τόν Ἡγεμόνα τοῦ Τβέρ Μιχαήλ) καί ὁ Ἱερομόναχος Πέτρος (ὑποστηριζόμενος ἀπό τόν Ἡγεμόνα τῆς Γαλικίας Γεώργιο Λβόβιχ). Σημειώνεται, ὅτι ἡ πλευρά τοῦ Γεωργίου ἐξέφραζε τούς ἀντιτιθεμένους στή μεταφορά τῆς Μητροπολιτικῆς Ἕδρας ἀπό τό Κίεβο, ἐνῶ ἐκείνη τοῦ Μιχαήλ τήν ἀντίθετη. Βεβαίως καί οἱ δύο πλευρές εἶχαν πολιτικά κίνητρα καί συμφέροντα στίς τοποθετήσεις τους.
Τό 1308 ὁ Πατριάρχης ΚΠόλεως Ἀθανάσιος Α’ χειροτόνησε Μητροπ. Ρωσίας τόν Ἱερομόναχο Πέτρο, ἡ ἐκλογή καί χειροτονία του ὅμως δυσαρέστησε τόν Ἡγεμόνα Μιχαήλ καί τό 1310 ὁ Μητροπ. Πέτρος ἀντιμετώπισε τίς κατηγορίες τοῦ Ἐπισκόπου Τβέρ Ἀνδρέα, σέ Σύνοδο πού συκλήθηκε στό Περεγιασλάβλ. Παρά τό γεγονός, ὅτι στό βίο τοῦ ἁγ. Πέτρου ἀναφέρεται ὅτι «τό περιεχόμενο τῶν κατηγοριῶν τοῦ Ἐπισκόπου Ἀνδρέα ἐναντίον του ἦταν γνωστό στόν ἅγιο Πρίγκιπα Μιχαήλ, ἀλλά αὐτός δέν θεώρησε σκόπιμο νά ἀναμιχθεῖ στήν ὑπόθεση», οἱ γιοί τοῦ Μιχαήλ Πρίγκιπες Ἀλέξανδρος καί Δημήτριος παραυρέθηκαν στή Σύνοδο (Περιοδικό «ΘΥΜΙΑΜΑ», φ. 2, 1985, σελ. 12).
Ὁ Μητροπολίτης ἅγ. Πέτρος, παρά τήν ἀθώωσή του στή Σύνοδο τοῦ 1310, ἀρνήθηκε τήν ὑποστηριξή του στό Τβέρ καί τόν Ἡγεμόνα Μιχαήλ καί ὑποστήριξε ἐνεργά τήν Μόσχα καί τόν Ἡγεμόνα Γεώργιο, ὅπου μετέφερε τήν Μητροπολιτική Ἕδρα, χωρίς ὅμως νά ἀλλάξει τόν τίτλο τοῦ Μητροπολίτη Ρωσίας. Τό γεγονός αὐτό ἐνίσχυσε τήν θέση τῆς Ἡγεμονίας τῆς Μόσχας ἀπέναντι στίς ἄλλες. Ἐξόχως ὀξυδερκής ὁ Πέτρος ὑποστήριξε τήν Μόσχα, διότι διέβλεπε τήν ἀνάγκη ἑνώσεως τῶν μικρῶν Ρωσικῶν Ἡγεμονιῶν κάτω ἀπό μία πολιτική ἕδρα καί ἕνα Ἡγεμόνα πανρωσικῆς ἐμβελείας καί ἀποδοχῆς.
Ὁ σύζυγος τῆς ἁγ. Ἄννας Μιχαήλ γεννήθηκε τό 1271 καί ἦταν - ὅπως προαναφέρθηκε - δευτερότοκος γιός τοῦ Γιαροσλάβου Γ’ Βσεβολόντοβιτς, Μεγ. Ἡγεμόνα τοῦ Βλαδιμήρ (1238 – 1240) καί πατέρα τοῦ Ἐθνικοῦ Ἥρωα τῆς Ρωσίας Ἁγίου τῆς Ρωσικῆς Ἐκκλησίας Ἀλεξάνδρου Νέβσκι , γεννάρχη τόσο τῆς Ἡγεμονικῆς Δυναστείας τῆς Μόσχας, ὅσο καί ἐκείνης τοῦ Τβέρ.
Ὁ Μιχαήλ διαδέχτηκε τό 1285 τόν πατέρα του στήν Ἡγεμονία τοῦ Τβέρ. Κατά τήν πρώτη φάση τῆς συγκρούσεως μεταξύ Τβέρ καί Μόσχας οἱ Τάταροι ἀπένειμαν τό 1305 τόν τίτλο τοῦ Μεγ. Ἡγεμόνα στόν Μιχαήλ. Σέ μία προσπάθεια νά ἐνισχύσει τήν θέση του ὁ Ἡγεμόνας Γεώργιος τῆς Μόσχας, ἐκτέλεσε τόν κρατούμενο ἀπό τό 1300 στή Μόσχα Ἡγεμόνα τοῦ Ριαζάν Κωνσταντῖνο καί προσάρτησε τό Ριαζάν στήν Ἡγεμονία του. Στή συνέχεια κατέλαβε τό Μοζάϊσκ καί μέ τήν συμπαράσταση τοῦ Μητροπ. Ρωσίας ἁγ. Πέτρου, συνεργάστηκε μέ τήν ἀνεξάρτητη Ἡγεμονία τοῦ Νόβγκοροντ κατά τοῦ Τβέρ. Ἐνισχυμένος μέ τούς τρόπους αὐτούς ὁ Γεώργιος πῆγε τό 1315 στό Στρατόπεδο τῆς Χρυσῆς Ὀρδῆς, γιά νά διεκδικήσει τόν τίτλο τοῦ Μεγ. Ἡγεμόνα ἀπό τόν Μιχαήλ, ὁ ὁποῖος καί καθαιρέθηκε ἀπό τούς Τατάρους, ὅταν ὁ Γεώργιος νυμφεύθηκε τήν κόρη τοῦ Χάν Οὐζμπέκ Πριγκίπισσα Κοντσάκα. Ἐνισχυμένος καί ἀπό Ταταρικά στρατεύματα ὁ Γεώργιος ἐπιτέθηκε τότε κατά τοῦ Τβέρ, ἀλλά νικήθηκε καί ὁ ἀδελφός του Βόρις, ὅπως καί ἡ σύζυγός του Κοντσάκα συνελήφθησαν αἰχμάλωτοι. Ὅταν ἡ κρατούμενη στό Τβέρ σύζυγός του ἀπεβίωσε ξαφνικά κάτω ἀπό ἀδιευκρίνιστες συνθῆκες, ὁ Γεώργιος ἰσχυρίστηκε ὅτι δηλητηριάστηκε καί κατηγόρησε στόν πεθερό του Χάν Οὐζμπέκ τόν Ἡγεμόνα Μιχαήλ. Τελικά ὁ Οὐζμπέκ κάλεσε καί τούς δύο διεκδικητές στήν Ὀρδή. Ἡ Ἡγεμονίδα Ἄννα συνόδευσε τόν σύζυγό της μέχρι τό χωριό Μαλίνικ, στόν ποταμό Νέρλα καί ἔκτοτε δέν τόν ξαναεῖδε ζωντανό (1318). Τελικά ὁ Χάν ἐκτέλεσε τόν Μιχαήλ πρίν ἀρχίσει ἡ δίκη του.
Ὁ Ρωσικός λαός θεώρησε τόν θάνατο τοῦ Ἡγεμόνα Μιχαήλ μαρτύριο, δεχόμενος ὅτι τά αἴτια τοῦ θανάτου του ἦσαν ἐκτός ἀπό πολιτικά καί θρησκευτικά, ἀφοῦ μποροῦσε νά ἐξωμώσει γιά νά σώσει τήν ζωή του (ὅπως λ.χ. οἱ ἐπί Τουρκοκρατίας Ἅγιοι Νεομάρτυρες).
Ὁ Γεώργιος τῆς Μόσχας ἀντίθετα ἐπέστρεψε στή Ρωσία τό 1319, μισούμενος ἀπό τόν λαό καί τούς ἄλλους Ἡγεμόνες, σάν συνεργάτης τῶν κατακτητῶν, γιά λογαριασμό τῶν ὁποίων εἶχε ἀναλάβει τήν εἴσπραξη τῶν φόρων.
Τό 1322, ὁ γιός τοῦ Μιχαήλ Δημήτριος, ζητῶντας ἐκδίκηση γιά τόν θάνατο τοῦ πατέρα του, κατήγγειλε στούς Τατάρους ὅτι ὁ Γεώργιος κρατοῦσε γιά λογαρισμό του μέρος τῶν φόρων. Γιά τόν λόγο αὐτό ὁ Γεώργιος κλήθηκε νά δικαστεῖ ἀπό τόν Χάν, καθαιρέθηκε καί ὁ τίτλος ἀπονεμήθηκε στόν Δημήτριο. Τό 1325, ἐνῶ οἱ δύο ἀντίπαλοι συναντήθηκαν στό Στρατόπεδο τῆς Χρυσῆς Ὀρδῆς, ὁ Δημήτριος σκότωσε τόν Γεώργιο μπροστά στόν Χάν Οὐζμπέκ, μέ ἀποτέλεσμα νά ἐκτελεστεῖ καί ὁ ἴδιος ἀπό τούς Τατάρους ὀκτώ μῆνες ἀργότερα (1326).
Τήν ἄποψη περί μαρτυρικοῦ θανάτου τοῦ Μιχαήλ ἐνίσχυσε καί τό γεγονός, ὅτι τό λείψανό του, ἄν καί παρέμεινε ἄταφο ἐπί διετία, βρέθηκε ἀδιάφθορο καί ἐνταφιάστηκε μέ μεγάλες τιμές τό 1320 στόν Καθεδρικό Ναό τοῦ Τβέρ, κοντά στούς τάφους τῶν γονέων του καί τοῦ πρώτου Ἐπισκόπου τῆς πόλεως ἁγ. Συμεών (ἡ μνήμη του τήν 4η Φεβρουαρίου).
Ἡ μνήμη τοῦ ἁγ. Μιχαήλ εἶναι εὑρύτατα διαδεδομένη στή Ρωσική Ἐκκλησία καί τιμᾶται τήν 24η Ἰουνίου, τήν 30η Σεπτεμβρίου καί τήν 22α Νοεμβρίου.

