Οσία Φωτεινή η Κυπρία

site analysis

Ανάμεσα στο πλήθος των όσιακών μορφών, που με τους ασκητικούς ιδρώτες, τα ρεύματα των δακρύων της κατανύξεως και τους λοιπούς θεοφιλείς καμάτους τους, άρδευσαν και άγιασαν, απ’ άκρη σ’ άκρη, την φιλάγια της Κύπρου γη, είναι γνωστή και μία μικρή σε αριθμό ομάδα Αγίων γυναικών. Και γι’ αυτές πάλιν ελάχιστα κατά κανόνα βιογραφικά στοιχεία έφθασαν μέχρις εμάς, όσα, Προνοία Θεού, διασώθηκαν από τον πανδαμάτορα χρόνο και τις ποικίλες ιστορικές περιπέτειες του πολύπαθου νησιού μας. 

Ξεχωριστή θέση μεταξύ τους, με μια παγκύπρια τιμή και ακτινοβολία, κατέχει αναμφίβολα η Αγία Φωτεινή η Καρπασίτιδα, η γνωστή στον λαό και ως Αγία Φωτού[2]. Έζησε κατά την πρώιμη μάλλον βυζαντινή εποχή[3], αλλά δυστυχώς δεν γνωρίζουμε σήμερα τα σχετικά με τον βίο της. 

Σύμφωνα με τοπική παράδοση, η φωτώνυμη αυτή Οσία καταγόταν από την αρχαία πόλη του Καρπασίου. Αυτό που είναι με βεβαιότητα γνωστό, είναι ότι διήλθε τον ασκητικό της βίο σ’ ένα ευρύχωρο λαξευτό υπόγειο σπήλαιο μέσα στο σημερινό χωριό Άγιος Ανδρόνικος Καρπασίας (βλ. κατωτ. εικόνα σελίδας 674). Το σπήλαιο τούτο, που διατηρείται σε εξαίρετη γενικά κατάσταση μέχρι και τις μέρες μας, είναι πιθανόν να προϋπήρξε της Αγίας Φωτεινής, και ίσως παραπέμπει σε πρωτοχριστιανικούς ή και πρωτοβυζαντινούς χρόνους. Σ’ αυτό υπάρχουν εσωτερικές προεκτάσεις, υπό μορφή σηράγγων, διασώζονται δε και λαξευμένες εσοχές στα τοιχώματα για την τοποθέτηση λύχνων. 

Αξίζει σ’ αυτή τη συνάφεια να τονισθεί πως το ασκητήριο-σπήλαιο της Αγίας Φωτεινής δεν αποτελεί μεμονωμένο χώρο ή γεγονός, αλλά εντάσσεται σε σύμπλεγμα ασκητηρίων της ευρύτερης εκεί περιοχής. Σ’ αυτά περιλαμβάνονται οι γνωστοί βυζαντινοί ναοί της Αγίας Σολομονής έξω από την Κώμα του Γιαλού (9ου αιώνα), της Αγίας Παύλης στην Αγία Τριάδα Γιαλούσας, της Αγίας Θέκλης στην Γιαλούσα, και της Αγίας Βαρβάρας πλησίον της Κορόβειας (8ου αιώνα). Κάτω από τους τρεις πρώτους αυτούς ναούς υπάρχουν λαξευτοί ταφικοί θάλαμοι με αρκοσόλια[4], ενώ πλησίον του τελευταίου (της Αγίας Βαρβάρας) λαξευτά σπήλαια, που λει­τούργησαν ως ασκητήρια, ενδεικτικά πιθανώτατα της κατά τη μεσοβυζαντινή τουλάχιστον περίοδο ακμής στην περιοχή του γυναικείου μοναχισμού, εάν κρίνουμε από την αφιέρωση των ως άνω ναών σε γυναίκες Αγίες. 

Στο πιο πάνω λοιπόν σπήλαιο (στο χωριό Άγιος Ανδρόνικος) αγωνίσθηκε ασκητικά η Οσία, με νηστεία, αγρυπνία, προσευχή, αγνότητα, ταπεινοφροσύνη, υπομονή και τις άλλες ευαγγελικές αρετές, με τις οποίες κατέστη πάμφωτο σκεύος Θεού, δοχείο των χαρισμάτων του Αγίου Πνεύματος, φωτοφόρα και φωτόμορφη. Κατάμεστη λοιπόν των καρπών της αγιότητας, κοιμήθηκε εν Κυρίω και τάφηκε στο ασκητήριό της. Ο τάφος της, που βρίσκεται στο δυτικό μέρος του σπηλαίου, παρέμεινε για αιώνες αγνοημένος. Για πρώτη φορά εντοπίσθηκε μετά από θεία αποκάλυψη κατά το πρώτο μισό του 15ου αιώνα, σύμφωνα με τη σύγχρονη μαρτυρία του γνωστού Κυπρίου μεσαιωνικού χρονογράφου Λεοντίου Μαχαιρά. Τούτο ήταν ασφαλώς οικονομία Θεού, για να παρηγορήσει τους υπόδουλους τότε Κυπρίους από τα δεινά της παπικής Φραγκοκρατίας, και να τους στηρίξει στην Ορθόδοξη πίστη. Η αναφορά αυτή του Μαχαιρά, που αποτελεί και την αρχαιότερη γνωστή γραπτή μαρτυρία για την Οσία Φωτεινή, έχει ως εξής (αποδίδουμε το κείμενο σε μετάφραση): «Ακόμη βρίσκεται στην (περιοχή) Ακρωτίκη, στην κώμη του Αγίου Ανδρονίκου της Κανακαριάς – έχει λίγο καιρό και βρέθηκε με αποκάλυψη Θεού – (μία άλλη Αγία), που την ονομάζουν Αγία Φωτεινή, και ο τάφος της είναι κάτω από τη γη (σε σπήλαιο). (Εκεί) υπάρχει (άγιο) βήμα και τελείται η θεία Λειτουργία. Επί­σης εκεί υπάρχει νερό-αγίασμα, και (στο πηγάδι που βρίσκεται) έχει πολύ βάθος το νερό, και στο γύρισμα του φεγγαριού πήζει επάνω το νερό (αγίασμα), όπως πήζει ο πάγος, και γίνεται μία τσίππα. Και τη βγάζουν (από το πηγάδι) σαν μια πλάκα πάγου. Κι άμα αρχίζει να λυώνει, γίνε­ται λεπτό σαν σκόνη, και την βάζουν στα μάτια τους οι τυφλοί και θεραπεύονται.»[5] 

Έκτοτε η Αγία Φωτεινή, και μέχρι τις μέρες μας, ενεργεί πλείστα όσα θαύματα σ’ αυτούς που με πίστη προσέρχονται και προσεύχονται σ’ αυτήν. Κατ’ εξαίρεση έλαβε, κατά την επωνυμία της, τη Χάρη της θεραπείας των ποικίλων οφθαλμικών παθήσεων, μάλιστα των τυφλώσεων, χορηγώντας άφθονα τις ιάσεις με το νερό του αγιάσματός της[6]. Τό πηγάδι του περιωνύμου αυτού αγιάσματος, που, όπως είδαμε, αναφέρει και ο Λεόντιος Μαχαιράς, βρίσκεται στο άκρο λαξευμένης προς τα βόρεια του σπηλαίου σήραγγας. Σύμφωνα με έγκυρες πληροφορίες, το αγίασμα αυτό στέρεψε το 1974, μετά την τουρκική εισβολή, ένεκα της βεβήλωσης του χώρου από τους Τούρκους. 

Πέραν της μαρτυρουμένης χρήσης του σπηλαίου τούτου ως ναού ήδη από τ ά χρόνια της στυγνής υποδουλώσεως της Κύπρου μας στους αιρετικούς παπικούς Φράγκους, αλλά και μέχρι πρόσφατα (το έτος 1974), ο χώρος αυτός προηγουμένως λειτούργησε πιθανώτατα και ως Μονή. Αργότερα (ίσως επί τουρκοκρατίας) λειτούργησε πάνω και πέριξ του σπηλαίου μικρή ανδρώα Μονή, που διαλύθηκε περί το τέλος του 19ου αιώνα[7]. Ο ναός, που βρίσκεται σήμερα πάνω από το σπήλαιο (βλ. Εικ. ανωτέρω), κτίσθηκε επί αρχιε­πισκόπου Κύπρου Χρυσάνθου (1767-1810), λειτουργούσε δε προ της εισβολής ως ο ενοριακός ναός του χωριού Άγιος Ανδρόνικος[8]. 

