Ευδοκία, η Αγία του Χριστού Οσιομάρτυς η από Σαμαρειτών, εγεννήθη εις Ηλιούπολιν της Λιβανησίας της Φοινίκης κατά τους χρόνους του βασιλέως Τραϊανού του βασιλεύσαντος κατά τα έτη 98 – 117 μ.Χ. Ήτο δε η μακαρία τόσον ωραία και πάγκαλος, ώστε ούτε ζωγράφος δεν ηδύνατο να ιστορήση ωραιοτέραν καλλονήν. Τούτου ένεκεν και λόγω αφ’ ενός μεν των κολακειών και εξωθήσεων των διαφόρων θαυμαστών της, αφ’ ετέρου δε της ελλείψεως οιασδήποτε χριστιανικής ηθικής διδασκαλίας εξέκλινεν εις την επάρατον αμαρτίαν της πορνείας, επειδή σπανίως ευρίσκομεν να συγκατοικούν ομού σωφροσύνη, ωραιότης και αγνότης.
Έστησε λοιπόν, προς χαράν του διαβόλου, εργαστήριον και εδέχετο μετά χαράς πάντας τους επιθυμούντας αυτήν εις την πράξιν της αμαρτίας. Καθ’ εκάστην λοιπόν μετέβαινον πολλοί προς αυτήν και της έδιδον όσα τους εζήτει, δια να τελέσουν την επιθυμίαν των. Όχι δε μόνον από την χώραν εκείνην ήρχοντο προς αυτήν, αλλά και από άλλας πολλάς πόλεις ονομαστάς, ακούοντες το κάλλος αυτής πολλοί δυνάσται και άρχοντες πλούσιοι συνηθροίζοντο εις τον οίκον της και εξώδευαν πολλά χρήματα προς χάριν της, προδίδοντες, φεύ! τον πλούτον και την ψυχήν των εις απώλειαν, δια να απολαύσουν τα κάλλη αυτής. Τοιουτοτρόπως μετ’ ολίγους χρόνους η Ευδοκία συνήθροισε παρ’ εαυτή όλον σχεδόν τον πλούτον των θαυμαστών της και διήγε βίον άσωτον, ουδόλως φροντίζουσα δια την μέλλουσαν Κρίσιν και ανταπόδοσιν. Επειδή όμως ο πολύς πλούτος της ανομίας εχρειάζετο και πολλής θεραπείας, ουχί εξ ανθρωπίνης χειρός αλλά θείας, δια να κατορθωθή να διαμοιρασθή ούτος εις ασθενείς και αδυνάτους πένητας από τους ισχυρούς και δυνάστας, οι οποίοι κατείχον αυτόν πρότερον, έφθασε και δια την Ευδοκίαν ο καιρός της ιατρείας εκ θείας όντως οικονομίας. Διότι ο καλός βοσκός, εξελθών εις αναζήτησιν, ανεύρε το απολεσθέν πρόβατον· ο αγαθός κεραμεύς το συντετριμμένον αγγείον ανέπλασεν· ο γνήσιος οικονόμος εσύναξε τους καρπούς του αμπελώνος, τους οποίους έμελλε να αρπάση ο εχθρός και επίβουλος· ο δεσπότης των ουρανίων θησαυρών τον επίγειον πλούτον εις μονάς αιωνίους εφύλαξεν. Ο Δεσπότης Χριστός, η ελπίς των απηλπισμένων, την απηλπισμένην ταύτην δεν εβδελύχθη, ως ελεήμων και πανάγαθος, αλλά απέπεμψε κενόν και άπρακτον τον πλουτοδότην αυτής διάβολον και έγινεν η πρώην τω βορβόρω βεβυθισμένη, ευωδίας αλάβαστρον και η πολλών απωλείας αίτιος, πολλών σωτηρίας πρόξενος· έχει δε ο τρόπος της μετανοίας της ως εξής.
Μοναχός τις, Γερμανός ονόματι, ευσεβής και ενάρετος, μεταβαίνων από ξένον και μακρυνόν τόπον εις την πατρίδα του, διήλθεν από την Ηλιούπολιν και έμεινεν εις οικίαν τινά πλησίον της οικίας της Ευδοκίας. Όταν δε ο Μοναχός εκείνος ανέγνωσε την ακολουθίαν του έκαμεν ανάγνωσιν από εν ωραιότατον βιβλίον, το οποίον είχε μαζί του και το οποίον έγραφε περί της ημέρας της Κρίσεως φοβερά πράγματα. Έγραφε δια την κόλασιν των αμαρτωλών και την ανταπόδοσιν των δικαίων και πολλά άλλα. Ταύτα δε ανεγίνωσκεν ο Μοναχός εκείνος μεγαλοφώνως δια να ακούουν και οι οικοδεσπόται του οίκου εις τον οποίον έμενε. Συνέπεσε δε τότε, Θεού ευδοκία, να αγρυπνή η Ευδοκία και ήκουε την ανάγνωσιν καθ’ όλην την νύκτα, από ένα παράθυρον, τόσον δε κατενύχθη, ώστε έτρεχαν ως ποταμός τα δάκρυά της ενθυμουμένης τας ανομίας της.
Μοναχός τις, Γερμανός ονόματι, ευσεβής και ενάρετος, μεταβαίνων από ξένον και μακρυνόν τόπον εις την πατρίδα του, διήλθεν από την Ηλιούπολιν και έμεινεν εις οικίαν τινά πλησίον της οικίας της Ευδοκίας. Όταν δε ο Μοναχός εκείνος ανέγνωσε την ακολουθίαν του έκαμεν ανάγνωσιν από εν ωραιότατον βιβλίον, το οποίον είχε μαζί του και το οποίον έγραφε περί της ημέρας της Κρίσεως φοβερά πράγματα. Έγραφε δια την κόλασιν των αμαρτωλών και την ανταπόδοσιν των δικαίων και πολλά άλλα. Ταύτα δε ανεγίνωσκεν ο Μοναχός εκείνος μεγαλοφώνως δια να ακούουν και οι οικοδεσπόται του οίκου εις τον οποίον έμενε. Συνέπεσε δε τότε, Θεού ευδοκία, να αγρυπνή η Ευδοκία και ήκουε την ανάγνωσιν καθ’ όλην την νύκτα, από ένα παράθυρον, τόσον δε κατενύχθη, ώστε έτρεχαν ως ποταμός τα δάκρυά της ενθυμουμένης τας ανομίας της.
Όταν λοιπόν εξημέρωσε, προσεκάλεσε τον Μοναχόν και τον ηρώτησε· «Πόθεν είσαι; Ειπέ μοι, σε παρακαλώ, τι ήσαν εκείνα, τα οποία ανεγίνωσκες την νύκτα, τα οποία άλλην φοράν δεν ήκουσα εις την πατρίδα μου; Ειπέ μου, παρακαλώ, την αλήθειαν, διότι εάν πρόκειται να κολασθούν όσοι αμαρτάνουν, τότε κανείς δεν σώζεται. Μάλιστα δε όταν είπες ότι και οι πλούσιοι κολάζονται περισσότερον ελυπήθην, διότι είμαι από τας πλουσιωτέρας του κόσμου, αλλά και περισσότερον αμαρτωλή».