Ἡ Πριγκίπισσα Ἄννα ὡς Μοναχή καί ἉγίαἩ Ἡγεμονίδα Ἄννα, ἄν καί ἔζησε σέ μία ἐξαιρετικά ταραγμένη ἐποχή (κοινωνικά ἐκρηκτική, πολιτικά ρευστή καί σέ πολλά σημεῖα βάρβαρη καί ἀπάνθρωπη), διατήρησε τήν πίστη της καί ἀναλώθηκε σέ ἔργα φιλανθρωπίας καί εὐποιϊας, στηρίζοντας τόν χειμαζόμενο ἀπό τά δεινά τοῦ ἐμφυλίου πολέμου καί τῆς Ταταρικῆς κατοχῆς Ρωσικό λαό. Ἀπό τό ὕψος τοῦ Θρόνου οἱ πειρασμοί τῆς ἡγεμονικῆς ζωῆς καί οἱ κοσμικές περιπέτειες, τῆς ἔδειξαν τό μέγεθος τῆς ἀνθρώπινης ματαιότητας. Ἔτσι μετά τήν ἐκτέλεση τοῦ συζύγου της (1318), ἀποσύρθηκε στή Μονή τῆς Ἁγίας Σοφίας τοῦ Τβέρ, ὅπου μόνασε 30 χρόνια.
Κοιμήθηκε εἰρηνικά τό 1368 στή Μονή Κοιμήσεως Θεοτόκου - Ὑπαπαντῆς, στό Κασίν, ὅπου τήν εἶχε μεταφέρει ὁ νεώτερος γιός της Ἡγεμόνας Βασίλειος, γιά νά τήν προφυλάξη ἀπό κάποια ἐπιδημία.
Ὁ τάφος παρέμεινε στήν ἀφάνεια γιά διάστημα δύο περίπου αἰώνων. Τό Λείψανό της ἀνακομίσθηκε ἀδιάφθορο τό 1611 (242 χρόνια μετά τήν κοίμησή της), μετά ἀπό ἐμφάνισή της στόν ἀσθενή Γεώργιο, νεωκόρο τοῦ Ναοῦ. Τοῦ εἶπε τό ὄνομά της, τοῦ ὑποσχέθηκε ὅτι θά τόν θεραπεύσει καί ἔκανε παρατηρήσεις γιά τήν κατάσταση τοῦ τάφου της. «Κανείς δέν τόν σέβεται – εἶπε - ἄλλοι κάθονται πάνω του καί ἄλλοι ἀκουμποῦν ἐκεῖ τά καπέλα τους». Ζήτησε νά τοποθετήσουν πάνω του τήν εἰκόνα τοῦ Ἁγίου Μανδηλίου καί νά ἀνάβουν καντήλι, βεβαίωσε δέ ὅτι αὐτή προσεύχεται στήν Ὑπεραγία Θεοτόκου γιά τήν πόλη.
Ἀναδείχθηκε θαυματουργός, διότι σύντομα –μετά τήν θεραπεία τοῦ νεωκόρου - καταγράφηκαν ἄλλες 26 θεραπείες καί τό Κασίν τήν ἀνάδειξε πολιοῦχο του. Κατά τόν 18ο αἰ. καταγράφηκαν ἄλλες 39 περιπτώσεις ἰάσεων καί κατά τήν περίοδο 1899 – 1909 ἄλλες 31. Σέ 20 περίπου περιπτώσεις οἱ εὐεργετηθέντες τήν περιέγραψαν σάν μοναχή, ἡλικίας 50 περίπου ἐτῶν, ἡ ὁποία συστήθηκε σάν «Ἄννα, ἡ ὁρθῶς πιστεύουσα».
Κατά τήν Περίοδο τῶν Ταραχῶν (πρώτη δεκαετία τοῦ 17ου αἰ.), πυρπολήθηκε ἀπό τούς Πολωνούς εἰσβολεῖς ἡ Μονή τῆς Ὑπαπαντῆς – Κοιμ. Θεοτόκου στό Κασίν, ὅπου ὁ τάφος τῆς Ἁγίας. Ἡ νέα περίοδος ἀκμῆς τῆς μονῆς ἐγκαινιάζεται μέ τήν παρουσία ἀνάμεσα στά ἐρείπια μιᾶς ἄλλης Πριγκίπισσας, τῆς Ὁσίας Δωροθέας τοῦ Κασίν.
Ἡ ὁσ. Δωροθέα γεννήθηκε τό 1549 (κατά τήν βασιλεία Ἰβάν Δ’ τοῦ Τρομεροῦ) καί κατάγοταν ἀπό τήν Πριγκιπική οἰκογένεια τῶν Κορκοντίνωφ. Γιά τό κοσμικό της ὄνομα καί τήν προηγούμενη ζωή της δέν σώζονται πληροφορίες. Εἶναι γνωστό μόνο ὅτι ἦταν νυμφευμένη μέ τόν Θεόδωρο Λαντίγκιν, ὁ ὁποῖος φονεύθηκε ὑπερασπιζόμενος τήν πόλη.
Ὁ θάνατος τοῦ συζύγου της, ἡ καταστροφή τῆς πατρίδας της, ἡ πεῖνα καί οἱ κακουχίες τοῦ λαοῦ, ἔδειξαν στή Δωροθέα τήν ἐγκόσμια ματαιότητα καί τήν ὁδήγησαν στήν ἀπόφαση νά μονάσει. Ἐγκαταστάθηκε στήν πυρπολημένη μονή τῆς Ὑπαπαντῆς καί μέ πολύ κόπο ἔφτιαξε ἕνα κελλί στή μέση τῶν ἐρειπίων. Στήν προσπάθειά της νά ἀνοικοδομήσει τήν μονή, βρῆκε τήν θαυματουργό εἰκόνα τῆς Παναγίας τοῦ Κόρσουμ. Σύντομα ἡ φήμη τῆς ἀνώτερης πνευματικῆς της ζωῆς ἔφερε κοντά της καί ἄλλες φιλομόναχες ψυχές καί ἔτσι ἡ μονή ἐπανιδρύθηκε.
Ἡ ὁσ. Δωροθέα ἔλαβε τό Μεγάλο καί Ἀγγελικό Σχῆμα τό 1615 καί κοιμήθηκε εἰρηνικά τό 1629, κατά τήν βασιλεία Μιχαήλ Ρωμανώφ, χωρίς ποτέ νά ἀναλάβει τήν ἡγουμενία τῆς μονῆς. Ἐνταφιάσθηκε στό βόρειο μέρος τοῦ ναοῦ. Μέχρι τήν Ἐπανάσταση τοῦ 1917 ἡ ἀδελφότητα τηροῦσε χρονικό τῶν θαυμάτων της. Κατά θεία οἰκονομία καί ἡ δική της μνήμη ἄρχισε νά διαδίδεται μετά πάροδο δύο περίπου αἰώνων (ὅπως καί τῆς ἁγ. Ἄννας), ὅταν ἄρχισαν ἐμφανίσεις της στήν Ἡγουμένη Ἀντωνία.
Ἡ Ἡγουμένη Ἀντωνία (Μεζέντσοβα, + 1875), πνευματική θυγατέρα τοῦ διά Χριστόν Σαλοῦ Ἱερέως Πέτρου τοῦ Ἄγκιλιχ, ἦταν ἄνθρωπος μεγάλης ἀρετῆς. Μόναζε σέ μονή τοῦ Σούζνταλ - ὅπου τά Λείψανα τῆς θαυματουργοῦ ὁσ. Σοφίας (Πριγκίπισσας Σολωμονίας, συζύγου τοῦ Μεγ. Ἡγεμόνα Βασιλείου Γ', + 1542, 16η Δεκεμβρίου) – καί ἦρθε στή Μονή Ὑπαπαντῆς, μετά ἀπό ἐμφάνιση τῆς ὁσ. Δωροθέας. Ἐπί τῶν ἡμερῶν της ἡ ἁγ. Ἄννα ἐμφανιζόταν καί ὑπεδείκνυε ποιες δόκιμες ἦσαν ἕτοιμες γιά τήν μοναχική κουρά καί πού βρίσκονταν θαμμένα παλαιά μοναχικά σχήματα. Τό 1857, πεπεισμένη γιά τήν ἁγιότητα τῆς ὁσ. Δωροθέας, ὕψωσε πάνω ἀπό τόν τάφο της ἕνα παρεκκλήσιο ἀπό λαμαρῖνα (φοβούμενη τήν ἀντίδραση τῶν τοπικῶν ἐκκλησιαστικῶν ἀρχῶν), ὁ Ἐπίσκοπος ὅμως τῆς περιοχῆς ἐπευλόγησε τήν πράξη της καί ἔτσι τό 1870 ἕνα πέτρινο παρεκκλήσιο κάλυψε τόν τάφο.
Ἡ ἁγιότητά τῆς ἁγ. Ἄννας διακηρύχθηκε Συνοδικά τό 1909, κατά τήν βασιλεία τοῦ Τσάρου Νικολάου Β’. Στίς μεγαλειώδεις τελετές πού πραγματοποιήθηκαν τότε συμμετεῖχαν ὁ Πρόεδρος τῆς Ἱερᾶς Συνόδου τῆς Ρωσικῆς Ἐκκλησίας Μητροπ. Μόσχας Βαδίμηρος (ἔπειτα Κιέβου, Νεομάρτυρας, + 1918), 12 Ἀρχιεπίσκοποι καί Ἐπίσκοποι, ὁ Βασιλικός Ἐπίτροπος τῆς Συνόδου Λουκιάνωφ, ἡ Μεγ. Δούκισσα Ἐλισάβετ Θεοδώροβνα (Νεομάρτυρας + 1918) καί περίπου 100.000 πιστοί. Μετά τήν Ἐπανάσταση τοῦ 1917, δέν ὑπάρχουν πληροφορίες γιά τήν τύχη τοῦ Λειψάνου της.
Ἡ ἁγ. Ἄννα τοῦ Κασίν εἶναι προστάτης ὅσων ὑποφέρουν ἀπό τήν στέρηση συγγενικῶν τους προσώπων.
Ἡ μνήμη της τιμᾶται τήν 12η Ἰουνίου καί τήν 2α Ὀκτωβρίου καί ἡ Ἀνακομιδή τοῦ Λειψάνου της τήν 21η Ἰουλίου.
Μετά τήν Ἐπανάσταση τοῦ 1917 δέν εἶναι γνωστή ἡ τύχη τῆς Μονῆς Ὑπαπαντῆς καί τῶν τιμίων Λειψάνων τῶν Ὁσίων Ἄννας καί Δωροθέας. Ὅμως, «μεταξύ ἐκείνων πού ἀγαποῦν τούς δούλους τοῦ Θεοῦ - σημειώνεται στή «Θηβαϊδα τοῦ Βορρᾶ» - ἡ μνήμη τῆς ὁσ. Ἄννης δέν πρόκειται νά ξεχαστεῖ καί ἐκείνη συνεχίζει νά προσεύχεται στόν οὐρανό γιά τη Ρωσική γῆ καί γιά ὅλους ἐκείνους πού τήν τιμοῦν μέ πίστη καί ἀγάπη».