Εξαιτίας των ποικίλων ιστορικών της Κύπρου περιστάσεων, ο τάφος της Οσίας προφανώς καλύφθηκε (ίσως κατά την αιρετική παπικό-Ενετοκρατία η την αλλόθρησκη Τουρ κ ο κ ρ α τ ί α ) προς αποφυγή σύλησης του ιερού της λειψάνου, και με τα χρόνια και πάλιν λησμονήθηκε. Για δεύτερη φορά ανευρέθη επί αρχιεπισκόπου Κύπρου Σιλβέστρου (1718-1733) από τον τότε επιστάτη της Μονής της Οσίας, οικονόμο Άνθιμο. Επιθυμώντας δηλαδή αυτός  να ευρυχωρήσει το σπήλαιο, έσκαψε προς τα δυτικά, όπου βρήκε ξανά τον τάφο και το ιερό λείψανο της Αγίας, πάνω στο οποίο υπήρχε μαρμάρινος σταυρός, που έφερε την επιγραφή· «Φωτεινή οσία, νύμφη Χριστού». Τούτο υπήρξε και πάλιν έργο της θείας Προνοίας, για τη στήριξη του Τουρκοκρατουμένου και δεινοπαθούντος πιστού λαού της Κύπρου. Αφού ειδοποιήθηκε τότε σχετικά ο αρχιεπίσκοπος Σίλβεστρος, πρόσταξε και ασφάλισαν το άγιο λείψανο μέσα στον τάφο. Αργότερα ανακομίσθησαν από εκεί τα ιερά αυτά λείψανα, κατά δε το 1974 μετακομίσθηκαν στην ιερά αρχιεπισκοπή Κύπρου.
 

Ναοί επ’ ονόματι της Αγίας Φωτεινής βρίσκονται και σε άλλα μέρη της Κύπρου, αλλά δεν είναι γνωστό εάν ετιμάτο εκεί αρχικά η Κυπρία Οσία, η Καρπασίτιδα ή η ομώνυμη Μεγαλομάρτυς, η Σαμαρείτιδα. Πιθανώτατα όμως στους παλαιούς ναούς στην Αμμόχωστο και τον Γερόλακκο να ετιμάτο η Κυπρία Φωτεινή, όπως και στο (μεταγενεστέρως τουρ­κοκυπριακό) χωριό Φώττα (ή Φότα), που αρχικά εκαλείτο Αγία Φωτεινή, μετονομάσθηκε δε έτσι από τους Τουρκοκυ­πρίους[9]. 

Παλαιότερη γνωστή φορητή εικόνα της Οσίας είναι μία του έτους 1811, έργο του γνω­στού ζωγράφου ιερομόναχου Λαυρεντίου, που κλάπηκε κατά την εισβολή από τους Τούρ­κους και πωλήθηκε στην Ευρώ­πη[10]. Αυτή, όπως και οι σωζό­μενες νεώτερες εικόνες, παρι­στούν την Αγία με μοναχική ενδυμασία και να φέρει στο δεξί της χέρι Σταυρό.
Η μνήμη της Αγίας Φωτεινής εορτάζεται στις 2 Αυγούστου[11], ημέρα κατά την οποία, μέχρι και πριν την τουρκική εισβολή του 1974, ετελείτο μεγάλη πανήγυρη στο χωριό Άγιος Ανδρόνικος Καρπασίας, στην οποία μετέβαινε κατά κανόνα και ο εκάστοτε αρχιεπίσκοπος Κύπρου[12]. 

 Ταις της φωτοφόρου και φωτωνύμου Οσίας αγίαις πρεσβείαις ο Θεός, φώτισον και ημών τα όμματα της ψυχής και του σώματος, και ελέησον ημάς, ως μόνος Οικτίρμων. Αμήν!

Ο ΖΩΟΠΟΙΟΣ ΣΤΑΥΡΟΣ ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2010
ΑΡ. ΤΕΥΧΟΥΣ 106-111
ΠΕΡΙΟΔΙΚΗ ΕΚΔΟΣΙΣ ΤΗΣ ΙΕΡΑΣ ΜΟΝΗΣ ΣΤΑΥΡΟΒΟΥΝΙΟΥ

[*]  Πρωτογενείς πηγές αναφορικά με τον βίο της Οσίας Φωτεινής δεν έχουν δυστυχώς διασωθεί. Το παρόν κείμενο βασίζεται στα παρατιθέμενα από τους Λεόντιο Μαχαιρά (στο Χρονικό του), Ακάκιο μονάχο και Αντώνιο Τεϊρμεντζόγλου προσκυνητή (στις συντεθειμένες απ’ αυτούς χειρόγραφες Ακολουθίες της Οσίας – βλ. κατωτ.) στοιχεία, τα οποία και συνθέτουν τη βασική σχετική χειρόγραφη παράδοση, καθώς και σε παρεμφερή αξιόπιστα αρχαιολογικά δεδομένα.

[2]  Το όνομα αυτό παράχθηκε από την γενική του συγγενικού ονόματος της Αγίας, η Φωτώ (της Φωτούς), αποτελεί δε σύνηθες γλωσσικό φαινόμενο αναγόμενο στη βυζαντινή εποχή (της αποδόσεως δηλ. θηλυκών κυρίων προσηγορικών ονομάτων εις -ού, π.χ. Σωφρονού, Κυριακού, Παρασκευού κλπ.).

[3]    Όχι μόνο ο χώρος ασκήσεως της Οσίας, άλλα και ο τύπος του τάφου της, που, παρά τις μεταγενέστερες (κατά τις δύο ανευρέσεις του) επεμβάσεις, διακρίνεται εμφανώς ότι ήταν αρκοσόλιο (βλ. επόμενη σημ.). παραπέμπουν στην παλαιοχριστιανική περίοδο.

[4]   Η λ. αρκοσόλιο (από το λατινικό arcosolium, προερχόμενο από τις λ. arcus=τόξο και solium=σορός, θήκη. τάφος), δηλώνει τους τοξωτούς τάφους, που κατασκευάζονταν κατά τη ρωμαϊκή-παλαιοχριστιανική περίοδο. Ο τάφος, που προεξείχε λίγο από το δάπεδο, επιστεγαζόταν από τοξωτή οροφή, δίνοντας έτσι ένα πλαστικό βάθος στην κατασκευή. Τα αρκοσόλια των Αγίων διακοσμούνταν συνήθως με ποικίλες παραστάσεις (νωπογραφίες).

[5]   Λεοντίου Μαχαιρά. Χρονικόν, (έκδ.) R.M. Dawkins, Leontios Makhairas, Recital concerning the Sweet Land of Cyprus entitled ‘Chronicle’, Οξφόρδη, 1932, Vol. I, §34, σσ. 32-35. Τα του Μαχαιρά περιληπτικά αναφέρουν και οι D. Strambaldi [Chronicha, σ. 14). Fl. Bustron {Historia. σ. 34) και αρχιμανδρίτης Κυπριανός [Ιστορία χρονολογική, σ. 352).

[6]   Η από το όνομα της Οσίας Φωτεινής απορρέουσα θαυματουργική Χάρη της θεραπείας των οφθαλμικών παθήσεων έχει αντίστοιχη περίπτωση τα μετά θάνατον θαύματα της ομώνυμης Μεγαλομάρτυρος Φωτεινής της Σαμαρείτιδος στην Κωνσταντινούπολη, όπου μάλιστα υπήρχε και αγίασμα, θεραπευτικό των ασθενειών (βλ. «Η εύρεσις των λειψάνων της αγίας μεγαλομάρτυρος Φωτεινής και μερική ταύτης θαυμάτων εξήγησις». εν Fr. Halkin, Hagiographica Inedita Decem. CCSG, No. 21, Louvain, 1989. σσ. 111-125 [κείμενο], και σχετικά σχόλια εν Alice-Mary Talbot, «The posthumous miracles of St. Photeine», Analecta Bollandiana. 112 [1994]. σσ. 85-104).

[7]   Για τη μικρή αυτή Μονή της Οσίας βλ. εν Ν. Γ. Κυριαζής. Τα Μοναστήρια εν Κύπρω). Λάρνακα, 1950, σ. 99, και Κωστής Κοκκινόφτας – Θεοχαρίδης Ιωάννης, «Μοναστηριακά δεδομένα σύμφωνα με το Κατάστιχο VI της αρχιεπισκοπής Κύπρου (1825)», Επετηρίδα Κέντρου Μελετών Ι. Μ. Κύκκου. 4, σσ. 241-309. μάλιστα Πίν. 1-3 και Χάρτης 3.