Ο Γερμανός τότε την ηρώτησεν εάν είχεν άνδρα, ποίαν θρησκείαν εσέβετο και πως τόσον πλούτον απέκτησεν· η δε Ευδοκία απεκρίθη· «Σαμαρείτις είμαι και άνδρα νόμιμον δεν έχω, υποδέχομαι όμως παρανόμως όσους έλθουν προς εμέ· από τούτους και τον πλούτον απέκτησα. Δίδαξόν με όμως κατά ποίον τρόπον δύναμαι να σωθώ με τον πλούτον μου, επειδή, καθώς νομίζω, εάν ο πλούτος ήτο κακός, ο Θεός δεν θα τον έδιδε».
Δραξάμενος τότε της ευκαιρίας ο Μοναχός Γερμανός λέγει προς την Ευδοκίαν· «Όστις πλουτήση κατά Θεόν δικαίως, από τους γονείς του ή από τον κόπον του, δεν έχει κατάκρισιν· όστις όμως θησαυρίζει εξ αδικιών και δεν ελεεί τους πένητας, εκείνος κολάζεται». Τότε η γυνή τον ηρώτησε και πάλιν· «Άραγε άδικος είναι ο πλούτος μου, αφού μάλιστα και πολλούς πτωχούς ευηργέτησα πλουσίως και πολύ χρυσίον εχάρισα»;
Απεκρίθη ο Γερμανός· «Ο πλούτος σου είναι αισχρός και άδικος δι’ αυτό δεν αποδέχεται ο αμόλυντος Θεός την μεμολυσμένην ελεημοσύνην σου, εν όσω ευρίσκεσαι εις τον βόρβορον της πορνείας από την οποίαν επλούτησες και δεν σου αναγνωρίζει καμμίαν χάριν ο Κύριος. Τότε μόνον θα επιβλέψη επί σε ο Θεός, όταν αποφύγης την αμαρτίαν και κάμης την πρέπουσαν μετάνοιαν». Εάν όμως θέλης να με ακούσης, συνέχισε λέγων ο Μοναχός Γερμανός, ημπορείς να σωθής και να δοξασθής αιωνίως, να κληρονομήσης απόλαυσιν άρρητον, ηδονήν ανεκλάλητον και ζωήν αθάνατον μετά θάνατον. Εάν θέλης να σωθής, δύο πράγματα πρέπει να κάμης, δια να εύρης σωτηρίαν και παρρησίαν προς Κύριον· πρώτον να λάβης το Άγιον Βάπτισμα, το οποίον καθαρίζει όλους τους ρύπους και τους μολυσμούς των αμαρτιών και δεύτερον να σκορπίσης καλώς τον πλούτον, τον οποίον κακώς απέκτησες. Να διαμοιράσης αυτόν μετά χαράς εις πτωχούς και πένηταςκαι τότε θέλει σου δώσει ο Δεσπότης Χριστός, ως Βασιλεύς πλουσιόδωρος, αντί του βίουτούτου του φθειρομένου και ρέοντος, πλούτον άσυλον και βίον αεί διαμένοντα, θέλει σε συναριθμήσει μετά των Αγίων Παρθένων και θέλεις συμβασιλεύει μετά του Χριστού εις τον αιώνα.
Τους λόγους τούτους του Οσίου Γερμανού ακούσασα η Ευδοκία και περιδεής γενομένη είπε προς αυτόν· «Πως θα ζήσω ύστερον, όταν σκορπίσω τον πλούτον μου, εφ’ όσον είμαι καλομαθημένη και δεν ημπορώ να στενοχωρηθώ; Ποίος θα έχη την φροντίδα μου; Αλλά και πως θα βεβαιωθώ, ότι όσα μου είπες είναι αληθινά, τα αγαθά δηλαδή, τα οποία κληρονομούν εις τον Παράδεισον, όσοι καταφρονήσουν τα πρόσκαιρα, δια να έλθω και εγώ προθύμως εις τον Χριστόν, να του δουλεύω όλας τας ημέρας της ζωής μου γινομένη εις πολλούς αμαρτωλούς μετανοίας υπόδειγμα»;
Απεκρίθη ο Γερμανός· «Μη έχης διαλογισμούς εις τον νουν σου, διότι ο διάβολος είναι πονηρός και εάν ίδη ότι αμφιβάλλεις, διαστρέφει την καρδίαν σου, δια να μη δυνηθής να φύγης από την υποταγήν του και δια να επιτύχη να σε ρίψη εν τέλει εις το πυρ το άσβεστον, να φλογίζεσαι μετ’ αυτού αιωνίως. Εάν δε θέλης να βεβαιωθής δια την αλήθειαν, εκδύσου αυτά τα πλούσια φορέματα και όλα τα στολίδια, τα οποία φορείς, και ενδύσου πτωχικά και καταφρονεμένα ιμάτια, κλείσου μίαν εβδομάδα εις τον κοιτώνα σου και προσεύχου προς τον Θεόν νήστις μετά δακρύων. Τότε ο Θεός, ως αγαθός και φιλάνθρωπος, θέλει σου δείξει οπτασίαν τινά κατά τον πόθον σου· και ό,τι σου φανερώση, προθύμως ποίησον».
Τότε η Ευδοκία υπεσχέθη να πράξη καθώς την συνεβούλευσεν ο Μοναχός· παρεκάλεσε δε τούτον να παραμείνη και αυτός εις τον οίκον, όπου έμενε και να προσεύχεται δι’ αυτήν, έως ότου παρέλθη η εβδομάς δια να ίδουν το αποβησόμενον· έδωσε δε εις αυτόν και χρήματα δια τα έξοδα. Προσηύχετο δε ο Γερμανός προς τον Θεόν δια την Ευδοκίαν, εις το τέλος δε της προσευχής του προσέθεσε και ταύτα· «Κύριε Ιησού Χριστέ, Συ όστις εδικαίωσας τον Τελώνην και έσωσας την πόρνην, σώσον και ταύτην την αχρείαν δούλην σου, όπως ποιήση ακουστόν το Όνομά σου εις του κόσμου τα πέρατα». Ταύτα ευξάμενος ο Γερμανός απήλθεν, η δε Ευδοκία δεν ημέλησε καθόλου εις όσα την συνεβούλευσεν. Επρόσταξε δε τας δούλας της να μη ανοίξουν εις ουδένα κατ’ εκείνας τας επτά ημέρας. Ακόμη προσέταξεν αυτάς να μη κάμωσι καμμίαν εργασίαν κατά τας ημέρας αυτάς, αλλά να προσεύχωνται· αυτή δε εκλείσθη εις κουβούκλιον και προσηύχετο καθ’ όλην την εβδομάδα κλαίουσα. Αφού λοιπόν συνεπληρώθη η εβδομάς, ελθών ο Γερμανός επρόσταξεν την Ευδοκίαν να εξέλθη από το κουβούκλιον, τούτου δε γενομένου την ηρώτησεν εάν είδεν οπτασίαν τινά.
Εκείνη δε απεκρίθη· «Καθώς προσηυχόμην μετά δακρύων ενθυμουμένη τας αμαρτίας μου, είδον σήμερον πριν εξημερώση φως μέγα υπέρ τον ήλιον, νέος δε τις αστραπόμορφος, εμφανισθείς κατ’ εκείνην την ώραν, με ήρπασεν από την δεξιάν και με ανεβίβασεν εις τον ουρανόν. Εκείείδα άνδρας αναριθμήτους λευκοφόρους εξαστράπτοντας, οι οποίοι με υπεδέχθησαν χαίροντες. Καθώς δε εισηρχόμην εις το φως εκείνο το ανεκλάλητον, εφάνη έξωτης θύρας μαύρος τις και δυσειδέστατος γίγας, όστις τρίζων κατ’ εμού τους οδόντας εφώναζε τόσον δυνατά, ώστε εσείετο από τας φωνάς του όλος ο τόπος εκείνος.