Γερόντισσα Μακρίνα

site analysis

Θέλει να Του μιλάμε ο Χριστός μας, όχι να λέμε ένα ξερό «Κύριε Ιησού Χριστέ ελέησόν με» θέλει να Του λέμε λόγια να μας σώσει. Ήταν μία κοπέλα, μου τηλεφώνησε προχθές και μου λέει ότι πέρσι ήταν κατάκοιτη. Ούτε από δω γυρνούσε ούτε από κει, είχε πάθει εγκεφαλικό. Αλλά την ευχούλα δεν την άφηνε «Κύριε Ιησού Χριστέ ελέησόν με» και «Υπεραγία Θεοτόκε βοήθει μοι», στο κεφάλι δεν είχε πάθει τίποτε. Και λοιπόν μετά παρουσιάστηκε η Παναγία τόσο λαμπρή, τόσο όμορφη, τόσο ωραία, πού ήταν ένα ανάστημα που δεν μπορεί να το φανταστεί κανείς και πίσω της ήταν τάγμα αγγέλων. Είχε μία σκέπη και σκέπαζε όλο τον κόσμο και της λέει:


-Τι θέλεις να σου κάνω;


Λέει:


-Θέλω να γυρίσω από το ένα πλευρό και από το άλλο γιατί είμαι παράλυτη. Η πλάτη μου κουράστηκε και να σωθώ, τη σωτηρία μου θέλω.


-Αυτά θα σ’ τα δώσω, αλλά όμως αυτό που θα σου πω να κάνεις να με φωνάζεις, γιατί εγώ θέλω να με φωνάζετε.


Λοιπόν, της Παναγία μας να της λέμε λογάκια, να της λέμε το ένα, το άλλο. Θέλω να φωνάζεις της λέει. Αυτά θα σ’ τα κάνω. Πλημμύρισε το δωμάτιο όλο άρωμα και τέτοιο φως μέσα στο σπίτι της, πού έλαμπε το προσωπάκι της, τόσο πολύ χάρη είχε και κατόπιν άρχισε και σηκωνότανε από το ένα πλευρό, από το άλλο και γύριζε από το ένα μέρος και το άλλο.


Γι’ αυτό ό Χριστός μας θέλει να Τον φωνάζουμε, θέλει να Τον ζητάμε. Είναι εραστής μας. Ο Χριστός θέλει όλη την αγάπη μας να την δώσουμε σ’ Εκείνον και ύστερα Αυτός τα οικονομάει όλα….