[8]   Σύμφωνα με πληροφορίες των εγχωρίων, στην τουρκοκυπριακή συνοικία (τουρκομαχαλλά)του Αγίου Ανδρονίκου, υπήρχε ναός του Αγίου Ανδρονίκου, ερειπωμένος σήμερα.

[9]  Τους ναούς και τα αγιώνυμα τοπωνύμια στην Κύπρο, Αγία Φωτεινή και Αγία Φωτού βλ. εν Christodoulou Menelaos and Konstantinides Konstantinos, A complete Gazetteer of Cyprus, Vol. I, Nicosia, 1987, σ. 20, και Jack Goodwin, An Historical Toponymy of Cyprus, Vol. I, Nicosia, 19855. σ. 299. Ας σημειωθεί πως ο ναός της Οσίας στην Ακάνθου (19ου (;) αι.) ήταν ο κοιμητηριακός του χωριού, υπήρχε δε παλαιότερα ναός της και στην Κυθρέα.

[10]  Η εικόνα αυτή της Οσίας, μαζί με άλλες εικόνες από την Κύπρο, κλεμμένες μετά την εισβολή από Τούρκους έμπορους αρχαιοτήτων, παρουσιάσθηκαν σε έκθεση στη Γερμανία και τιτλοφορήθηκαν ως προερχόμενες από το Άγιον Όρος (!), μετά δε εξαφανίσθηκαν (βλ. Κατάλογο της Εκθέσεως, Ikonen des Ostens. Kultbilder aus fünf Jahrhunderten, St. Otto-Verlag Bemberg. Germany, No. 30, σ. 124, ‘Heilige
Fotinia’).

[11]   Παλαιότερη σωζόμενη Ακολουθία της Οσίας, που ασφαλώς σχετίζεται με την επί αρχιεπισκόπου Σιλβέστρου eπανεύρεση του ιερού λειψάνου της, είναι η συμπιληθείσα υπό του μοναχού Ακακίου στο γνωστό του χγφ. Πεντέορτον (1732/1733), που δημοσιεύθηκε εν Κυπριακαί Σπουδαί, ΙΑ’ (1947), σσ. 77-b 97. με σχετικά προλεγόμενα στις σσ. κη’-κθ’ (τό Συναξάριο είχε προδημοσιευθεί από τον Ιω. Συκουτρή στα Κυπριακά Χρονικά. Β’ [1924], σσ. 238-240). Η αυτή σχεδόν Ακολουθία (με μικρές διαφορές) βρίσκεται στο γραμμένο από τον Αντώνιο Τεϊρμεντζόγλου χγφ. Ι. Μητροπόλεως Κιτίου 25 (αρχών του 19ου αι.), σσ. 246-287. Αμφότερες στερούνται οποιασδήποτε πρωτοτυπίας (ως και οι μεταγενέστερες υπό των Μαχαιριωτών Ιγνατίου [1881] και Μητροφάνους [1899]). Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει το Συναξάριό τους, που στον Τεϊρμεντζόγλου αποδίδεται με διαφορές, αλλά περιέχει τα αυτά βασικά στοιχεία. Αξιο­σημείωτο ότι σ’ αυτό (του Τεϊρμεντζόγλου) γίνεται το πρώτον αναφορά στην επί Σιλβέστρου ανεύρεση του λειψάνου της Οσίας – στον Ακάκιο υπονοείται, αλλά δεν αναφέρεται ρητά – από τον οικονόμο Άνθιμο (και όχι Νικόδημο, όπως βραδύτερα επεκράτησε), και ότι τότε (περ. τέλη του 18ου / αρχές 19ου αι.) το λείψανο βρισκόταν ακέραιο μέσα στον τάφο. Νέα ασματική Ακολουθία, ποίημα του Υμνογράφου Χαρα­λάμπους Μπούσια, περιλήφθηκε (μαζί με τη σχετική βιβλιογραφία) στα Κύπρια Μηνιαία, Γ (Αύγουστος), σσ. 21-38.

[12]   Ως γνωστό, με την Bulla Cypria του πάπα Αλεξάνδρου Δ’ (1260) καταργήθηκε ο τίτλος και θεσμός του αρχιεπισκόπου Κύπρου, οι δε επισκοπές της νήσου περιορίσθηκαν από 14 σε 4. Μεταξύ των επισκοπών αυτών που καταργήθηκαν ήταν και του Καρπασίου, όπου εξορίσθηκε ο επίσκοπος Κωνσταντίας-Αμμοχώστου. Με την ανασύσταση της Ορθόδοξης Εκκλησίας Κύπρου μετά την κατάληψη της νήσου από τους Τούρκους (1570/1571), η επισκοπή Καρπασίου (καθώς και η της Αμμοχώστου) περιέρχεται υπό τη δικαιοδοσία του αρχιεπισκοπικού θρόνου. Πρόσφατα (2007), με τη διεύρυνση της Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας Κύπρου, εξελέγη και χωρεπίσκοπος Καρπασίας.

Πηγή: http://www.impantokratoros.gr/osia-foteinh-kypria.el.aspx

Μια γυναίκα αθλήτρια του Χριστού

site analysis

Πρωτοπρ. Βασίλειος Καλλιακμάνης, Μια γυναίκα αθλήτρια του Χριστού

Γράφει ο π. Βασίλειος Ι. Καλλιακμάνης

Στο αγιολόγιο της Εκκλησίας εκτός από άνδρες περιλαμβάνονται και γυναίκες, που διακρίθηκαν για τον ιεραποστολικό ζήλο, τη φιλανθρωπική δράση, το γενναίο φρόνημα και την ασκητική ζωή.Μπορεί ορισμένοι να θεωρούν ότι οι γυναίκες υποτιμήθηκαν από τον χριστιανισμό, αλλά ήταν πρώτος ο Χριστός που υπερασπίστηκε τη μοιχαλίδα, συγχώρησε την πόρνη και κάλεσε κοντά του όχι μόνο μαθητές αλλά και μαθήτριες.

β) Στη συνέχεια ο Απόστολος Παύλος εξομοίωνε εκκλησιολογικά τους ανθρώπους λέγοντας ότι εν Χριστώ δεν υπάρχουν διαφορές ανάμεσα σε Ιουδαίο και Έλληνα, δούλο και ελεύθερο, άνδρα και γυναίκα (βλ. Γαλ. 3,27 κ.ε.). Η θετική θεώρηση της γυναίκας, που απαντά στα πρώτα χριστιανικά κείμενα αλλά και στη θεολογία των Πατέρων της Εκκλησίας, γίνεται ευκρινέστερη εάν ληφθούν υπόψη οι κοινωνικές αντιλήψεις της προχριστιανικής εποχής.

γ) Λ.χ. ο Θαλής ο Μιλήσιος θεωρούσε τον εαυτό του τυχερό: «Πρώτον διότι έγινε άνθρωπος κι όχι θηρίο, άνδρας κι όχι γυναίκα, Έλληνας κι όχι βάρβαρος». Επίσης κάθε Ιουδαίος ευχαριστούσε τον Θεό διότι δεν τον έκανε εθνικό, δούλο ή γυναίκα. Οι αντιλήψεις αυτές, παρά την προσπάθεια ανατροπής τους εκ μέρους του χριστιανισμού, διατηρήθηκαν για αιώνες στην παγκόσμια ιστορία.

δ) Τα παραπάνω γράφονται με αφορμή την εορτή της αγίας μεγαλομάρτυρος Παρασκευής, που εορτάζεται στις 26 Ιουλίου. Σύμφωνα με τον Συναξαριστή: «Aύτη η Aγία καταγομένη από ένα χωρίον της παλαιάς Pώμης, θυγάτηρ ούσα, γονέων Xριστιανών, οι οποίοι τας εντολάς του Kυρίου επιμελώς φυλάττοντες, ήτον άτεκνοι, διά τούτο και αδιαλείπτως παρεκάλουν τον Kύριον, ίνα δώση αυτοίς τέκνον. O δε Θεός, ο ποιών το θέλημα των φοβουμένων αυτόν, τους εχάρισε παιδίον θηλυκόν, το οποίον ωνόμασαν εις το Άγιον Bάπτισμα Παρασκευήν».