Φιλονικών δε ο απαίσιος εκείνος μαύρος μετά του οδηγού μου, έλεγε προς αυτόν διαμαρτυρόμενος· «Αδικείς με, Aρχιστράτηγε· εάν αυτήν σώσης, την άσωτον, η οποία εμίανεν τόσους ανθρώπους και επλήρωσε πάσαν την γην με τας ανομίας της, πάρε τότε και όλον τον κόσμον και πάντας τους ανόμους αδίκως δικαίωσον. Εγώ δια μικράν παρακοήν εξωρίσθην από τον Παράδεισον και συ εισάγεις εις αυτόν ψυχήν άσωτον και παμβέβηλον»; Ενώ όμως τοιαύτα και έτερα πλείονα εφλυάρει ο δυσειδέστατος εκείνος μαύρος, ηκούσθη εξ ουρανού φωνή γλυκυτάτη λέγουσα· «Ούτως ηυδόκησεν ο Θεός δια τους υιούς των ανθρώπων. Υποδέχεται τους εξ αυτών μετανοούντας ως εύσπλαγχνος». Και λέγει πάλιν η θεία εκείνη φωνή προς τον οδηγούντα με: «Λάβε αυτήν, Μιχαήλ, και οδήγησέ την εις την οικίαν της, να αγωνισθή, δια να συγχωρήσω τας αμαρτίας της, εγώ δε θέλω ενδυναμώνει και διαφυλάττει αυτήν ως τέκνον μου γνήσιον, δια να μη δυνηθούν να την βλάψουν οι δαίμονες».
Παρευθύς τότε με έφερεν εδώ ο Άγγελος, λέγων· «Ειρήνη σοι, δούλη του Θεού Ευδοκία· ανδρίζου και ενδυναμού, ότι η Χάρις του Θεού θέλει είναι μετά σου πάντοτε». Τότε εγώ ηρώτησα τον φανέντα μοι· «Αποκάλυψόν μου τις είσαι, κύριε»; Ο δε είπε μοι· «Εγώ του αληθινού Θεού ο Πρωτάγγελος είμαι εκείνου Όστις δέχεται όσους μετανοήσουν δια τας αμαρτίας των. Τούτους κατ’ εντολήν του Θεού οδηγώ εις ζωήν αιώνιον και τότε κάμνουν οι Άγγελοι χαράν μεγάλην δια τον μετανοούντα αμαρτωλόν, ότι εσώθη. Διότι ο ελεήμων και πανάγαθος Θεός δεν θέλει την απώλειαν ουδενός αλλά την των πάντων επιστροφήν και μετάνοιαν». Ταύτα ειπών ο Άγγελος με εσφράγισε τρεις φοράς και απήλθεν εις τα ουράνια. Χαίρων τότε ο Όσιος εκείνος Μοναχός Γερμανός λέγει προς την μακαρίαν Ευδοκίαν· «Επίστευσας τώρα, ότι υπάρχει Θεός αγαθός και εύσπλαγχνος, όστις δέχεται τους αμαρτωλούς εις μετάνοιαν; Εγνώρισας πόσην μεγάλη διαφορά υπάρχει μεταξύ του ολίγου τούτου φωτός και του λαμπροτάτου εκείνου; Πως σου φαίνεται τώρα; Πιστεύεις εις τον Χριστόν τον αληθή Θεόν, τον αγαθόν και παντελεήμονα, ή ακόμη έχεις δισταγμόν εις την καρδίαν σου»; Η ευλογημένη Ευδοκία απεκρίθη· «Εγώ επίστευσα και πιστεύω, ότι άλλος Θεός δεν υπάρχει ει μη μόνον εκείνος, όστις σώζει τους αμαρτάνοντας, του οποίου μέρος του αμέτρου φωτός ηξιώθην να απολαύσω δι’ ολίγην ώραν εις τον Παράδεισον». Λέγει πάλιν προς αυτήν ο Γερμανός· «Λοιπόν, εάν ο τόπος σου ήρεσε, κάμε τρόπον να τον απολαύσης αιωνίως· δηλαδή, μετανόησον ικανώς, κατά τας αμαρτίας σου, και θρήνησον τόσον, ώστε να πλύνης τους ρύπους της ψυχής δια των δακρύων σου και τότε γίνεσαι νύμφη αμόλυντος του Χριστού. Λησμόνησε την προτέραν σου διαγωγήν και μίσησον πάσαν σαρκικήν απόλαυσιν· πόθησον την σωφροσύνην και αντί των επιγείων τα επουράνια». Ενδυναμωθείσα τότε τω πνεύματι η μακαρία Ευδοκία λέγει προς τον Γερμανόν· «Ετοίμη είμαι να κάμω όσα με προστάξης, Πάτερ τίμιε». Ο δε Γερμανός είπε προς αυτήν· «Εγώ μεν υπάγω εις το Μοναστήριόν μου και πάλιν μεθ’ ημέρας τινάς έρχομαι να ίδω πως ευρίσκεσαι· συ δε λάβε το Άγιον Βάπτισμα, το οποίον θέλει σε φυλάττει αβλαβή πάντοτε και πορεύου, καθώς σου είπον, καθαρά και αμόλυντος». Εδέετο τότε προς αυτόν η Ευδοκία με δάκρυα λέγουσα· «Μη με αφήσης, κύριέ μου, ατελείωτον, ίνα μη με εύρη ο εχθρός εστερημένην βοηθείας και με σύρη πάλιν εις την μιαράν επιθυμίαν. Εγώ έχω δούλους πολλούς και χρυσίον αναρίθμητον, λίθους πολυτίμους και άλλα πολυτιμότερα πράγματα και των χρημάτων χρησιμώτερα και αν ορίζης, να με δεχθής εις το Μοναστήριόν σου και να με κυβερνήσης να σωθώ δια μέσου σου». Απεκρίθη προς αυτήν ο Όσιος· «Υπόμεινον ολίγας ημέρας να βαπτισθής, μοίρασε εις τους πτωχούς τον άδικον πλούτον σου και τότε θα έλθω να σε πάρω, ίνα σε οδηγήσω εις τι Μοναστήριον». Έμεινε λοιπόν η μακαρία εις τον οίκον αυτής προσευχομένη, κλαίουσα και νηστεύουσα και ουδέν έτερον έτρωγεν ειμή μόνον ολίγον άρτον και ύδωρ σύμμετρον. Έπειτα μετέβη εις τον Επίσκοπον της πόλεως εκείνης, καλούμενον Θεόδοτον, και την εβάπτισεν εις το όνομα της Αγίας και ομοουσίου Τριάδος. Είπε δε τότε η μακαρία προς τον Επίσκοπον· «Παρακαλώ την αγιωσύνην σου, Άγιε Δέσποτα, να διαμοιράσης όλον τον πλούτον μου εις θλιβομένους και πτωχούς, εις χήρας και ορφανά και πένητας, επειδή, ως έμαθον, άδικα τον απέκτησα. Να διαμοιρασθή δε καλώς, ίνα εύρω έλεος από τον Θεόν δια τας ανομίας μου». Ιδών λοιπόν ο Αρχιερεύς την καλήν γνώμην και την αγαθήν αυτής προαίρεσιν, την ηυλόγησεν εξ όλης ψυχής, γνωρίσας την μέλλουσαν προκοπήν αυτής και της λέγει· «Εύχου δι’ ημάς, αδελφή, ότι σήμερον έγινες όντως νύμφη