ΠΗΓΗ.ΙΣΤΟΛΟΓΙΟ:ΦΩΣ

H εφοπλίστρια-μοναχή με την ιώβειο υπομονή και την οσία θυγατέρα

site analysis

+ ΜΑΡΙΑ - ΜΥΡΤΙΔΙΩΤΙΣΣΑ  ΜΟΝΑΧΗ (1912-2005)
Ηγουμένη  Ιεράς  Μονής  Ευαγγελισμού  της  Θεοτόκου  Οινουσσών

Του  Γιώργου  Φ.  Παπαδόπουλου - Αντιδημάρχου  Χίου

                                 

 Η  Ιερά  Μητρόπολη  Χίου,  Ψαρών  και  Οινουσσών  έχει  ονομασθεί  αγιοτόκος  και  τούτο  διότι  από  το  μαρτυρικό  μας  νησί  αναδείχθηκαν  δεκάδες  Αγίων,  Μαρτύρων,  Οσίων,  Ιεραρχών,  πνευματικών  μορφών  που  ανέδειξε  η  Αγία  μας  Εκκλησία,  η  Ορθοδοξία.
 Στις  μορφές  εκείνες  των  Οσίων  και  των  Ηρώων  της  πίστεώς  μας  επάξια  συμπεριλαμβάνονται  και  οι  Γέροντες  και  Γερόντισσες  των  σύγχρονων  εποχών  που  δόθηκαν  ΄΄ψυχή  τε  και  σώματι΄΄  στην  Ιερή  διακονία  της  ασκήσεως,  ενώ  πολλοί  εξ  αυτών  κατόρθωσαν  να  ιδρύσουν  Μονές  και  Ασκητήρια,  τα  προπύργια  αυτά  και  τους  προμαχώνες  της  Ορθοδοξίας,  φυλάσσοντας  ΄΄Θερμοπύλες΄΄  στην  ακριτική  αυτή  εσχατιά  του  Αιγαίου.
 Ρίγη  ιερά  και  συγκίνηση  καταλαμβάνει  όποιον  πιστό  επισκέπτεται  τη  γνωστή,  περιώνυμη  και  περικαλλή  Ιερά  Μονή  του  Ευαγγελισμού  της  Θεοτόκου  στις  γειτονικές  Οινούσσες,  εκεί  που  σε  κάθε  σημείο  υψώνεται  η  γαλανόλευκη  και  ο  βυζαντινός  δικέφαλος,  αναπτερώνοντας  το  ηθικό  των  χριστιανών.
Σαράντα  δύο  (42)  ολόκληρα  χρόνια  στέκει  αγέρωχα,  δυναμικά  και  με  κάθε  μοναστική  τάξη  που  της αρμόζει  η  Ιερά  Μονή  του  Ευαγγελισμού.
Η  Μονή  που  πριν  από  λίγους  μήνες  έχασε  από  την  πρόσκαιρη  τούτη  ζωή  την  Ιδρύτρια  και  Καθηγουμένη  της  Μοναχή  Μαρία - Μυρτιδιώτισσα  (κατά  κόσμον  Κατίγκω  Πατέρα)  η  οποία  πλήρης  ημερών,  σε  ηλικία  93  ετών,  πορεύθηκε  την  αιωνιότητα  και  μετέστη  προς  την  επουράνια  ΄΄θριαμβεύουσα΄΄  Εκκλησία,  αφού  εκπλήρωσε  στο  έπακρον  όλες  της  τις  υποχρεώσεις  έναντι  Θεού  και  ανθρώπων  στην  επίγεια - ΄΄στρατευομένη΄΄  Εκκλησία.
Ο  βίος  της  Γερόντισσας  Μαρίας - Μυρτιδιώτισσας  Πατέρα  είναι  θαυμαστός.
Η  ζωή  της  όμοια  με  των  Αγίων  ασκητών  της  Εκκλησίας  μας,  μια  ζωή  γεμάτη  πόνο  μα  και  ελπίδα  στον  Κύριο  και  Θελητή  του  ελέους.
Οι  θεάρεστες  πράξεις  της  αναρίθμητες.  Τα  λόγια  της  λίγα  και  άγια.  Το  έργο  της,  κοινωνικό - θρησκευτικό  και  φιλανθρωπικό,  τεράστιο.
Σε  ηλικία  50  ετών  περίπου  ίδρυσε  την  Ιερά  Μονή  και  ο  Θεός,  έπειτα  από  την  εμπνευσμένη  καθοδήγηση  Αγίων  Γερόντων  της  εποχής  μας  (π.  Φιλόθεος  Ζερβάκος,  π.  Ιερώνυμος  της  Αίγινας, κ.α)  αξίωσε  το  σύζυγό  της  Πανάγο  Πατέρα  να  λάβει  λίγους  μήνες  πριν  το  θάνατό  του  (το  1966)  το  μοναχικό  σχήμα  με  το  όνομα  Ξενοφών  Μοναχός.
Η  θυγατέρα  της,  επίσης  Μοναχή,  Ειρήνη  Μυρτιδιώτισσα,  αγία  και  καρτερική  μορφή  έλαβε  προγενέστερα  το  μοναχικό  σχήμα  (το  1959)  και  ένα  χρόνο  κατόπιν  εκοιμήθη,  αφού  είχε  αρρωστήσει  από  τη  θανατηφόρο  νόσο  HODGKINS.  Η  Μοναχή  Ειρήνη  Μυρτιδιώτισσα  κατά  την  επίγεια  ζωή  της  έδειξε  πρωτοφανή  ζήλο  προς  την  Εκκλησία,  τήρησε  με  ιδιαίτερη  αυστηρότητα  τα  μoναχικά  της  καθήκοντα  και  διακρίθηκε  για  την  μεγάλη  αρετή,  υπομονή  και  καρτερικότητά  των  βασάνων  της.
Η  τότε  Κατίγκω  Πατέρα  (το  γένος  Λαιμού)  οδηγήθηκε  τελευταία  στο  μοναχικό  και  αγγελικό  σχήμα  το  1967,  ένα  έτος  μετά  την  οσιακή  κοίμηση  του  μακαριστού  γέροντος  Ξενοφώντος  και  επτά  έτη  μετά την  κοίμηση  της  μακαριστής  Ειρήνης  Μυρτιδιώτισσας  Μοναχής,  μετονομασθείσα  Μαρία - Μυρτιδιώτισσα  και  ανέλαβε  την  διαποίμανση  της  Ιεράς  Μονής  των  Οινουσσών.
Η  μακαριστή  Γερόντισσα  έζησε  και  άλλες  πίκρες.  Όλη  της  η  ζωή  ήταν  γεμάτη  πόνο.  Το  1978  πέθανε  η  άλλη  της  κόρη,  η  Καλλιόπη,  παντρεμένη  με  τρία  παιδιά,  στο  Λονδίνο.  Και  το  έτος  1983  ο  γιός  της  Διαμαντής,  σε  νεότατη  ηλικία,  από  καρδιακή  προσβολή.
Η  Γερόντισσα  υπέμεινε  τα  πάντα  και  το  μόνο  που  ψιθύριζε  το  στόμα  της  ήταν  το  ΄΄Δόξα  σοι  ο  Θεός΄΄.
Η  μορφή,  το  έργο  και  η  δράση  της  μακαριστής  Γερόντισσας  Μαρίας - Μυρτιδιώτισσας  Πατέρα  θα  μείνει  στην  ιστορία  του  τόπου  αλλά  και  της  Εκκλησίας  με  γράμματα  χρυσά,  ανεξίτηλα  στο  διάβα  των  αιώνων.
Η  Γερόντισσα  ήταν  αυστηρή  Μοναχή  για  τον  εαυτό  της  και  πρώτη  απ΄ όλες  τις  Μοναχές  έδινε  το  καλό  παράδειγμα  στην  προσευχή,  τη  μελέτη,  την  άσκηση.
Με  την  Ιερή  της  σοφία  οδήγησε  πολλούς  χριστιανούς  στο  σωστό  δρόμο  και  έσωσε  άλλους  από  σίγουρο  ψυχικό  μαρασμό.
Ήταν  φιλόξενη,  ελεήμων,  στοργική  και  γενναία.
Δωρεές  της,  αρκετών  εκατοντάδων  εκατομμυρίων  δραχμών  έγιναν  από  την  ίδια  και  όταν  ήταν  λαϊκή  μα,  κυρίως,  ως  Ηγουμένη.
Τα  νοσοκομεία  των  Αθηνών,  όπως  το  Γενικό  Νοσοκομείο  Άνω  Πατησίων,  το  Αντικαρκινικό (Αγ.  Σάββας),  ο  Ευαγγελισμός,  το  νοσοκομείο  της  Χίου,  κ.α.  έτυχαν  τέτοιων  δωρεών.
Εκατοντάδες  άπορες  οικογένειες  βοηθήθηκαν  να  σπουδάσουν  τα  παιδιά  τους,  να  παντρέψουν  τις  κόρες  τους,  να  βρουν  στέγη  και  δουλειά.
Καλές  πράξεις  ανθρωπιάς  ΄΄ων  ουκ  έστιν  αριθμός΄΄,  αναρίθμητες,  που  μόνον  οι  οφθαλμοί  του  Θεού  γνωρίζουν.
Αυτή  ήταν  η  μακαριστή  Γερόντισσα  που  σήμερα  αναπαύεται στην  Ιερά  Μονή της,  πλάι  στον  σύζυγό  της  Μοναχό  Ξενοφώντα,  τη  θυγατέρα  της  Μοναχή  Ειρήνη - Μυρτιδιώτισσα,  τα  υπόλοιπα  παιδιά  και  τους  γονείς  της.  Αγία  Οικογένεια.
Ας  είναι  η  μνήμη  της  αιωνία,  η  ευχή  της  μαζί  μας και  το  έργο  που  δημιούργησε,  παράδειγμα  προς  μίμηση  για  τις  γενιές  που  ακολουθούν,  για  όλους  τους  ανθρώπους,  Κληρικούς,  Μοναχούς  και  λαϊκούς.        