ε) «Aφ’ ου δε έμαθεν η Aγία τα ιερά γράμματα, πάντοτε ανεγίνωσκε τας θείας Γραφάς, και σχολάζουσα εν τη Eκκλησία του Θεού, εκαταγίνετο εις την αγίαν προσευχήν. Όταν δε απέθανον οι γονείς της, διεμοίρασεν όλα τα υπάρχοντά της, αυτή δε ενδυθείσα το σχήμα των Kαλογραίων, ευγήκεν εις τον κόσμον, κηρύττουσα το όνομα Xριστού του αληθινού Θεού».

στ) Δεν διασώθηκαν ασφαλείς πληροφορίες ούτε για τις χώρες που επισκέφθηκε και δίδαξε η παρθενομάρτυς Παρασκευή, ούτε για τον τόπο που μαρτύρησε. Σίγουρο είναι ότι δεν υπάρχει περιοχή της Ελλάδος όπου να μην έχει κτισθεί μικρή ή μεγάλη εκκλησία προς τιμήν της. Εξάλλου και πολλές περιοχές διεκδικούν τον τόπο του μαρτυρίου της. Έτσι, στο Καναλλάκι της Πρέβεζας, στο μοναστήρι της Αγίας Παρασκευής Πούντας, δείχνεται ο τάφος της. Άλλοι λένε ότι μαρτύρησε έξω από τα Γιαννιτσά, ενώ άλλοι ισχυρίζονται ότι μαρτύρησε στα Τέμπη ή έξω από τη Θεσσαλονίκη, στο ομώνυμο χωριό, όπου σώζεται αγίασμα και υπάρχει η θέση «λαιμός».

ζ) Ίσως είναι ήσσονος σημασίας η εύρεση της ακριβούς τοποθεσίας του μαρτυρίου της Αγίας Παρασκευής. Είναι όμως υψίστης σημασίας το γεγονός ότι εκείνη, παρότι νεαρή γυναίκα, έδειξε ανδρείο φρόνημα, ομολόγησε τη χριστιανική πίστη και αρνήθηκε τη λατρεία των πάσης φύσεως ειδώλων, τα οποία προσκυνούνται με διάφορους τρόπους και σήμερα. Το πιο σημαντικό όμως είναι ότι η Αγία Παρασκευή με τη ζωή και το ηρωικό της μαρτύριο παραπέμπει στον εσταυρωμένο Κύριο, στην άκρα ταπείνωση, στη Μεγάλη Παρασκευή, την οποία ακολουθεί η ζωηφόρος Ανάσταση.

πηγή: Μακεδονία, 22/7/2012

H Aγία Μαρκέλλα. Η πολύαθλος και ένδοξος παρθενομάρτυς της Χίου.(22 Ιουλίου)

21ΙΟΥΛ

Ανάμεσα στους πολυάριθμους Αγίους, που κοσμούν το τοπικό αγιολόγιο και τη μακρόχρονη εκκλησιαστική ιστορία του μυροβόλου νησιού της Χίου είναι και η Αγία παρθενομάρτυς Μαρκέλλα, που αποτελεί το ευλαβικό καύχημα των απανταχού της Γης Χίων και τον πολύτιμο πνευματικό θησαυρό για χιλιάδες προσκυνητές, που συρ ρέουν στον τόπο του μαρτυρίου της για να αποδώσουν τον οφειλόμενο σεβασμό στο μεγαλείο και τον ηρωισμό της, αλλά και για να ζητήσουν τη θαυματουργική της χά ρη για την επίλυση σωματικών και ψυχικών ασθενειών.

Η Αγία Μαρκέλλα γεννήθηκε και μεγάλωσε στη Βολισσό, στο ιστορικό αυτό κεφα λοχώρι της βορειοδυτικής Χίου. Για τον χρόνο της γέννησης, της ζωής και του μαρτυρίου της Αγίας υπάρχει σύγχυση και ασάφεια μεταξύ των βιογράφων. Σύμφωνα με τον βιογράφο της, Όσιο Νικηφόρο τον Χίο, η Αγία Μαρκέλλα έζησε και ήκμασε περί το 1500. Ο πατέρας της ήταν ειδωλολάτρης και η χριστιανή μητέρα της απεβίωσε σε νεαρά ηλικία. Η Μαρκέλλα δια κρίθηκε από νωρίς για τη βαθιά της πίστη και αγάπη στον Χριστό, την καλοσύνη και αγνότητά της, τη σεμνότητα και την ευγένεια της ψυχής της. Προικισμένη με θεϊκή σοφία και αμέτρητα ψυχικά χαρίσματα επικοινωνούσε αδιάκοπα με τον Θεό. Αυτόν τον “επίγειο άγγελο” φθόνησε ο εωσφόρος και θέλησε να την πολεμήσει με κάθε μέσο.

Έτσι ο ειδωλολάτρης και σκληρόκαρδος πατέρας της άρχισε να επιθυμεί ερωτικά την ίδια του την κόρη και να νιώθει προς αυτή μία αστείρευτη σαρκική επιθυμία. Όταν η Μαρκέλλα διαπίστωσε τον αναίσχυντο χαρακτήρα του σαρκολάτρη πατέρα της, εγκα τέλειψε το πατρικό σπίτι και αναζήτησε καταφύγιο στα βουνά της περιοχής. Τότε ο πα τέρας της κινούμενος από τις κτηνώδεις ορέξεις του και με απερίγραπτη μανία άρχι σε να ψάχνει να βρει τη νεαρή και όμορφη Μαρκέλλα. Τότε η δύστυχη και έντρομη κόρη προσπάθησε να προστατευθεί και να σώσει την τιμιότητά της. Μία μεγάλη βά τος αποτέλεσε το ασφαλές καταφύγιο της Αγίας. Ένας βοσκός όμως αντιλήφθηκε τη Μαρκέλλα και υπέδειξε τη βάτο στον μανιακό πατέρα της. Τότε ο πατέρας έβαλε φω τιά στη βάτο για να την αναγκάσει να βγει έξω από αυτή. Η Μαρκέλλα κατάφερε και βρήκε διέξοδο και έτσι γλίτωσε από τα χέρια του σαρκολάτρη πατέρα της. Στη συνέ χεια άρχισε να τρέχει πάνω στις πέτρες και τα βράχια, αλλά ο πατέρας της βλέποντας τη δυσκολία να την φτάσει, αποφάσισε να τη σημαδέψει με το τόξο του και έτσι εκτόξευσε προς αυτή ένα βέλος. Η Αγία πληγώθηκε και το αγνό της αίμα πότισε τα βράχια. Παρόλα αυτά δεν έχασε την ψυχική της δύναμη και συνέχισε να τρέχει. Οι σωματι κές της δυνάμεις άρχισαν όμως να την εγκαταλείπουν και κάποια στιγμή έπεσε κά τω ταλαιπωρημένη και πληγωμένη. Η βαθιά και ακλόνητη πίστη της την βοήθησε να βρει τη σωτήρια λύση. Με τα μάτια στραμμένα στον Ουράνιο Νυμφίο προσευχή θηκε και Του ζήτησε να σχίσει τον βράχο και να την κρύψει μέσα. Η παράκληση της Αγίας έγινε πραγματικότητα και έτσι ο βράχος σχίστηκε και δέχτηκε το σώμα της ενάρετης Μαρκέλλας μέχρι το στήθος. Ο σαρκολάτρης πατέρας φτάνοντας στον τόπο και βλέποντας το παράδοξο αυτό θαύμα, οργίστηκε ακόμη περισσότερο και έκοψε με ένα μαχαίρι τους μαστούς της και τους πέταξε στο βουνό. Στη συνέχεια αποκεφάλισε την κόρη του και πέταξε την κεφαλή της στη θάλασσα. Σύμφωνα με την παράδοση μία ασυνήθιστη λάμψη άρχισε να εκπέμπεται από την κεφαλή της Αγίας, που στέφθηκε με τον ουράνιο και άφθαρτο στέφανο της άθλησης και της θεϊκής δόξας.