Χριστού και των Αγγέλων συνόμιλος· μακαρία συ και καλότυχος, όπου έδωσες όλον τον πλούτον σου και απέκτησες τον πολύτιμον Μαργαρίτην· δια δε τα φθαρτά ταύτα και ηδέα, τα οποία εμίσησας πανσόφως και φρονίμως, υπάγεις να απολαύσης τα αϊδια και αιώνια, να συναγάλλεσαι με τον Νυμφίον σου Χριστόν πάντοτε, εις την Βασιλείαν Αυτού την ουράνιον». Αυτά και άλλα περισσότερα ειπών με δάκρυα κατανύξεως προς την μακαρίαν ο αγιώτατος Επίσκοπος, προσεκάλεσεν ένα από τους Ιερομονάχους του, άνθρωπον ενάρετον, ξενοδόχον της Επισκοπής και του λέγει· «Επειδή σε γνωρίζω ευλαβή και θεοφοβούμενον, παραδίδω εις τας χείρας σου την ψυχήν της γυναικός ταύτης. Φρόντισε δε να διαμοιράσης εις πτωχούς τον πλούτον της και μη κρατήσης δι’ ημάς ούτε εν αργύριον, αλλά καθώς συ έδωσες την πατρικήν σου κληρονομίαν ελεημοσύνην, ούτω και όλα εκείνα τα οποία θα παραδώση εις τας χείρας σου να τα οικονομήσης καλώς και θεαρέστως». Απήλθον λοιπόν ο Ιερομόναχος με την Ευδοκίαν εις την οικίαν της και συναθροίσασα η μακαρία όλον τον πλούτον αυτής παρέδωσε τα πάντα εις την εξουσίαν αυτού με χαρούμενον πρόσωπον. Ήσαν δε ταύτα τόσον πολλά, ώστε ήθελε φανή εις τινας πράγμα υπερβολικόν και απίστευτον, αλλά εγώ καθώς τα εύρον εις το Ελληνικόν τα γράφω εις κοινήν φράσιν, χωρίς να αυξήσω, μάρτυς μου ο Κύριος, τίποτε, αλλά μόνον την αλήθειαν και τούτο προς δόξαν Θεού και παράδειγμα ιδικόν μας, δια να κατανυχθούν και άλλαι ψυχαί, να μιμηθούν αυτήν την αείμνηστον και πάνσοφον Ευδοκίαν. Ήτο λοιπόν η ποσότης των χρημάτων της μακαρίας Ευδοκίας χρυσίον μεν λίτραι μύριαι· μαργαριτάρια βασιλικά και λίθοι πολύτιμοι αναρίθμητοι· σκεύη αργυρά, ήτοι αγγεία ασημικά, οκτώ χιλιάδες λίτραι· στολίδια άλλα διάφορα χρυσά και αργυρά πολλά· βαρέα μεταξωτά ιμάτια διακόσια εβδομήκοντα πέντε· νήμα μεταξωτόν αρκετόν· μόσχου δοχεία πολύτιμα δώδεκα· από τας Ινδίας κυτία τριάκοντα τρία και άλλα πολύτιμα αντικείμενα και στολαί χρυσοϋφαντοι αναρίθμητοι με λίθους πολυτίμους και μαργαρίτας. Ομοίως και αγροί, αμπελώνες και άλλα ακίνητα πράγματα, τα οποία της έδιδαν ως εισόδημα τρεις χιλιάδας νομίσματα τον χρόνον. Αυτά όλα και άλλα περισσότερα έδωκεν η πάνσεμνος εις τον Ιερέα, τους δε δούλους αυτής ηλευθέρωσε και τους εχάρισε τον οίκον της καθώς ευρίσκετο. Ακόμη δε και δύο χιλιάδας χρυσά φλωρία τους έδωσε λέγουσα· «Εγώ μεν σας ηλευθέρωσα από την δουλείαν αυτήν την πρόσκαιρον, εάν δε σεις θέλετε να λάβετε και την πραγματικήν ελευθερίαν, πιστεύσατε εις τον Χριστόν, τον αγαθόν και παντελεήμονα, να σας αξιώση της ουρανίου Βασιλείας του». Όταν λοιπόν ετακτοποίησεν η μακαρία καλώς την περιουσίαν της και ελυτρώθη από πάσαν φροντίδα και μέριμναν, τότε ήλθε και ο Γερμανός, ο ευλαβής και θεοσέβαστος, και την ωδήγησεν εις το γυναικείον Μοναστήριον, το οποίον είχε μακράν από τους Μοναχούς δέκα στάδια. Ήσαν δε οι άνδρες εις το ανδρικόν Μοναστήριον εβδομήκοντα, αι δε γυναίκες του γυναικείου Μοναστηρίου τριάκοντα, με αυτάς δε έμεινε και η θαυμασία Ευδοκία, αγωνιζομένη από τας άλλας περισσότερον. Εφόρει δε πάντοτε η μακαρία το ιμάτιον, με το οποίον την ενέδυσεν ο Επίσκοπος όταν την εβάπτισε και ουδέποτε το εξεδύθη. Μόνον όταν ήτο ψύχος πολύ τον χειμώνα, επάνω από το ιμάτιον εφόρει ένα ράσον τρίχινον. Έμαθε δε και το Ψαλτήριον και πάσαν την Γραφήν και την ανεγίνωσκε μετά προθυμίας. Μετά πάροδον ολίγων ετών εκοιμήθη η Προεστώσα των παρθένων και με θείαν νεύσιν και ευδοκίαν εψήφισαν την Ευδοκίαν, ως θαυμασίαν και δόκιμον και τόσον ευάρεστος εφάνη εις τον Θεόν και εις πάσαν την αδελφότητα, ώστε δια την αγίαν της πολιτείαν, μετά την θαυμασίαν αυτής αλλοίωσιν, της έδωκεν εξουσίαν ο πλουσιόδωρος Κύριος να κάμνη θαυμάσια, από τα οποία θα γράψωμεν ολίγα εις δόξαν Αυτού και εις υπόδειγμα εκείνων όπου ηνόμησαν. Εις από τους πρώην εραστάς αυτής, ονόματι Φιλόστρατος, όταν ήκουσε την επιστροφήν της εις Χριστόν, ελυπήθη υπερβαλλόντως· έχων δε πόθον διάπυρον να την ίδη και να συνομιλήσωσιν, ενεδύθη ράσα μοναχικά ο αναίσχυντος, δια να μη τον εμποδίσωσι και επροφασίσθη ότι ήθελε να της ομιλήση δια ψυχικήν της ωφέλειαν. Πιστεύσας δε ο απονήρευτος Γερμανός τους δολίους και ψευδοπλάστους του Φιλοστράτου λόγους τον αφήκε να συνομιλήση με την Οσίαν. Βλέπων δε ταύτην, ο ανόσιος, ούτω τεταπεινωμένην και αδύνατον από την εγκράτειαν, την εκοίταξε με βλέμμα άγριον και λέγει προς αυτήν· «Τις σε κατέπεισεν, Ευδοκία, να έλθης εις τόσην αγνωσίαν; Να αφήσης τόσον πλούτον και τοιαύτην μακαριότητα όπου είχες και πάσαν απόλαυσιν, ίνα έλθης εις τοσαύτην στενοχωρίαν και απορίαν