(στις φωτογραφίες το μοναστήρι του Ευαγγελισμού στις Οινούσσες,η γερόντισσα Μαρία ως λαϊκή μαζί με την κόρη της Ειρήνη.Το άφθορο λείψανο της νεαρής μοναχής  φαίνεται στην τελευταία φωτογραφία) 

Η ΑΓΙΑ ΜΑΤΡΩΝΑ Η ΧΙΟΠΟΛΙΤΙΔΑ Η ασκητικώς διαλάμψασα θαυματουργός αγία της Χίου

site analysis

Στη σημερινή υλιστική και τεχνοκρατική εποχή των πολλών και ποικίλων ελλειμμάτων, όπου ο σύγχρονος άνθρωπος αναζητά ολοένα και περισσότερο την ψυχική και πνευματική του ολοκλήρωση, η Ορθόδοξη Εκκλησία μας προβάλλει αγιασμένες μορφές, οι οποίες διακρίθηκαν για τον πνευματικό τους αγώνα και την ασκητική τους ζωή. Ανάμεσα σ’ αυτές εξέχουσα θέση κατέχει η θαυματουργός και τιμώμενη στις 20 Οκτωβρίου Αγία Ματρώνα η Χιοπολίτιδα, η οποία γεννήθηκε, διέλαμψε ασκητικώς και εκοιμήθη στο μυροβόλο και αγιοτόκο νησί της Χίου. Παράλληλα αναδείχθηκε σύμβολο του χιακού γυναικείου μοναχισμού, που με τον ενάρετο βίο και την ασκητική της πολιτεία διδάσκει και παραδειγματίζει τον πνευματικά αλλοτριωμένο άνθρωπο του 21ου αιώνα.

 

Η Αγία Ματρώνα γεννήθηκε περί τα τέλη του 14ου αιώνα στη Βολισσό της Χίου, η οποία βρίσκεται στο βορειοδυτικό τμήμα του νησιού. Οι γονείς της, που ονομάζονταν Λέων και Άννα, ήταν πλούσιοι και θεοσεβείς και είχαν άλλα έξι κορίτσια, από τα οποία η Μαρία, που ήταν η μετέπειτα μετονομασθείσα Ματρώνα, ήταν η μικρότερη ηλικιακά. Από πολύ νωρίς έδειξε ιδιαίτερη κλίση στη μοναχική ζωή και όταν οι γονείς της αποφάσισαν να την παντρέψουν, εκείνη δεν έδωσε τη συγκατάθεσή της, αλλά πυρπολούμενη από τον θείο έρωτα, εγκατέλειψε κρυφά τους γονείς και τις αδελφές της και κατέφυγε σε βουνό έξω από το χωριό Κατάβαση. Εκεί δημιούργησε το πρώτο της ασκητήριο και επιδόθηκε με ιδιαίτερη θέρμη στην άσκηση, την προσευχή και τη νηστεία. Στο μεταξύ οι γονείς της άρχισαν να την αναζητούν και όταν τη βρήκαν, την παρακάλεσαν να επιστρέψει στο σπίτι. Εκείνη επέστρεψε στην πατρική οικία υπακούοντας στο πρόσταγμα των γονέων της, αλλά αρνιόνταν να παντρευτεί. Βλέποντας οι γονείς την αμετάβλητη στάση της και τη σταθερή επιμονή και επιδίωξή της να αφιερωθεί στον Θεό, της έδωσαν την άδεια να πορευθεί στη ζωή της, όπως εκείνη θέλει και αρέσκεται. Μάλιστα της διαχώρισαν τη γονική της περιουσία και την άφησαν να τη διαχειρισθεί, όπως εκείνη επιθυμεί. Τότε η Αγία διένειμε την κινητή της περιουσία κατ’ εντολήν του Κυρίου σε χήρες, ορφανά και φτωχούς, ενώ άφησε την ακίνητη περιουσία στις αδελφές της για να καλλιεργούν τα κτήματα έως ότου ο Θεός της δείξει τον τρόπο διαχείρισής τους προς ψυχική της ωφέλεια. 

 

Έτσι εγκατέλειψε τη Βολισσό και πήγε στην Κατάβαση, όπου βρισκόταν το πρώτο της ασκητήριο. Εκεί έμεινε τρία χρόνια, επιδιδόμενη αδιαλείπτως στην άσκηση και την προσευχή. Όμως ο Πανάγαθος Θεός την ενέπνευσε και την παρακίνησε να μεταβεί στην πόλη της Χίου, η οποία μέχρι σήμερα αποκαλείται Χώρα, για να διδάξει και να φωτίσει με τον πλούτο των αρετών και με τον ασκητικό της βίο. Άλλωστε στην περιοχή της πόλεως Χίου υπήρχαν την εποχή εκείνη πολλά γυναικεία μοναστήρια, στα οποία θα μπορούσε να βρει μια ενάρετη γερόντισσα για να καθοδηγηθεί πνευματικά. Ερχόμενη στην πόλη της Χίου βρήκε ένα μικρό μοναστήρι, στο οποίο μόναζαν μια μητέρα με τις δύο θυγατέρες της. Εκεί ζήτησε να μείνει και αφού επέδειξε σεμνότητα, υπακοή και εγκράτεια και δοκιμάσθηκε στον επίπονο αγώνα της ασκήσεως, επιδεικνύοντας έμπρακτα την αρετή της ταπεινοφροσύνης, εκάρη μοναχή και έλαβε το όνομα Ματρώνα. Όσο περνούσε ο καιρός, προόδευε στην αρετή και την πνευματική ζωή, γεγονός που διέδωσε τη φήμη της σε όλη τη Χίο σε τέτοιο βαθμό, ώστε παρακίνησε πολλές χριστιανές να έρθουν κοντά της για να ωφεληθούν πνευματικά και στη συνέχεια να γίνουν μοναχές. 