Ο σχισμένος βράχος, που δέχτηκε το μαρτυρικό σώμα της Αγίας, αποτελεί μέχρι σήμερα για τους προσκυνητές σημείο ευλαβικής αναφοράς και πηγή ιαμάτων, αφού όσοι προσεύχονται με πίστη, παρατηρούν τον ερυθρό χρωματισμό των βράχων και το νερό να ατμίζει. Αναρίθμητα είναι τα θαύματα, που με τη χάρη του Θεού, έχει επιτελέσει η Αγία Μαρκέλλα από την εποχή του μαρτυρίου της έως τις ημέρες μας, ενώ μάρτυρες θαυ μαστών σημείων έγιναν λαμπρές πνευματικές φυσιογνωμίες της Εκκλησίας μας, όπως Άγιος Μακάριος ο Νοταράς Επίσκοπος Κορίνθου, ο Άγιος Νεκτάριος Επίσκοπος Πενταπόλεως και ο βιογράφος και συντάκτης της Ακολουθίας της Αγίας, Όσιος Νικηφόρος ο Χίος, οι οποίοι συχνά προσέρχονταν στον τόπο του μαρτυρίου της Αγίας για να προσευχηθούν. Η μνήμη της Αγίας παρθενομάρτυρος Μαρκέλλας εορτάζεται κάθε χρόνο στις 22 Ιουλίου και λαμπρά πανήγυρις λαμβάνει χώρα στον φερώνυμο ιερό ναό της Αγίας, που βρίσκεται επί της αμμώδους παραλίας στον ομώνυμο όρμο της Βολισσού και αποτελεί παγχιακό, αλλά και πανελλήνιο προσκύνημα.

Η φιλοπατρία των απανταχού της Γης ευρισκομένων Χίων, αλλά και τα αναρίθμητα θαύματα της Αγίας οδήγησαν στην ανέγερση ιερών ναών επ’ ονόματι της πολυάθλου και ενδόξου παρθενομάρτυρος της Χίου. Έτσι η συνοικία του Βοτανικού στην Αθήνα κοσμείται με ενοριακό ναό της Αγίας Μαρκέλλας, ενώ τα τελευταία χρόνια ανεγέρθηκε περικαλλές παρεκκλήσιο στο όνομα της Αγίας και στην περιοχή της Κάτω Κηφισιάς. Γραφικά παρεκκλήσια επ’ ονόματί της έχουν καταγραφεί στις Σπέτσες, την Άνδρο, τη Μήλο, τη Σαντορίνη και τη Σάμο.

Αριστείδης Γ. Θεοδωρόπουλος 

Εκπαιδευτικός 

Βιβλιογραφία 

Ασματική Ακολουθία, Βίος και Παρακλητικός Κανών της Αγίας παρθενομάρτυρος Μαρκέλλης της Χιοπολίτιδος, Έκδοσις Ιερού Προσκυνήματος Αγίας Μαρκέλλης, Βολισσός Χίου 1980.

ΠΗΓΗ.Σύνδεσμος Κληρικών Χίου.

———————————————————————-

ΜΕ ΑΦΟΡΜΗ ΤΟΝ ΕΟΡΤΑΣΜΟ ΤΗΣ ΜΝΗΜΗΣ ΤΗΣ
Η Αγία Μαρκέλλα, πηγή δύναμης, εμπόδιο στο δρόμο της κακίας

Αγαπητοί μου,
Αληθινή ηρωίδα της Πίστεως και της Εκκλησίας είναι η Αγία Μαρκέλλα η Χιοπολίτις, η οποία κατέχει εξέχουσα θέση στη μεγάλη και ατέλειωτη παράταξη των Μαρτύρων της Εκκλησίας μας. 22α Ιουλίου είναι αφιερωμένη σ’ αυτήν. Πάνω απ’ όλα στον ακατάβλητο ηρωισμό της, στο αίμα και τη θυσία της.
Ανήκει στο «νέφος μαρτύρων» που έχουμε στην Εκκλησία μας, το οποίο, εμπλουτισμένο με στρατιές Νεομαρτύρων, διαχρονικά, είναι πηγή εμπνεύσεων για αγώνες, για ηρωισμό και απόδειξη των θυσιών, που απαιτήθηκαν, για τη στερέωση της Ορθόδοξης Εκκλησίας.
Στον καιρό μας, όπου πολλές λέξεις έχασαν το αληθινό τους νόημα, οι άνθρωποι συνηθίζουν να θεωρούν ήρωες εκείνους από τους συνανθρώπους τους, που, για την εξασφάλιση εφήμερων, πολλές φορές, αγαθών, προσφέρουν τις δυνάμεις τους. Αλλά οι αληθινοί ήρωες δεν πλάθονται μέσα στους στίβους των κάθε είδους συμφερόντων. Οι αληθινοί ήρωες είναι αυτοί, που μάχονται, για ευγενικές ιδέες, θυσιάζοντας, ακόμη, και τη ζωή τους γι’ αυτές, είναι αυτοί, που, μακριά από κάθε υστεροβουλία, ενεργούν πάντα συνεπείς σ’ εκείνο, που πιστεύουν.
Η Αγία Μαρκέλλα είναι ηρωίδα, είναι αληθινή και αδιαμφισβήτητη νικήτρια, γιατί γιγάντωσε τον εαυτό της με την πίστη στο Χριστό και κατόρθωσε να φθάσει στη θυσία, χωρίς να υποστείλει τη σημαία του χρέους της και χωρίς να προδώσει εκείνο, στο οποίο πίστευε.
Οι κόκκινες πέτρες, κατά μήκος της ακροθαλασσιάς στο ιερό Προσκύνημά της, στη Βολισσό της Χίου, μοναδικές στην περιοχή του μαρτυρίου της, μαρτυρούν το πάντιμο και παρθενικό αίμα της, που χύθηκε εκεί, χάριν του Χριστού, από τον άσπλαχνο πατέρα της.
Και το αγίασμα, στον τόπο της θυσίας της, αναβλύζοντας από τη σχισμή των βράχων, που δέχθηκαν το άγιο σώμα της, γίνεται θερμό και ταράσσεται, όταν ψάλλεται η Ιερά Παράκλησίς της.
Οι νέοι μας αναζητούν, και σήμερα και πάντοτε, πρότυπα προς μίμηση. Και στρέφουν την προσοχή τους σε ό,τι έντεχνα εμφανίζεται να λάμπει στο στερέωμα. Συχνά, όμως, τα ινδάλματα αυτά και τα κάθε λογής είδωλα διαψεύδουν, με πάταγο, τους θιασώτες και θαυμαστές τους. Πράγματι. Για όσους αναζητούν πρότυπα ηρωισμού σε πρόσωπα, που δεν έχουν ειλικρινά καταξιωθεί ως πνευματικοί αγωνιστές, η μαρτυρία των αγίων της Εκκλησίας είναι ενοχλητική. Καθώς το παράδειγμά τους υπερέχει, κρίνει, ταυτόχρονα, τις συμβατικότητες της εποχής μας, που τόσο αρέσουν στους ανθρώπους, σαν ικανοποιούνται με ψεύτικα υποκατάστατα αληθινών ηρώων.
Εκείνο που, τελικά, μας μένει από τον εορτασμό της Αγίας Μαρκέλλας είναι από το ένα μέρος η αστείρευτη πηγή της εσωτερικής της δυνάμεως, που είναι η πίστη στον Χριστό, και από το άλλο μέρος το αιώνιο μίσος των ανθρώπων εναντίον εκείνων, που, με την αρετή τους, γίνονται εμπόδιο στο δρόμο της κακίας. Στερεωμένη πάνω στο βράχο της πίστεως η Αγία, στάθηκε ανυποχώρητη μπροστά στη βία, και, στην ουσία, έγινε η αληθινή νικήτρια, έστω κι αν έγραψε με το αίμα της, την τελευταία σελίδα της ζωής της.
Και είναι η ανάγκη σήμερα να σκύψουμε με εμβρίθεια πάνω στο παράδειγμά της, γιατί, σε παγκόσμια κλίμακα, παρατηρείται έλλειψη αληθινών ηρώων, πιστών στο Χριστό, έτοιμων γι Αυτόν να θυσιασθούν. Για μας, που πιστεύουμε, οι μάρτυρες είναι ο πολύτιμος και ανεκτίμητος θησαυρός μας. Αυτήν την παράδοση έχουμε από τα παλιά χρόνια, από τότε, που, πάνω στους τάφους και τα μνήματα των μαρτύρων, η Εκκλησία τοποθετούσε τις άγιες Τράπεζες.
Και, καθώς σήμερα πανηγυρίζουμε την ιερά Μνήμη της, παίρνουμε θάρρος, όσοι εξακολουθούμε να κρατάμε τη μικρή ή μεγάλη σημασία των χριστιανικών μας ιδανικών στα χέρια, για να συνεχίσουμε το δύσκολο δρόμο μας, μέχρι την τελική νίκη.

Του μακαριστού  Μητροπολίτη Χίου
κυρού . Διονύσιου

Ποια ήταν η Αγία Μαρία από τα Μάγδαλα; Διευκρινιστικές ερωτήσεις και απαντήσεις για την προσωπικότητα της Αγίας Μαρίας της Μαγδαληνής.

site analysis

21ΙΟΥΛ

Επιμέλεια:πρωτοπρεσβυτέρου Δημητρίου Αθανασίου.