των αναγκαίων πραγμάτων και να είσαι πλέον νεκρά δια τον κόσμον ματαίως και ανωφελώς και κλαίει και θρηνεί δια την αγάπην σου η πόλις όλη; Αλλά άκουσόν μου, κυρία μου· ελθέ να υπάγωμεν εις την προτέραν απόλαυσιν και μη μαραίνης το κάλλος σου με την αδιάκριτον νηστείαν. Συ ήσουν ωραία και πάγκαλος ως θεά, τώρα δε κατάντησες άσχημος και δύσμορφος. Ποίος άλλος υπέπεσεν εις τόσην αγνωσίαν, να χαρίση όλον τον πλούτον του δια ματαίαν ελπίδα μελλούσης μακαριότητος, της οποίας δεν γνωρίζεις το βέβαιον; Λοιπόν, πριν αφανισθή τελείως η καλλονή σου και γίνη άχρηστον το βασιλικόν σου πρόσωπον, ακολούθησόν με δια να χαρώμεν τον κόσμον προτού γηράσωμεν». Τοιαύτα και έτερα όμοια φλυαρούντος του αθλίου εκείνου, ωργίσθη κατ’ αυτού η Αγία και τον εφύσησε μετά θυμού εις το πρόσωπον λέγουσα· «Ο Κύριός μου Ιησούς Χριστός, ο δίκαιος Κριτής, του οποίου έγινα δούλη, η αναξία και βέβηλος, να σε επιτιμήση να μη εξέλθης καλώς απ’ εδώ, επειδή είσαι τέκνον του διαβόλου και συμβουλεύεις εκείνα τα οποία επιθυμεί». Ταύτα ειπούσης της Οσίας έπεσεν ευθύς ο Φιλόστρατος και εξεψύχησεν. Βλέπουσαι αι μονάζουσαι τοιούτον έργον της Οσίας θαυμάσιον, εθαύμαζον δια την παρρησίαν, την οποίαν είχε προς Κύριον, πλην όμως ησύχαζον και ανέμενον να ίδουν το αποβησόμενον. Το μεσονύκτιον είδεν εις οπτασίαν η Οσία τον Κύριον ημών Ιησούν Χριστόν, όστις της έλεγεν· «Ευδοκία, εγείρου και κάμε προσευχήν να αναστηθή ο νεκρός, δια να γνωρίσης την δύναμίν μου και τότε να σε αξιώσω μεγαλυτέρου χαρίσματος, επειδή επίστευσες εις εμέ και απηρνήθης την κοσμικήν ματαιότητα». Εγερθείσα τότε η Οσία ανέστησε δια της προσευχής της τον Φιλόστρατον, όστις εγερθείς έπεσεν εις τους πόδας αυτής, λέγων· «Παρακαλώ σε, Ευδοκία, δικαία δούλη του μεγάλου Θεού, να με συγχωρήσης δια τους ανοσίους λόγους τους οποίους σου είπον, διότι τώρα εγνώρισα του Θεού σου την δύναμιν». Τότε η Οσία τον συνεχώρησε και του είπε· «Πορεύου εις ειρήνην και πίστευε εις τον παντοδύναμον Θεόν, όστις σε επεσκέφθη δια την άπειρον ευσπλαγχνίαν του». Κατά τον καιρόν εκείνον εβασίλευεν εκεί άλλος βασιλεύς· τινές δε εκ των πρώην εραστών της Ευδοκίας, ακούσαντες ότι επίστευσεν εις τον Χριστόν και εμόνασε, παρακινούμενοι υπό του διαβόλου απεφάσισαν να την καταγγείλουν εις τον βασιλέα. Έστειλαν λοιπόν αναφοράν προς αυτόν, εις την οποίαν έλεγον, ότι λαβούσα αργύρια από την πόλιν τα μετέφερεν εις την έρημον με τον σκοπόν να κτίζη κελλία και Μοναστήρια, εζήτουν δε να τους δώση εξουσίαν να της αρπάσουν τα χρήματα και να την απομακρύνουν από εκεί, επειδή εβλασφήμει τους θεούς και προσεκύνει τον υπό των Εβραίων σταυρωθέντα. Ταύτα αναγνώσας ο βασιλεύς και πληρωθείς θυμού απέστειλεν άρχοντα τινά μετά τριακοσίων στρατιωτών να την πάρουν από την Μονήν βιαίως με όλα τα χρήματα και να την οδηγήσουν εις τα βασίλεια. Ταύτα ο Κύριος εφανέρωσε δι’ οπτασίας εις την Οσίαν, ειπών προς αυτήν· «Οργή του βασιλέως έρχεται κατά σου, αλλά μη φοβηθής, διότι εγώ είμαι μαζί σου πάντοτε». Όταν λοιπόν έφθασαν οι στρατιώται εις το ασκητήριον, έβλεπον μεν τούτο, αλλά να εισέλθουν εντός αυτού δεν ηδύναντο, εμποδιζόμενοι υπό της θείας δυνάμεως. Περιετριγύριζον λοιπόν πέριξ αυτού ματαίως κοπιάζοντες επί τρία ημερονύκτια. Βλέπων ο δίκαιος Θεός, ότι οι στρατιώται, ως ασύνετοι, δεν ηννόησαν την θείαν Αυτού και υπερθαύμαστον δύναμιν, ώστε να επιστρέψουν εις τα οπίσω, μετανοούντες δια την ανομίαν των, αλλά συνέχιζον προσπαθούντες να εκτελέσουν του επιγείου βασιλέως την παράνομον προσταγήν, επαίδευσεν αυτούς δικαίως ως αδίκους. Όθεν ελθούσης θανασίμου βιαίας πνοής εθανατώθησαν οι άθλιοι, οίτινες πεσόντες αίφνης άπαντες εις την γην απέθανον. Μόνον ο άρχων μετά τριών άλλων στρατιωτών δεν εθανατώθησαν, ίσως δια να φέρουν εις τον βασιλέα το μήνυμα, όστις ακούσας ταύτα περισσότερον εθύμωσε και συγκαλέσας όλην την σύγκλητον είπε προς αυτούς οργιζόμενος· «Βλέπετε πως μία πόρνη καταφρονημένη και άτιμος τόσους δυνατούς στρατιώτας απώλεσε με τας μαγείας και κακουργίας της; Τι λοιπόν με συμβουλεύετε να κάμω, δια να μη προξενήση αύτη και άλλα χειρότερα εις ημάς»; Τότε ο υιός του βασιλέως εκαυχήθη ότι δύναται να υπάγη να καταστρέψη το Μοναστήριον. Ματαίως όμως και κενά εμελέτησε, διότι, καθώς επορεύετο έφιππος, έπεσεν ο ίππος του, εκ της πτώσεως δε ταύτης συνετρίβη ο εις εκ των ποδών του. Μετέφερον τότε αυτόν οι στρατιώται εις τα βασίλεια, εντός ολίγου δε βασανιζόμενος από πόνους φρικτούς απέθανεν. Ενώ λοιπόν ο βασιλεύς έκλαιε και ωδύρετο δια τον θάνατον του υιού του, τον συνεβούλευσεν ο Φιλόστρατος, ειπών