 

Όμως ο μικρός ναός του μοναστηριού με το αυξανόμενο πλήθος που συνέρρεε, άρχισε να μην επαρκεί για να καλύψει τις πνευματικές ανάγκες των πιστών. Γι΄ αυτό και η Ματρώνα απευθύνθηκε στη Γερόντισσά της και της ζήτησε να επεκταθεί ο ναός και να ανεγερθούν και μερικά κελιά. Η Γερόντισσα συμφώνησε, αλλά έπρεπε να εξοικονομηθούν χρήματα, τα οποία όμως δεν διέθετε. Η Ματρώνα όμως την καθησύχασε, λέγοντάς της ότι διαθέτει ακίνητη περιουσία στη Βολισσό, την οποία και θα διαθέσει για τα έξοδα της ανοικοδόμησης. Έτσι αφού πήρε τη σχετική άδεια, πούλησε όλα τα κτήματα και από τα έσοδα έκτισε ένα λουτρό για να κάνουν μπάνιο οι ξένοι και οι φτωχοί, στη συνέχεια δε ανοικοδόμησε τον ναό. Όμως ο διάβολος θέλησε να την παρασύρει στα τεχνάσματά του και προσπάθησε να την παγιδεύσει στο αμάρτημα της φιλαργυρίας και της υπερηφάνειας. Μόλις οι εργάτες άρχισαν να σκάβουν στα θεμέλια, βρέθηκε ξαφνικά ένας μεγάλος θησαυρός. Τότε η Αγία Ματρώνα γονάτισε και παρακάλεσε τον Κύριο να αποκαλύψει, εάν ο θησαυρός έχει αποσταλεί από Εκείνον. Στην περίπτωση όμως που ο θησαυρός είναι αποτέλεσμα δαιμονικής ενέργειας, να εξαφανισθεί. Τότε όλοι οι παρόντες είδαν τον περίφημο αυτό θησαυρό να μετατρέπεται σε σβησμένα κάρβουνα. Τα παράδοξο αυτό θαύμα ενίσχυσε την πίστη και τον ενθουσιασμό των εργατών, οι οποίοι συνέχισαν το έργο τους με ακόμη μεγαλύτερη προθυμία. 

 

Μόλις τελείωσε ο ναός, ο οποίος ήταν αφιερωμένος στον Άγιο μεγαλομάρτυρα Αρτέμιο, εγκατέλειψε τον πρόσκαιρο κόσμο η Γερόντισσα της μονής. Τότε οι υπόλοιπες μοναχές παρακάλεσαν θερμά τη Ματρώνα να αναλάβει την ηγουμενία και έτσι η Αγία εξελέγη ηγουμένη της μονής, η οποία προσφωνείτο με το όνομα «Κυρά», όπως άλλωστε συνηθιζόταν να προσφωνείται η ηγουμένη στα γυναικεία μοναστήρια της Χίου. Γι’ αυτό και η Αγία Ματρώνα η Χιοπολίτιδα αποκαλείται μέχρι σήμερα Αγία Κυρά ή Αγία Κιουρά, αφού και τα δύο ονόματά της, τόσο το κοσμικό Μαρία όσο και το μοναχικό Ματρώνα φανερώνουν ότι ήταν Κυρία, διότι δεν κυρίευσε μόνο τα πάθη και το κοσμικό φρόνημα, αλλά κατενίκησε και τον ίδιο τον θάνατο με τη δύναμη της προσευχής της, όπως αποδεικνύεται από το ακόλουθο θαύμα. 

 

Κατά την εποχή που η Χίος είχε καταληφθεί από τους Γενουάτες, ήρθε στο νησί ένα βάρβαρο έθνος από τη Δύση, το οποίο επιδόθηκε με μανία σε καταστροφές και λεηλασίες. Κάποια μέρα εισέβαλαν στο μοναστήρι, όπου ήταν ηγουμένη η Αγία Ματρώνα, και ένας από τους επιδρομείς που ήταν ο πιο ανήθικος και αδιάντροπος, άρπαξε μια μοναχή για να τη βιάσει. Τότε η Αγία Ματρώνα προσευχήθηκε στον Θεό και αμέσως ο βάρβαρος έπεσε κάτω νεκρός. Κατόπιν πλησίασε τον νεκρό και αφού επέδειξε ευσπλαχνία και επικαλέσθηκε το όνομα του Παντοδυνάμου Θεού, ο Οποίος έχει την εξουσία της ζωής και του θανάτου, ο νεκρός εγέρθη. Αφού τον ανέστησε, γεγονός που εξέπληξε τους ιδόντες και ακούσαντες το θαύμα, ενουθέτησε πνευματικά τόσο αυτόν όσο και τους υπόλοιπους. Μετά από αυτό οι βάρβαροι εγκατέλειψαν έντρομοι το μοναστήρι και δεν τόλμησαν να εισβάλουν ξανά στη μονή, έγιναν δε πιο ήρεμοι και φιλάνθρωποι στη συμπεριφορά τους. 

 

Ήρθε όμως κάποια στιγμή και το πλήρωμα του χρόνου, και ο Θεός την κάλεσε κοντά Του, αφού της αποκάλυψε το μακάριο τέλος της πριν από επτά ημέρες. Προσκάλεσε τότε τις αδελφές και υποτακτικές της και αφού τις συμβούλεψε πνευματικά και τις συγχώρησε και μετέλαβε των Αχράντων Μυστηρίων, παρέδωσε την αγία της ψυχή στον Ουράνιο Νυμφίο, τον Οποίο τόσο πολύ αγάπησε και υπηρέτησε. Ενταφιάσθηκε στον ιερό ναό, τον οποίο έκτισε η ίδια, η δε οσιακή της Κοίμηση έλαβε χώρα στις 20 Οκτωβρίου, ημέρα της εορτής του Αγίου μεγαλομάρτυρος Αρτεμίου, κατά το έτος 1462. Το έτος όμως της Κοιμήσεώς της αμφισβητείται από τους μελετητές, αφού η ακολουθία της βρίσκεται σε Κώδικα της Λαύρας από το έτος 1456, ο δε συγγράψας το εγκώμιο και την ακολουθία της Νείλος έγινε μητροπολίτης Ρόδου το 1357. 

 

Θαυμαστός ο Θεός εν τοις αγίοις Αυτού και πλουσιοπάροχα αντάμειψε την Αγία Ματρώνα δοξάζοντάς την μετά θάνατον, αφού ανέδειξε τα ιερά της λείψανα και τον ιερόν της ναό «πηγήν θαυμάτων αένναον και ιατρείον άμισθον παντός πάθους και πάσης ασθενείας». Αναρίθμητα είναι τα θαύματα, τα οποία έχει επιτελέσει η Αγία Ματρώνα η Χιοπολίτιδα με τη χάρη του Θεού και αποδέκτες της θαυματουργικής της χάριτος υπήρξαν όχι μόνο χριστιανοί, αλλά ακόμη και Αγαρηνοί και Φράγκοι. Όπως εξιστορεί ο Όσιος Νικηφόρος ο Χίος (1750 -1821) παράλυτοι, τυφλοί, κωφοί, κουτσοί, μουγγοί, δαιμονισμένοι και πάσχοντες από ανίατες ασθένειες βρήκαν τη θεραπεία τους χάρη στη θαυματουργική δύναμη της Αγίας Ματρώνας και των ιερών και χαριτόβρυτων λειψάνων της. Μάλιστα μετά το θαύμα της θεραπείας ενός παράλυτου Αγαρηνού από τη Μαγνησία της Ανατολής, ο οποίος είδε στον ύπνο του τη θαυματουργό Αγία Ματρώνα, η οποία και του αποκατάστησε την υγεία του, διαδόθηκε η θαυματουργική φήμη της στην περιοχή της Μαγνησίας και σε ολόκληρο το νησί της Χίου και πλήθος χριστιανών άρχισε να συρρέει για να προσκυνήσει τον τάφο της. Όμως ο διαρκώς αυξανόμενος αριθμός των πιστών δημιούργησε την ανάγκη επέκτασης του ναού. Κατά τη διάρκεια όμως που έσκαβαν στον τάφο της Αγίας, βρέθηκε κατά θεία οικονομία η ιερά και σεβάσμια κάρα της και μια άρρητη ευωδία πλημμύρισε τον χώρο. Μόλις βρέθηκε η τιμία κάρα της Αγίας, ένας παράλυτος και μια κωφάλαλη θεραπεύτηκαν. Το ιστορικό γεγονός της ευρέσεως της τιμίας κάρας της Αγίας, για το οποίο ο Γενοβέζος κυβερνήτης της Χίου έδωσε έγγραφη μαρτυρία, εορτάζεται κατ’ έτος στις 15 Ιουλίου. 