EΡΩΤΗΣΗ 1^η.Ήταν  η Αγία Μαρία η Μαγδαληνή, η  αμαρτωλή  γυναίκα  που άλειψε με μύρο τον Ιησού;

Απάντηση. Στη Δύση, η Μαρία η Μαγδαληνή ταυτίστηκε με την μετανοημένη ιερόδουλη του Ευαγγελίου που άλειψε με ακριβό μύρο τα πόδια του Ιησού και τα σκούπισε με τα μαλλιά της (Λουκ.7, 36-50  & Ματθ. 26,6-16), στο σπίτι του Σίμωνα του φαρισαίου.

Η παρεξήγηση ότι η Μαγδαληνή υπήρξε ιερόδουλη, προέκυψε γιατί συνδέθηκαν ορισμένα παρόμοια περιστατικά με διαφορετικούς όμως πρωταγωνιστές, όπως φαίνεται καθαρά στα Ευαγγέλια: Είναι γεγονός ότι όχι μόνο η προαναφερθείσα μετανοημένη ιερόδουλη, αλλά και η Μαρία, αδελφή του Λαζάρου, μετά την ανάστασή του από τον Ιησού, άλειψε από τη χαρά της και αισθανόμενη μεγάλη ευγνωμοσύνη, τα πόδια του Ιησού με μύρο (Ιωάννης 12,1-11). Οι δύο αυτές Μαρίες της Καινής Διαθήκης θεωρήθηκε εσφαλμένα ότι είναι το ίδιο πρόσωπο με τη Μαρία τη Μαγδαληνή, επειδή: (α) από την τελευταία έβγαλε ο Χριστός «επτά δαιμόνια» (που λανθασμένα θεωρήθηκε ότι προέρχονταν από πορνεία, ενώ η Αγία Γραφή και οι Πατέρες της Εκκλησίας εννοούν έτσι τα πάθη της ψυχής που αντιτίθενται στο Πνεύμα του Θεού), (β) πέφτει και η Μαγδαληνή ως Μυροφόρος στα πόδια του Ιησού, αμέσως μετά την ανάστασή Του, (γ) επειδή μύρωσε με τις άλλες μυροφόρες το άπνουν σώμα του Ιησού, ταυτίστηκε με την ανώνυμη πόρνη που μύρωσε το κεφάλι και τα πόδια του Ιησού, (δ) ο κοινός για πρώτη φορά εορτασμός από τη Δυτική Εκκλησία, στις 4 Μαϊου, της ανακομιδής των αγίων λειψάνων του αγίου Λαζάρου από την Κύπρο και της αγίας Μαρίας της Μαγδαληνής από την Έφεσο, είχε ως αποτέλεσμα στη Δύση να θεωρηθεί η Μαγδαληνή το ίδιο πρόσωπο με την αδελφή του Λαζάρου, τη Μαρία (1,2,5,6).

Ερώτηση 2^η:Ήταν η Αγία Μαρία η Μαγδαληνή νεότατη και προκλητικότατη και είχε σχέση με την ερωτική ζωή του Ιησού;

Απάντηση. Επίσης παρεξηγημένο στοιχείο της ταυτότητας της Μαγδαληνής είναι η ηλικία της. Τα μυθιστορήματα και οι κινηματογραφικές ταινίες την παρουσιάζουν σαν μία νεαρή, ωραία και προκλητική γυναίκα, περίπου 20-25  ετών  και πλάθουν ποικίλα ανόητα και βρώμικα σενάρια, όπου ἡ αρρωστημένη φαντασία συναγωνίζεται την αισχρή και λάγνα προαίρεση. Αλλά όλες αυτές οι φαντασιώσεις καμία σχέση δεν έχουν με την αλήθεια. Βέβαια στα ευαγγέλια δεν γίνεται λόγος για την ηλικία της Μαρίας Μαγδαληνής. Μπορεί όμως ο αναγνώστης με μία προσεκτική μελέτη να συναγάγει ότι η γυναίκα αυτή ήταν άνω των 50-60 ετών. Το συμπέρασμα αυτό βγαίνει αβίαστα από το γεγονός ότι πάντοτε ἡ Μαρία φαίνεται να έχει την πρώτη θέση ανάμεσα στις μαθήτριες του Κυρίου, οι οποίες είχαν ηλικία μητέρων σε σχέση με τούς μαθητές, μία δε από αυτές, ἡ Σαλώμη, ήταν μητέρα δύο μαθητών, του  Ιακώβου και του Ιωάννου. Αν, όπως είναι εύλογο, υπολογίσουμε ότι οι μαθητές ήταν περίπου 30-35 ετών, φυσικά η ηλικία της Σαλώμης και των άλλων μαχητριών του Κυρίου θα  ήταν γύρω στα 50 με 60 χρόνια. Επομένως η  Μαρία Μαγδαληνή, η οποία αναφέρεται ως αρχηγός του ομίλου των γυναικών πού ακολουθούσαν τον Κύριο, δεν θα μπορούσε να είναι νεότερη• θα ήταν και αυτή τουλάχιστον 50-60 ετών.

Ερώτηση 3^η.Είναι αληθινές οι παρακάτω πληροφορίες που παρουσιάζονται στο βιβλίο  Κώδικα Da Vinci  .

(α) πως ο Χριστός και η Μαρία η Μαγδαληνή δεν ήσαν μόνο παντρεμένοι, αλλά ότι είχαν αποκτήσει και παιδιά,

(β) ότι η «αλήθεια» αυτή εκδιώχθηκε από τα ευαγγέλια, αργότερα, από τον Μ. Κωνσταντίνο, και

(γ) ότι οι «αλήθειες» αυτές του Dan Brown διασώζονται στα «γνωστικά ευαγγέλια» και στα χειρόγραφα της Νεκράς Θάλασσας.

Απάντηση. Ο Χριστός είχε συνάψει οικογένεια με την Μαρία την Μαγδαληνή; Αρχικά λέμε ότι καμία πηγή των χρόνων του Ιησού, βιβλική ή εξωβιβλική, δεν προσφέρει έστω και μια εμπεριστατωμένη απόδειξη για τη υπόθεση ότι ήταν παντρεμένος. Εάν κάτι τέτοιο συνέβαινε δεν υπήρχε λόγος να το αποκρύψουν οι ευαγγελιστές και ο απ. Παύλος, διότι απλούστατα δεν απαγορευόταν να παντρεύονται οι ιερείς, οι προφήτες και οι διδάσκαλοι. Άλλωστε και ο Πέτρος είχε οικογένεια και αρκετοί άλλοι απόστολοι. Εξάλλου, λίγο πριν να παραδώσει το πνεύμα του ο Θεάνθρωπος, ανέθεσε την φροντίδα της μητέρας του στον ευαγγελιστή Ιωάννη. Δεν θα ανέθετε την προστασία της, σύμφωνα με τους νόμους της εποχής, στην Μαγδαληνή, αν ήταν παντρεμένος; Ακόμη, ενώ σε διάφορα αποσπάσματα της Καινής Διαθήκης αναφέρονται τα μέλη της οικογένειας του Ιησού (η μητέρα του, οι αδελφοί και αδελφές του), πουθενά δεν αναφέρεται σύζυγος, ούτε φυσικά αναφέρεται πιθανή κατάσταση χηρείας Του. Τέλος, το ότι ο ίδιος ο Χριστός κηρύττει ως ιδεώδη τρόπο χριστιανικής ζωής έναν ηθελημένο και καρδιακό ασκητισμό (χωρίς φυσικά να μειώνει το γάμο) για την είσοδο στην Βασιλεία των Ουρανών (Ματθ. 19,10-12), οδηγεί στο συμπέρασμα πως ο ίδιος υπήρξε άγαμος. Κάτι επίσης πολύ σημαντικό: Ο Χριστός υπήρξε επί γης ο ενσαρκωμένος Θεός. Η σύντομη αποστολή Του δεν ήταν να παντρευτεί και να κάνει οικογένεια, αλλά από αγάπη και δια του σταυρού Του να σώσει όλο τον κόσμο.