προς αυτόν· «Γίγνωσκε, βασιλεύ, ότι η μακαρία Ευδοκία είναι δούλη του αληθινού Θεού και δια τούτο άνθρωπος δεν δύναται να την κακοποιήση, επειδή φυλάττει αυτήν θεία δύναμις. Εάν λοιπόν θέλης να αναζήση ο υιός σου, στείλε γράμμα έντιμον προς αυτήν και παρακάλεσον περί τούτου με πολλήν ταπείνωσιν». Τότε ο βασιλεύς απέστειλε προς την Αγίαν γράμματα ικετευτικά δια τινος δικαστού ονόματι Βαβύλα, όστις διηυθύνθη προς το Μοναστήριον, προσκυνήσας δε την Αγίαν της έδωσε τα γράμματα· έπειτα εξελθών εκάθισεν έξω του Μοναστηρίου και ανέμενεν απόκρισιν. Ενώ λοιπόν εκάθητο εις πέτραν τινά απεκοιμήθη, βλέπει δε εις τον ύπνον του Άγγελον Κυρίου αστραπόμορφον, όστις τον εκέντησε με ράβδον εις την πλευράν και του λέγει· «Ο νεκρός σε αναμένει, Βαβύλα». Εκείνος δε ηγέρθη παρευθύς και πορευθείς προς την Οσίαν της εφανέρωσε την οπτασίαν, ζητών απόκρισιν. Τότε η Αγία πρώτον μεν προσηυχήθη εις τον Θεόν να την φωτίση να κάμη το συμφερώτερον· έπειτα λαβούσα συγχώρησιν από τας αδελφάς, έγραψε τα εξής προς τον βασιλέα με πολλήν ταπεινοφροσύνην και μετριότητα· «Εγώ μεν είμαι ευτελής και αθλία, βεβαρημένη υπό πλήθους ανομιών ως άσωτος, δεν είμαι δε αξία να κάμω δέησιν προς τον Δεσπότην Χριστόν δια τον υιόν σου, πλην, εάν εις Αυτόν ολοψύχως πιστεύσης, θέλεις ίδει την μεγάλην του δύναμιν, ώστε να μετατραπή η πολλή θλίψις σου εις αγαλλίασιν». Ταύτα αφού έγραψεν η Αγία έκαμε και τρεις σταυρούς εις την επιστολήν και την έδωκεν εις τον δικαστήν, όστις λαβών ταύτην απήλθε δρομαίως και φθάσας εις τον νεκρόν ευθύς ως έβαλε την επιστολήν επάνω αυτού, ω του θαύματος, ανεστήθη. Τότε όχι μόνον αυτός ο νεκρέγερτος, αλλά και πάντες οι παρόντες, βλέποντες τοιούτον φρικτόν τερατούργημα, ακόμη δε και αυτός ο βασιλεύς, εβόησαν άπαντες· «Μέγας ο Θεός της Χριστιανής Ευδοκίας, όστις κάμνει τοιαύτα θαυμάσια». Έκαμε λοιπόν ο βασιλεύς δια την χαράν του υιού του μεγάλην τράπεζαν και διεμοίρασε πολλήν ελεημοσύνην εις τους πτωχούς. Έπειτα, προσκαλέσας τον Αρχιερέα της πόλεως εβαπτίσθη με όλους τους συγγενείς και δούλους του και απέστειλε προς την Αγίαν πλήθος χρυσίου δια να το εξοδεύση εις το Μοναστήριον, πολλάκις δε της έστειλε γράμματα και δώρα βασιλικά. Εις ολίγον καιρόν ο βασιλεύς και η σύζυγός του καλώς ετελεύτησαν, ο δε υιός αυτού ο νεκρέγερτος εχειροτονήθη Διάκονος και όταν ετελεύτησεν ο Αρχιερεύς της πόλεως, εχειροτόνησαν αυτόν ως άξιον. Ούτος είχε και αδελφήν, Γελασίαν ονόματι, ήτις αφού παρέλαβε την ανήκουσαν εις αυτήν κληρονομίαν απήλθε μετά δύο ευνούχων αυτής εις την Μονήν της Οσίας και εμόνασεν. Επίσης και οι ευνούχοι μεταβάντες εις την ανδρικήν Μονήν εμόνασαν εν αυτή και εκεί ετελείωσαν τον βίον αυτών θεαρέστως. Μετά δε τον θάνατον του βασιλέως έγινεν άλλος βασιλεύς ειδωλολάτρης, όστις εψήφισεν ηγεμόνα εις την Ηλιούπολιν σκληρόν τινα και απάνθρωπον, Διογένην ονομαζόμενον, ο οποίος ήτο μεμνηστευμένος με την Γελασίαν την θυγατέρα του βασιλέως. Επειδή δε ούτος δεν ηθέλησε να βαπτισθή, δεν του την έδωσεν ο βασιλεύς δια γυναίκα του. Αυτός δε, εν όσω έζη ο βασιλεύς, είχεν υπομονήν· κατόπιν όμως, όταν έλαβε την ηγεμονίαν, επειδή η μακαρία Γελασία απήλθε προς τον Νυμφίον αυτής τον ουράνιον, εσκέφθη να κακοποιήση αντ’ αυτής την Οσίαν, η οποία την εκούρευσε Μοναχήν. Παρευθύς λοιπόν στέλλει πεντήκοντα στρατιώτας, ίνα οδηγήσωσι την Αγίαν έμπροσθέν του. τότε πάλιν εφάνη εις αυτήν ο Δεσπότης Χριστός εν οράματι και της λέγει· «Αγρύπνα, Ευδοκία, και αγωνίζου δια την αληθινήν Πίστιν, ίνα λάβης τον στέφανον, διότι ήλθεν ο καιρός του Μαρτυρίου σου. Και ιδού έρχονται κατά σου αλλόφυλοι και θηρία άγρια· αλλά μη δειλιάσης ουδόλως εις τα κολαστήρια, διότι εγώ είμαι μαζί σου εις όλας τας θλίψεις σου». Όταν δε έφθασαν οι στρατιώται εις το Μοναστήριόν της εισήλθεν η Αγία εις το Άγιον Βήμα, και λαβούσα εκ του ιερού της Αγίας Τραπέζης κιβωτίου μικράν μερίδα από το τίμιον Σώμα του Χριστού το εβάστα επάνω της εις κυτίον μικρότατον, ίνα έχη τούτο εις σκέπην αυτής και βοήθειαν. Συλλαβόντες λοιπόν οι στρατιώται την Αγίαν την ωδήγουν εις τον ηγεμόνα χαίροντες χαίρουσαν και δια να φθάσουν ταχέως περιεπάτουν όλην την νύκτα κατά την προσταγήν. Αλλά ο θείος Άγγελος, ο φύλαξ αυτής, επροπορεύετο κρατών λαμπάδα ανημμένην, δια της οποίας εφώτιζεν αοράτως την οδόν χωρίς να βλέπωσιν οι στρατιώται τούτο το θαυμάσιον. Όταν έφθασαν εις την πόλιν, επρόσταξεν ο ηγεμών να την ρίψουν εις την φυλακήν, να μη τολμήση δε κανείς να της δώση άρτον ή ύδωρ ή άλλην τροφήν ουδόλως. Την τετάρτην ημέραν την έφεραν εις το κριτήριον με