 

Ο χώρος της ιεράς μονής της Αγίας Ματρώνας στην πόλη της Χίου, όπου βρισκόταν και ο τάφος της, αποτελούσε μέχρι τον Απρίλιο του 1822 λαοφιλές προσκύνημα, στο οποίο προσέρχονταν εκατοντάδες χριστιανοί και μεταξύ αυτών και πολλοί ασθενείς που ανέμεναν τη θαυματουργική επέμβαση της Αγίας. Στη μονή είχαν λειτουργήσει πολλές φορές τόσο ο Άγιος Μακάριος ο Νοταράς Αρχιεπίσκοπος Κορίνθου, ο οποίος εκοιμήθη στη Χίο στις 17 Απριλίου 1805 όσο και ο Όσιος Νικηφόρος ο Χίος, ο οποίος εκοιμήθη στο μυροβόλο νησί την 1 Μαΐου 1821. Μάλιστα με προτροπή του Αγίου Μακαρίου Κορίνθου εποίησε ο Όσιος Νικηφόρος Χαιρετισμούς και Παρακλητικό Κανόνα προς τιμήν της θαυματουργού Αγίας και επιμελήθηκε τον βίο της από τα βυζαντινά χειρόγραφα. Τον Απρίλιο του 1822 οι Τούρκοι λεηλάτησαν τη μονή, έβαλαν φωτιά και κατέστρεψαν τόσο τον ιερό ναό όσο και τον τάφο της Αγίας Ματρώνας. Από το 1912 μέχρι και το 1970 υπήρχε στο χώρο της καταστραφείσης ιεράς μονής ιερό προσκυνητάριο προς τιμήν της Αγίας, ενώ το 1970 ανεγέρθηκε νέος ιερός ναός επ’ ονόματί της, ο οποίος ακολουθεί το πάτριο εορτολόγιο και υπάγεται στην Εκκλησία των Γ.Ο.Χ. Ελλάδος (Παλαιοημερολογιτών). Με τη λεηλασία και την καταστροφή της ιεράς μονής της Αγίας Ματρώνας αρπάχθηκαν και τα ιερά της λείψανα, τα οποία αργότερα βρέθηκαν στην Προύσα της Ανατολής μαζί με κώδικες και δισκοπότηρα της μονής. Η χριστιανή σκλάβα του Πασά της Προύσας κατόρθωσε και πήρε στην κατοχή της τα ιερά λείψανα και κειμήλια και τα διέσωσε από την καταστροφική μανία του Πασά, ο οποίος ήθελε να τα κάψει. Η σκλάβα τα παρέδωσε στην ιερά μονή Ζωγράφου του Αγίου Όρους, όπου μέχρι σήμερα φυλάσσονται σε ιερά λειψανοθήκη η τιμία κάρα και τμήματα των ιερών λειψάνων της, ενώ στην ιερά μονή Διονυσίου του Αγίου Όρους φυλάσσεται το δεξιό χέρι της, καθώς και το χειρόγραφο ψαλτήριο της Αγίας, αλλά και δισκοπότηρα και χειρόγραφοι βυζαντινοί κώδικες από την καταστραφείσα το 1822 ιερά μονή της Αγίας στην πόλη της Χίου. Τεμάχιο ιερού λειψάνου της φυλάσσεται και στην ιερά μονή Αγίου Νικολάου Ημεροβιγλίου Σαντορίνης. 

 

Βορειοανατολικά του χωριού Μέσα Δίδυμα της Χίου βρίσκεται κτισμένη η ιερά μονή της Αγίας Ματρώνας Χαλάνδρων. Η μονή ανεγέρθηκε κατόπιν θαυματουργικής υπόδειξης της ίδιας της Αγίας, η οποία παρουσιάσθηκε στον ύπνο ενός πλούσιου Χίου άρχοντα, του Ροΐδη, ο οποίος ήθελε να κτίσει στην τοποθεσία αυτή έναν πύργο για να παραθερίζει με την οικογένειά του και να επιδίδεται στο αγαπημένο του κυνήγι. Αλλά η Αγία Ματρώνα παρουσιάσθηκε στους εργάτες που έκτιζαν τον πύργο και τους είπε ότι ο πύργος θα πρέπει να γίνει μοναστήρι. Οι εργάτες δεν έδωσαν σημασία, αλλά η Αγία παρουσιάσθηκε δύο φορές στον ύπνο του άρχοντα Ροΐδη και του είπε επιτακτικά ότι ο πύργος θα γίνει μοναστήρι και μάλιστα τη δεύτερη φορά του είπε ότι εάν δεν γίνει η μονή, θα υποστεί μεγάλο κακό η οικογένειά του. Ο Ροΐδης πείσθηκε ότι θα πρέπει να κτίσει μοναστήρι, αφού η Αγία παρουσιάσθηκε και πάλι στον ύπνο του και του παρήγγειλε να αφιερώσει τη μονή στην Αγία Ματρώνα τη Χιοπολίτιδα. Επ’ ονόματι της Αγίας Ματρώνας τιμάται ο ενοριακός ναός του χωριού Κατάβαση της Χίου, ο οποίος κτίσθηκε το 1862, ενώ στον χώρο που ασκήτευσε η Αγία κτίσθηκε ο πρώτος ιερός ναός της στην περιοχή της Κατάβασης. Επίσης επ’ ονόματι της Αγίας είναι αφιερωμένος ναός στην περιοχή Γιαλούρικα της πόλεως Χίου και στην περιοχή Ρουχουνιώτισσα του χωριού Καταρράκτης, αλλά και το δεξιό κλίτος του Ιερού Μητροπολιτικού Ναού των Αγίων Μηνά, Βίκτωρος και Βικεντίου στην πόλη της Χίου, στον οποίο φυλάσσεται εξαιρετικής τέχνης φορητή εικόνα της Αγίας. Εξωκκλήσια προς τιμήν της υπάρχουν στα χωριά της Χίου Παρπαριά, Κουρούνια και Άγιο Γάλας, ενώ ναός της υπάρχει και στο γειτονικό νησί των Ψαρών, ο οποίος ανεγέρθηκε το 1735, οι δε κάτοικοί του την ευλαβούνται ιδιαιτέρως. 

 

 