Οι αλήθειες που περιγράφουν και διδάσκουν τα ευαγγέλια είναι εφεύρεση του Μ. Κωνσταντίνου; Όχι βέβαια! Στην εποχή του Μ. Κωνσταντίνου η Εκκλησία γνώριζε τι πίστευε αναφορικά με τον Τριαδικό Θεό, το πρόσωπο και την θεανθρώπινη φύση του Κυρίου κ.λπ. Και εκατομμύρια άνθρωποι είχαν ήδη πεθάνει, βασανιζόμενοι στα αμφιθέατρα και τις ρωμαϊκές αρένες, γιατί πίστευαν στον Χριστό ως Θεό.

Και ερχόμαστε να εξακριβώσουμε τι είδους ‘αλήθειες’ διδάσκουν τα χειρόγραφα της Νεκράς Θάλασσας και τα Γνωστικά Ευαγγέλια, σύμφωνα με τον Dan Brown. Άραγε ανατρέπουν τις αυθεντικές αλήθειες της Αγίας Γραφής; Σαφώς όχι! Τα Χειρόγραφα της Νεκράς Θάλασσας δεν περιέχουν τίποτε το χριστιανικό, παρά μόνο τμήματα της Παλαιάς Διαθήκης και άλλα αποσπασματικά κείμενα, χωρίς αναφορά στον Χριστό, ούτε φυσικά στο υποτιθέμενο ‘άγιο δισκοπότηρο’. Τα γνωστικά τώρα «ευαγγέλια» (του Θωμά, του Φιλίππου, της Μαρίας, των Αιγυπτίων και της Αληθείας) χρονολογούνται από τον 3ο αιώνα κ.ε., δεν γράφτηκαν από τους αποστόλους (αν και δανείζονται τα ονόματά τους για να προσδώσουν κύρος στα γραφόμενά τους), είναι γεμάτα φανταστικές επινοήσεις για τον κόσμο του Θεού και για τον Χριστό, ενώ παραποιούν την Καινή Διαθήκη και διαστρέφουν το νόημά της.

(. Μιχαήλ Χούλη, «Ιησούς, ο Χριστός», Ιεράς Μητροπόλεως Σύρου, εκδ. Πανελληνίου Ιερού Ιδρύματος Ευαγγελιστρίας Τήνου, 2006

 Μιχαήλ Χούλη, ‘Η αλήθεια για τον Κώδικα ντα Βίντσι’, περιοδικό Διάλογος, τ. 42, Αθ. 2005)

Ερώτηση 4^η: Ποια υπήρξε όμως πραγματικά η Μαρία η Μαγδαληνή;

Η αγία ένδοξος και πανεύφημος Μαρία η Μαγδαληνή υπήρξε η πιστή και αφοσιωμένη Μαθήτρια του Υιού και Λόγου του Θεού, η ακόλουθος της Υπεραγίας Θεοτόκου, η Διακόνισσα του Κυρίου και των Αποστόλων, η εκλεκτή Μυροφόρος, η Ευαγγελίστρια της Αναστάσεως, η Ισαπόστολος και κήρυκας της πίστεως. Πατρίδα της ήταν η πόλη Μάγδαλα, γι’ αυτό ο­νομάσθηκε Μαγδαληνή, εκ του τόπου καταγωγής της. Τα Μάγδαλα, κατά πάσα πιθανότητα, ευρίσκοντο στην Γαλιλαία, επί της δυτικής όχθης της λίμνης Τιβεριάδος. Καταγόταν από πλούσια και επιφανή οικογένεια.

Η άγια Μαρία η Μαγδαληνή ήταν άρρωστη αλλά όχι αμαρτωλή!

Στον Βίο της αγίας Μαρίας της Μαγδαληνής (του οποίου η αρχή είναι: «Εγώ τους εμέ φιλούντας αγαπώ» διατυπώνονται τα εξής περί των επτά δαιμο­νίων: «Όταν ακούς για τα επτά δαιμόνια να σκέπτε­σαι τα πνεύματα που είναι τα αντίθετα των επτά αρε­τών. Δηλαδή πνεύμα αφοβίας Θεού, πνεύμα ασυνεσίας, πνεύμα αγνωσίας, πνεύμα ψεύδους, πνεύμα κενο­δοξίας, πνεύμα επάρσεως, πνεύμα κάλλους. Και όλα αυτά είναι αντίθετα και αντίπαλα όλων των αρετών. Γιατί κάθε αμαρτία έχει τον δαίμονά της δηλ. το πνεύ­μα που την ενεργεί».

Ο Θεοφάνης Κεραμεύς γράφει: «Αλλά να μην νομίση κανείς ότι η Μαρία είχε επτά δαίμονες. Αλλά όπως ακριβώς τα χαρίσματα του Αγίου Πνεύματος ονομάζονται συνωνύμως επτά πνεύματα, καθώς ο μέγας Ησαΐας τα αρίθμησε: “Πνεύμα σοφίας και συνέσεως, πνεύμα βουλής, πνεύμα ισχύος και γνώσεως και ευσέ­βειας και φόβου Θεού”. Έτσι αντιθέτως και οι ενέργειες των δαιμόνων λέγονται δαίμονες. η ακηδία, η φειδωλία, η απείθεια, ο φθόνος, το ψευδός, η απλη­στία και κάθε πάθος είναι συνώνυμο  του δαίμονος που το εγέννησε. Όποιος, λοιπόν, είναι κυριευμένος από αυτά τα πάθη, κατέχεται από δαίμονες. Δεν ήταν λοιπόν καθόλου απίθανον και αδύνατον και η Μαρία η Μαγδαληνή να υποδουλώθηκε σε κάποια επτά πά­θη, από τα οποία λυτρώθηκε και ύστερα έγινε μαθή­τρια του Σωτήρος».

Και στον άγιο Μόδεστο, Πατριάρχη Ιεροσολύμων (α’ ήμισυ ζ’ αιώνος) διαβάζομε:

«Τον συμβολικό αριθμό επτά και όταν πρόκειται περί της αρετής και όταν πρόκειται περί της κακίας, βλέπομε να χρησιμοποιεί η Αγία Γραφή. Ευλόγως, λοιπόν, διαλέγει ο Σωτήρας την Μαρία την Μαγδαληνή, από την οποία εξέβαλε επτά δαιμόνια, για να εκδίωξη μέσω αυτής, τον άρχοντα της κακίας (διάβολο) από την ανθρώπινη φύση. Διότι οι ιστορίες διδάσκουν την Μαγδαληνή αυτήν δια βίου παρθένο. Και αναφέρεται μαρτύριο της Μαρίας Μαγδαληνής, όπου γράφεται ότι για την άκρα  παρθενία  και καθαρότητά της, φαινόταν στους βασανιστές της, σαν καθαρό κρύσταλλο».

Την ίδια άποψη διατυπώνει περί των επτά δαιμονίων και ο Θεοφύλακτος Βουλγαρίας στην Ερμηνεία του στο Κατά Λουκά  Ευαγγέλιο: «Καθώς είναι επτά πνεύματα της αρετής έτσι είναι και εξ εναντίας επτά πνεύματα της κακίας. Ωσάν πως είναι Πνεύμα φόβου Θεού, έτσι είναι και εξ εναντίας Πνεύμα αφοβίας Θεού. είναι Πνεύμα συνέσεως, είναι και εναντίον Πνεύμα ασυνεσίας, και καθεξής τα λοιπά. Εάν το λοιπόν δεν εβγούν τα επτά ταύτα πνεύματα της κακίας από την ψυχήν, δεν δύναται τινάς ν’ ακολουθή τον Χριστόν. Διότι πρώτον πρέπει να εβγάλη κανείς τον Σατανάν από λόγου του, και τότε να κατοικήση ο Χριστός». ( Θεοφύλακτου Αρχιεπισκόπου Βουλγαρίας, «Ερμηνεία εις τα Τέσσερα Ιερά Ευαγγέλια».)

Αυτά γράφουν οι Πατέρες της Εκκλησίας μας και αυτήν την ερμηνεία δίνουν όσον αφορά τα επτά δαιμόνια.

Ήταν Μυροφόρος,Ευαγγελίστρια της Αναστάσεως και Ισαπόστολος.