κεκαλυμμένον το πρόσωπον, όταν δε απεκάλυψαν τούτο, εξήλθεν εξ αυτού λάμψις τις ως αστραπή και πάντες εξέστησαν, περισσότερον δε ο ηγεμών. Εκάλεσε δε ούτος την Αγίαν να είπη την καταγωγήν, την Πίστιν και την επωνυμίαν της. Ατενίσασα τότε προς τον ηγεμόνα η Αγία απεκρίθη προς αυτόν μετά θάρρους· «Το μεν όνομά μου λέγεται Ευδοκία· είμαι δε Χριστιανή και ηξιώθην να ονομάζωμαι δούλη Αυτού του μόνου αγαθού και ευσπλάγχνου Θεού, εις τον οποίον επίστευσα εξ όλης καρδίας μου τόσον, ώστε δεν δύναται κανέν πράγμα να με χωρίση από την αγάπην του. Μη λοιπόν δαπανάς τον καιρόν σου ερωτών με άλλο τίποτε, μόνον πράττε ό,τι σκέπτεσαι, δια να απαλλαγής από ταύτην την φροντίδα το συντομώτερον». Λέγει τότε προς αυτήν ο ηγεμών· «Διατί αφήκες την πόλιν σου και επήγες εις τόπον έρημον και εξώδευσες ματαίως τόσην βασιλικήν περιουσίαν»; Απεκρίθη η Αγία· «Ας έλθουν οι συκοφάνται εις το μέσον να τους ελέγξω· διότι εγώ ουδόλως και παρ’ ουδενός έλαβον δημόσια χρήματα. Εάν λοιπόν έχης να ομιλήσης δι’ άλλην υπόθεσιν, ειπέ ό,τι νομίζεις». Αποκαλύψας τότε ο ηγεμών την αιτίαν της προσαγωγής της Αγίας εις το κριτήριον, λέγει προς αυτήν· «Οι προεστοί της πόλεως ταύτης σε ενεκάλεσαν κατηγορούντες σε, ότι αφήκες τους παλαιούς θεούς και προσκυνείς άλλον νεώτερον και ότι εις τον Ναόν τούτου εξώδευσας όλα τα χρήματα, τα οποία ανήκουν εις το βασιλικόν ταμείον. Λοιπόν, χωρίς περιττολογίαν, κάμε ένα από αυτά τα τρία· ή τους θεούς προσκύνησον, ή επίστρεψε πάλιν εις την προτέραν σου πολιτείαν ή, τουλάχιστον, δώσε εις ημάς τα χρήματα να τα βάλωμεν εις το δημόσιον ταμείον, πριν το μάθη ο βασιλεύς και θυμωθή κατ’ εμού». Απεκρίθη η Αγία· «Εγώ αργύρια βασιλικά ουδόλως έλαβον, αυτοί δε από τον φθόνον των και μόνον με ενεκάλεσαν. Αλλά μήτε τους ψευδωνύμους θεούς σας προσκυνώ ποτέ, αφού ηξιώθην να γίνω δούλη του αληθινού και παντελεήμονος Θεού, τον οποίον δεν απαρνούμαι έστω και αν με υποβάλης εις μύρια παιδευτήρια». Βλέπων λοιπόν ο ηγεμών το αμετάθετον της Αγίας επρόσταξε να την εκδύσουν έως την μέσην και να ξεσχίσωσι τας πλευράς αυτής τέσσαρες άνδρες, έως ότου φανώσι τα σπλάγχνα της. Κατ’ αυτόν δε τον τρόπον εβασάνιζαν την Αγίαν επί δύο ώρας προξενούντες εις αυτήν δριμυτάτους πόνους με εκείνα τα δεινά κολαστήρια, οι ακόλαστοι. Τότε λέγει πάλιν προς αυτήν ο ηγεμών· «Λυπήσου, γύναι, τα κάλλη σου. Θυσίασον τοις θεοίς, ίνα μη απολεσθή κακώς η ωραιότης σου». Αποκρίνεται η Αγία· «Εάν ήσουν άνθρωπος γνωστικός και έκρινες δικαίως, ήθελες γνωρίσει και συ το συμφέρον σου και θα επίστευες εις τον αληθινόν Θεόν δια να συγχωρήση τας ανομίας σου, ως εύσπλαγχνος· αλλ’ επειδή η συνείδησίς σου σε κατακρίνει εις θάνατον, σε αναμένει του αιωνίου πυρός η απόλαυσις». Θυμωθείς τότε ο ηγεμών περισσότερον επρόσταξε να εκδύσουν εντελώς την Αγίαν και ούτω γυμνήν να την κρεμάσουν εις το ξύλον και να την δέρωσιν ισχυρότερον. Ενώ δε οι στρατιώται επεχείρουννα την γυμνώσουν, εύρον το κυτίον, εις το οποίον είχε τον Άγιον Άρτον και λαβόντες αυτό το έδωσαν εις τον ηγεμόνα, όστις ενώ επεχείρει να το ανοίξη, παρευθύς εξήλθεν εξ αυτού φλοξ, ήτις κατέκαυσε τους περιεστώτας, έπληξε δε και ολόκληρον το αριστερόν μέρος του ηγεμόνος και τον κατέστησεν ημίξηρον, δηλαδή ημιπαράλυτον. Πεσών τότε ούτος εις την γην ωδύρετο δεινώς και εβόα λέγων· «Ιάτρευσόν με, θεέ ήλιε, και βοήθησόν με να κατακαύσω την μάγισσαν ταύτην». Ταύτα ειπών ήλθεν ευθύς αστραπή εκ του ουρανού και τον κατέκαυσεν. Όθεν έπεσε νεκρός δικαίως ο άδικος. Συνήχθη τότε όλη η πόλις και όλοι έκλαιον του ηγεμόνος τον θάνατον. Τότε εις εκ των στρατιωτών είδε νέον τινά αστραπόμορφον ενδεδυμένον ενδύματα λευκά, όστις συνωμίλει μετά της Αγίας και την εσκέπαζε δια λεπτού και ωραίου μανδηλίου, ώστε να μη φαίνωνται αι σάρκες της. Ταύτα βλέπων ο στρατιώτης προσεκύνησε την Αγίαν λέγων· «Δέξαι με μετανοούντα, δούλη του αληθινού Θεού, ότι εις αυτόν πιστεύω και εγώ ο ανάξιος και σε παρακαλώ ευσπλαγχνίσου τον ηγεμόνα και ανάστησον αυτόν, δια να πιστεύσουν και άλλοι πολλοί εις τον Δεσπότην Χριστόν δια μέσου σου». Ταύτα δε ειπών έλυσεν αυτήν από του ξύλου και την κατεβίβασε μετ’ ευλαβείας. Προσευχήθη τότε η Αγία επί ώραν πολλήν εις τον Χριστόν κατ’ ιδίαν και κατόπιν μεγαλοφώνως εβόησε λέγουσα· «Κύριε Ιησού Χριστέ, Υιέ του Θεού, Συ όστις γνωρίζεις τα κρύφια των καρδιών ημών και έκαμες τον κόσμον με την σοφίαν Σου, πρόσταξον να αναστηθούν όλοι αυτοί, οίτινες υπό του πυρός κατεκαύθησαν, ίνα βλέποντες οι πολλοί τα θαυμάσιά σου δοξάσουν το όνομά Σου το Άγιον». Ταύτα μεν προς τον Θεόν εδέετο