Η Αγία Ματρώνα η Χιοπολίτιδα είναι ιδιαίτερα λαοφιλής σε πολλά νησιά του Αιγαίου και οι κάτοικοί τους τρέφουν ξεχωριστή ευλάβεια στο πρόσωπό της. Έτσι στη Σάμο και την Ικαρία η θαυματουργός Αγία τιμάται και γεραίρεται ιδιαιτέρως, αφού και τα δύο ακριτικά αιγαιοπελαγίτικα νησιά κοσμούνται συνολικά από δέκα ιερούς ναούς προς τιμήν της. Η λατρευτική τιμή της Αγίας Ματρώνας της Χιοπολίτιδος στη Σάμο και την Ικαρία έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον και σημαντικές ιστορικές προεκτάσεις. Μετά την άλωση της Κωνσταντινουπόλεως το 1453 οι Σάμιοι ακολουθώντας τους Γενουάτες, που είχαν καταλάβει το νησί, αναγκάζονται να καταφύγουν στη Χίο εξαιτίας των πειρατικών επιδρομών. Έτσι το 1475 η Σάμος υποτάσσεται στους Τούρκους και εγκαταλείπεται για εκατό περίπου χρόνια. Ο επαναποικισμός της Σάμου πραγματοποιείται το 1572 και ύστερα από τα προνόμια που παραχωρεί στο νησί ο Σουλτάνος Σουλεϊμάν, εγκαθίστανται μόνο χριστιανικοί πληθυσμοί. Την εποχή αυτή οι λεγόμενοι Χιοσάμιοι, δηλαδή οι σαμιακής καταγωγής διαμένοντες στη Χίο, επιστρέφουν στη Σάμο και φέρνουν μαζί τους εικόνες της Αγίας Ματρώνας. Μ’ αυτόν τον τρόπο καθιερώνεται στο νησί η λατρευτική της τιμή και ανεγείρονται ιεροί ναοί επ’ ονόματί της στο Άνω Βαθύ, όπου φυλάσσεται παλαιά θαυματουργή εικόνα της Αγίας, στο Νέο Καρλόβασι, όπου ο ναός ανεγέρθηκε το 1845 και κοσμείται με θαυμάσιο ξυλόγλυπτο τέμπλο, στους Μυτιληνιούς, όπου η ευλάβεια των κατοίκων προς την Αγία είναι αξιομνημόνευτη, στο Παλαιοχώρι Κάμπου Βουρλιωτών, όπου ο ναός μνημονεύεται σε σιγίλλιο του Πατριάρχου Κυρίλλου του έτους 1745 και στολίζεται με αξιόλογες τοιχογραφίες λαϊκής τεχνοτροπίας και στα Κουμέικα. Επίσης η Αγία Ματρώνα τιμάται στη Σάμο με κλίτος επ’ ονόματί της στους ιερούς ναούς Προφήτου Ηλιού Μαραθοκάμπου, Αγίου Δημητρίου Υδρούσας και Αγίας Άννης Χώρας, ενώ σε αρκετούς ναούς του νησιού υπάρχουν φορητές εικόνες της (Άγιος Νικόλαος Όρμου Καρλοβάσου, Άγιος Σπυρίδων Βαθέος, Κοίμηση Θεοτόκου Χώρας, Κοίμηση Θεοτόκου Μυτιληνιών, Μεταμόρφωση Σωτήρος Πυθαγορείου). Αλλά και στην Ικαρία μετά την άλωση της Κωνσταντινουπόλεως το 1453 οι Ιουστινιάνοι της Γένουας και πιο συγκεκριμένα η οικογένεια των Αραγκίων διατήρησαν την κυριαρχία του νησιού μέχρι το 1481 πληρώνοντας στους Τούρκους φόρο υποτέλειας. Βλέποντας όμως τη δύναμη των Τούρκων να αυξάνεται απειλητικά, εγκατέλειψαν την Ικαρία και παίρνοντας μαζί τους και κατοίκους του νησιού, κατέφυγαν στη Χίο. Επιστρέφοντας αργότερα οι Ικάριοι στο νησί τους, καθιέρωσαν τη λατρευτική τιμή της Αγίας Ματρώνας και ανήγειραν ναούς επ’ ονόματί της στα χωριά Περδίκι (1887), Οξέ, Μάραθο, Δάφνη και Βρακάδες. 

Η Αγία Ματρώνα απολαμβάνει ιδιαίτερη τιμή και στην Άνδρο, όπου στους κατοίκους του νησιού είναι περισσότερο γνωστή με την προσωνυμία «Αγία Τσουρά», η οποία είναι παραφθορά από το «Αγία Κυρά ή Κιουρά». Στο όμορφο αυτό κυκλαδίτικο νησί οκτώ ιεροί ναοί (εξωκκλήσια) φέρουν το όνομά της και βρίσκονται στα χωριά Μπατσί, Μεσαθούρι, Κατάκοιλο, Στενιές, Αποίκια (πλησίον της ιεράς μονής Αγίας Ειρήνης), Επισκοπειό, Αϊπάτια και Σάσα. Η Αγία Ματρώνα τιμάται επίσης πανηγυρικά και στον γνωστό ως «Αγία Τσουρά» ιστορικό ιερό ναό της Παναγίας Παλατιανής στη Χώρα της Άνδρου, στον οποίο φυλάσσεται παλαιά φορητή εικόνα της Αγίας. Επίσης ναοί αφιερωμένοι στην Αγία Ματρώνα τη Χιοπολίτιδα υπάρχουν στη Χώρα της Πάτμου, στο Παρθένι της Λέρου, στο χωριό Φοινικιά της Σαντορίνης, όπου ο ναός ανεγέρθηκε το 1859 και τελείται στις 20 Οκτωβρίου ένα από τα ωραιότερα πανηγύρια του νησιού, στα χωριά Φαλατάδος και Μαρλάς της Τήνου, στη Χώρα της Κιμώλου, στην Αίγινα στην περιοχή του χωριού Άγιοι Ασώματοι, ενώ στην Ύδρα ιδρύθηκε το 1865 από τον ιερομόναχο Χρύσανθο Καραντζά η ιερά μονή της Αγίας Ματρώνας της Χιοπολίτιδος, στην οποία φυλάσσεται ωραιότατη φορητή εικόνα της Αγίας. 

 

Στο χωριό Λυθρί της Μικράς Ασίας, το οποίο βρίσκεται απέναντι από τη Χίο, υπήρχε παλαιός ιερός ναός της Αγίας, όπου φυλασσόταν και η θαυματουργή εικόνα της πολιούχου και εφόρου του Λυθρίου Αγίας Ματρώνας. Ο ιστορικός αυτός ναός είναι πλέον ερειπωμένος και μετά τη μικρασιατική καταστροφή οι πρόσφυγες από το Λυθρί εγκαταστάθηκαν στην περιοχή της Νέας Ερυθραίας Αττικής και μετέφεραν στη νέα τους πατρίδα την τιμή της Αγίας Ματρώνας. Έτσι έφεραν μαζί τους και την παλαιά θαυματουργή εικόνα της Αγίας, έδωσαν το όνομά της σε παρακείμενο από τον ιερό ναό της Ευαγγελιστρίας δρόμο της Νέας Ερυθραίας και το 1968 ίδρυσαν σύλλογο για την ανέγερση ιερού ναού επ’ ονόματι της προστάτιδος των Λυθριανών Αγίας Ματρώνας. Το 1991 κτίσθηκε ο νέος ιερός ναός της Αγίας, ο οποίος έκτοτε αποτελεί και αυτόνομη ενορία. Η θαυματουργός Αγία της Χίου τιμάται με κλίτος επ’ ονόματί της και στον ιερό ενοριακό ναό της Αγίας Μαρκέλλης στη συνοικία του Βοτανικού των Αθηνών, όπου φυλάσσεται και τμήμα του ιερού λειψάνου της. 

 

Η θαυματουργός Αγία Ματρώνα η Χιοπολίτιδα, η οποία διέλαμψε θεοπρεπώς ως «ευωδία Χριστού» στη μυροβόλο νήσο Χίο, προβάλλει στους σημερινούς χαλεπούς καιρούς μας ως ολόλαμπρο παράδειγμα εναρέτου βίου, ταπεινοφροσύνης, εγκράτειας και ασκήσεως, διδάσκοντας και παραδειγματίζοντας όλους μας με τη χριστομίμητη πολιτεία της. Ας επικαλεστούμε τις πρεσβείες της και για τη δική μας πνευματική ανάβαση και σωτηρία. 

Αριστείδης Γ. Θεοδωρόπουλος 

Εκπαιδευτικός 

 

 

Βιβλιογραφία 

* Θεοδωροπούλου Αριστείδου Γ., Η Αγία Ματρώνα και η τιμή της στη Σάμο και την Ικαρία, Περιοδικό «Μεταμόρφωσις», Τεύχος 94, Οκτώβριος 2003. 

* Κουκιάρη Σίλα, Αρχιμανδρίτου, Βίος και Ακολουθία Αγίας Ματρώνας της Χιοπολίτιδος, Αθήνα 2007. 

* Στρογγυλού Ιωακείμ, Αρχιμανδρίτου, Η Αγία Ματρώνα της Χίου, Ιερουσαλήμ χ.χ. 

* Χαλκιά - Στεφάνου Πόπης, Τα μοναστήρια της Χίου, Εκδόσεις Επτάλοφος, Αθήνα χ.χ.

_____________________________________________

ΠΗΓΗ.(http://syndesmosklchi.blogspot.com)