η Αγία, κατόπιν δε στραφείσα προς τους νεκρούς ήγγιζε δια της αγίας αυτής δεξιάς ένα έκαστον εκ των νεκρών λέγουσα· «Εις το όνομα του Ιησού Χριστού, εγέρθητι» και παρευθύς, ω εξαισίου θαυματουργήματος! Όλοι, ως εξ ύπνου, ανέστησαν υγιείς. Τούτο το θαυμάσιον ιδόντες οι άνθρωποι της πόλεως ταύτης επίστευσαν εις τον Χριστόν οι περισσότεροι εξ αυτών. Τούτων ούτω γενομέμων, ήλθεν είδησις εις τον άρχοντα Διόδωρον, ότι η γυνή του ευρισκομένη εις το λουτρόν κατελήφθη υπό λιποθυμίας και απέθανε. Ταύτα ακούσας ο Διόδωρος εξέσχισεν εκ της λύπης την χλαμύδα του και έδραμε μετά τινος άλλου άρχοντος εις την νεκράν. Ιδόντες δε αυτήν πραγματικώς αποθαμμένην επέστρεψαν εις την Αγίαν και λέγει προς αυτήν ο Διόδωρος· «Επ’ αληθείας πιστεύω, ότι δυνατώτερος και μεγαλύτερος είναι ο Θεός σου από τους ιδικούς μας θεούς. Επειδή όμως ακόμη μικροψυχώ, ανάστησον την γυναίκα μου και να βαπτισθώ με όλον τον οίκον μου». Απεκρίθη τότε προς αυτόν η Μάρτυς· «Ο Κύριός μου θέλει κάμει και αυτό το θαυμάσιον, ως εύσπλαγχνος, δια να πιστεύσουν εις αυτόν και άλλοι περισσότεροι». Απελθούσα τότε η Μάρτυς εις την νεκράν με όλον τον όχλον, έπεσεν εις την γην και προσηύχετο επί ώραν πολλήν. Κατόπιν εγερθείσα είπε ταύτα μεγαλοφώνως δια να την ακούωσιν άπαντες· «Κύριε Ιησού Χριστέ, ο Υιός και Λόγος του Πατρός, όστις ανιστάς τους νεκρούς ως Θεός παντοδύναμος, ανάστησον και την Φηρμίναν, δια να πιστεύση αύτη και έτεροι εις Σε τον ζώντα Θεόν τον αγαθόν και αιώνιον». Ταύτα ευξαμένης της Αγίας ευθύς η νεκρά ηγέρθη από της κλίνης, οι δε παρόντες, ιδόντες τοιούτον θαύμα τεράστιον, εβόησαν όλοι ως εξ ενός στόματος· «Όντως ο Θεός σου είναι αληθινός και δίκαιος, εις αυτόν δε και ημείς χωρίς αμφιβολίαν πιστεύομεν». Εβαπτίσθησαν τότε όχλος πολύς, καθώς και ο ηγεμών Διογένης μετά του άρχοντος Διοδώρου μεθ’ όλης της συγγενείας αυτών, η δε Αγία έμεινε εις την οικίαν της Φηρμίνας διδάσκουσα. Εκεί δε πλησίον, εις τον κήπον της οικίας εκείνης, ενεφώλευε δράκων τις φοβερός, όστις εφόνευσε δια του φυσήματος αυτού το τέκνον χήρας τινός, ήτις έκλαιεν, ως μήτηρ, τον υιόν της απαρηγόρητα. Ακούσασα δε η Αγία τους θρήνους αυτής απήλθε προς τον νεκρόν μετά του Διοδώρου, προς τον οποίον είπεν η Αγία· «Κάμε προσευχήν δια τον νεκρόν να τον αναστήση ο Κύριος». Ο Διόδωρος όμως εδίσταζε και έλεγε προς την Αγίαν ότι δεν ήτο άξιος να ζητήση παρά του Θεού τοιούτον χάρισμα. Λέγει τότε προς αυτόν η Μάρτυς· «Εγώ πιστεύω εις τον Θεόν μου, ότι επειδή αδιστάκτως επίστευσας εις Αυτόν, θέλει εισακούσει την δέησίν σου, μόνον επικαλέσου Αυτόν ολοψύχως δια να ίδης την άμετρον ευσπλαγχνίαν του». Κλίνας τότε ο Διόδωρος εις την γην την κεφαλήν προσηύχετο κτυπών το στήθος του και χύνων θερμότατα δάκρυα έλεγε· «Κύριε ο Θεός ημών, όστις κατηξίωσες και εμέ τον αμαρτωλόν και ανάξιον να σε γνωρίσω δια μέσου ταύτης της Αγίας δούλης σου, την οποίαν εξαπέστειλες ίνα λυτρώση ημάς από τας χείρας του δαίμονος, πρόσδεξαι την δέησίν μου, επειδή γνωρίζεις, ότι η προς Σε πίστις μου είναι αμετάθετος και ανάστησον τούτον τον νεκρόν εις δόξαν του παντοδυνάμου ονόματός Σου». Ταύτα προσευξάμενος ο Διόδωρος είπε προς τον νεκρόν· «Εις το όνομα του Ιησού Χριστού, Ζήνων, ανάστηθι». Παρευθύς τότε ηγέρθη ο νεκρός, η δε Αγία πάλιν εδεήθη προς τον Δεσπότην Χριστόν ταύτα λέγουσα· «Κύριε ο Θεός μου, επάκουσον και εμού της ταπεινής και πρόσταξε τον εχθρόν και επίβουλον δράκοντα να έλθη εδώ έμπροσθεν του όχλου να διαρραγή, δια να μη θανατώση και άλλους δούλους Σου». Ταύτα ειπούσης της Αγίας παρευθύς ήλθεν ο δεινός εκείνος δράκων, ως υπό πυρός διωκόμενος, πεσών δε εις την γην εξέπνευσεν, οι δε παρόντες ιδόντες τοιαύτα τερατουργήματα επίστευσαν εις τον Χριστόν και εβαπτίσθησαν άπαντες. Μετά παρέλευσιν ολίγου χρόνου ετελεύτησεν ο ηγεμών Διογένης θεαρέστως, ανήλθε δε εις το αξίωμα του ηγεμόνος άλλος άρχων, ονόματι Βικέντιος, δεινός και απάνθρωπος διώκτης των Χριστιανών, όστις ακούσας τα κατορθώματα της Αγίας και γνωρίζων ότι δι’ άλλου τρόπου δεν ήθελε δυνηθή να την θανατώση, απέστειλε στρατιώτας, οίτινες απέκοψαν την οσίαν αυτήςκεφαλήν, την πρώτην του πρώτου μηνός, όστις από τους Ρωμαίους λέγεται Μάρτιος. Και ούτως, αφού επλήρωσε τον δρόμον του Μαρτυρίου, το μεν πνεύμα αυτής απήλθεν εις τα ουράνια, το δε τίμιον και πάνσεπτον αυτής Λείψανον έμεινεν εις την γην πηγάζων πλούσια μετά θάνατον θαύματα, Χάριν την οποίαν έλαβεν από τον Θεόν, δια την θερμοτάτην αυτής μετάνοιαν· ης αξιωθείημεν και ημείς εν Χριστώ Ιησού τω Κυρίω ημών, Ω η δόξα εις τους αιώνας των αιώνων. Αμήν.