Στην Αγία Μαρία την Μαγδαληνή δόθηκε η χάρις να δη πρώτη μετά την Ανάσταση, μαζί με την Θεοτόκο, τον Αναστάντα Ιησού. Αυτή ευαγγελίσθηκε στους Αποστόλους την Ανάσταση του Κυρίου. Μέσα στα ιερά Ευαγγέλια δοξά­ζεται από τους αγίους τέσσερις Ευαγγελιστές, ως πρώτη μετά την Θεοτόκο, Μαθήτρια και Μυροφόρος. Πατέρες της Εκκλησίας μας την χαρακτηρίζουν σε­μνή και σοφή παρθένο με ψυχική ωραιότητα. Η αγία Μαρία η Μαγδαληνή είναι «ωραίο και ευγενικό παράδειγμα γυναικείας αφοσιώσεως, που φθάνει στην αυταπάρνηση και τον ηρωισμό. Γιατί ας μην έχει η γυναίκα την μυϊκή δύναμη του ανδρός, έχει όμως πλούτο αισθημάτων. Και είναι αλήθεια πως τους ήρω­ες δεν τους κάνει η σωματική ρώμη, αλλά η πίστη και η ευψυχία. “Ηρίστευσαν γυναίκες τω σω Σταυρώ κρατυνθείσαι, Χριστέ παντοδύναμε” ψάλλει η Εκκλη­σία μας».

Η ίδια υπήρξε δια βίου παρθένος. Και η καθαρότητα της ψυχής της φαινόταν όπως μέσα από καθαρό κρύσταλλο (Μοδέστου, αρχιεπισκ. Ιεροσολύμων «Εις τας Μυροφόρους» εκ της Βιβλιοθήκης Φωτίου, αρχιεπισκόπου Κων/πόλεως και Ρ.G. 104, 244). Οι Πατέρες της Εκκλησίας, αρχής γενομένης από τον Ιωάννη το Χρυσόστομο, την εκτιμούν βαθύτατα  και αναφέρουν ότι ταξίδεψε στη Ρώμη, ομολόγησε την θεότητα του Χριστού στον ίδιο τον αυτοκράτορα Τιβέριο, επέστρεψε στην Παλαιστίνη, συντρόφευσε την Θεοτόκο μέχρι την Κοίμησή της, συνεργάστηκε με τον απόστολο Πέτρο, εξορίστηκε και κήρυξε το ευαγγέλιο στη Μασσαλία, έδρασε ως απόστολος στην Αίγυπτο, Συρία και Φοινίκη, και κατέληξε στην Έφεσο, μαζί με τον Θεολόγο και Ευαγγελιστή Ιωάννη, όπου και κοιμήθηκε και απ’ όπου μεταφέρθηκε άφθαρτο το λείψανό της στην Κωνσταντινούπολη, το 890, από τον αυτοκράτορα Λέοντα τον Σοφό .

Στη μονή της Σιμωνόπετρας στο Άγιο Όρος φυλάσσεται άφθαρτο το χέρι της, που διατηρείται για αιώνες σε φυσική κατάσταση, ελαστικό, και σε θερμοκρασία ζωντανού σώματος . Η εκκλησία μας την τιμά ως ισαπόστολο και Μυροφόρο και γιορτάζει τη μνήμη της στις 22 Ιουλίου και στις 4 Μαΐου ημέρα ανακομιδής (δηλ. μεταφοράς) των λειψάνων της. Επίσης την συνεορτάζει μαζί με τις άλλες Μυροφόρες Άγιες Γυναίκες, την τρίτη Κυριακή μετά το Πάσχα, την Κυριακή των Μυροφόρων.

——————————————————————————————————-

ΒΟΗΘΗΜΑΤΑ:

1. Βικιπαίδεια, ‘Μαρία Μαγδαληνή’

2. Θεόδωρου Ρηγινιώτη, «Τα απόκρυφα ευαγγέλια και ο σχηματισμός της Κ.Δ.», Εκδ. Πύρρα

3. Μιχαήλ Χούλη, «Ιησούς, ο Χριστός», Ιεράς Μητροπόλεως Σύρου, εκδ. Πανελληνίου Ιερού Ιδρύματος Ευαγγελιστρίας Τήνου, 2006

4. Μιχαήλ Χούλη, ‘Η αλήθεια για τον Κώδικα ντα Βίντσι’, περιοδικό Διάλογος, τ. 42, Αθ. 2005

5. antiairetikos.blogspot.com/2008/04/blog-post_29.html, ‘Μαρία η Μαγδαληνή: Μια παρεξηγημένη αγία’

6. www.impantokratoros.gr/C92EE7A9.el.aspx , ‘Βίος της Αγίας ενδόξου Μυροφόρου και Ισαποστόλου Μαρίας της Μαγδαληνής’

7. aktines.blogspot.com/2010/04/blog-post_8541.html, ‘Στέργιος Σάκκος, Μαρία Μαγδαληνή, Τόαληθινό της πρόσωπο ’

8. Γιώργη Κρόκου, ‘Το ημερολόγιο της αιωνιότητας’, Αθ. 1992.

Η αγία διακόνισσα Ολυμπιάδα (25 Ιουλίου)

site analysis

Δέκα εφτά ολόκληροι αιώνες μας χωρίζουν από την φωτεινή μορφή μιας λησμονημένης κοινωνικής εργάτιδας, που έζησε κι’ έδρασε στο Βυζάντιο κατά τέλη του Δ’ αιώνα. Και όμως η Ολυμπιάδα, αν απέχει τόσο από μας, παρουσιάζει ένα εξαιρετικό ενδιαφέρον για τον σύγχρονο κοινωνικό άνθρωπο. Η υπέροχη αυτή φυσιογνωμία αποτελεί τη δόξα του σώματος των «διακονισσών».

Πολλοί σύγχρονοί της και μεταγενέστεροι ιστορικοί ασχολήθηκαν με τη ζωή και τη δράση της Ολυμπιάδας. Και όλοι την αναφέρουν πλάι στον Ιωάννη το Χρυσόστομο, που στάθηκε γι’ αυτήν πατέρας και οδηγός, στη δόξα και στον πόνο. Μήπως όμως κι’ αυτή δεν υπήρξε σύμβουλος και στήριγμα και συνεργάτης του μεγάλου ανδρός στο δύσκολο και τραχύ έργο του; Να γιατί το έργο της μπορεί να κατανοηθεί μόνο όταν μελετηθεί μέσα στο πλαίσιο της στενής συνεργασίας με τον Χρυσόστομο. Άλλωστε, ίσως αυτή η συνεργασία, που πήγαζε από μια βαθύτερη ψυχική ομοιότητα των δυο εκείνων υπέροχων ψυχών, να είναι και το μυστικό του μεγαλείου και της δόξας της Ολυμπιάδας. Μια ματιά στη ζωή της, πρώτα, θα μας βοηθήσει να εμβαθύνουμε έπειτα στην προσωπικότητα και το έργο της.

Η Ολυμπιάδα γεννήθηκε γύρω στα 370 μ.Χ. από γονείς ειδωλολάτρες. Η οικογένεια της ήταν αρχοντική. Ο πατέρας της κόμης της Βυζαντινής αυτοκρατορίας. Η μόρφωση που της δόθηκε δεν μπορούσε παρά να είναι ανάλογη με τα πλούτη και την κοινωνική της θέση. Η ορφάνια όμως που ήρθε πρόωρα να σκιάσει τα παιδικά της χρόνια ήταν το προοίμιο της μακριάς αλυσίδας των θλίψεων, που επρόκειτο να γίνουν ο αχώριστος σύντροφος της ζωής της. Ο θείος, της Προκόπιος που την ανέλαβε τώρα, είναι φίλος του Γρηγορίου του Ναζιανζηνού.

Της άρεσε της μικρής Ολυμπιάδας να τον φωνάζει «πατέρα» τον Γρηγόριο, όσο ήταν στην Κωνσταντινούπολη. Η πατρική αγάπη του Μεγάλου Γρηγορίου προς την Ολυμπιάδα εξηγεί και το ποίημα που αργότερα της αφιέρωσε στο γάμο της. Ο γάμος της Ολυμπιάδας με τον Νεβρίδιο, νέο υψηλής κοινωνικής θέσεως, πριν καν περάσουν δύο χρόνια, την ρίχνει σε καινούργιο πένθος με τον πρόωρο θάνατό του. Δεν περνά πολύς καιρός και οι προτάσεις για δεύτερο γάμο πολιορκούν κυριολεκτικά τη νέα χήρα.

Ο αυτοκράτορας Θεοδόσιος ασκεί τρομερή πίεση πάνω της, θέλοντας να την εξαναγκάσει να πανδρευτεί τον συγγενή του Ελπίδιο. Μα η Ολυμπιάδα αρνείται σταθερά. Την πρώιμη χηρεία της τη θεωρεί κλήση θεία και αποφασίζει ν’ αφιερώσει τη ζωή της στην υπηρεσία του Θεού και της κοινωνίας. Η πίεση όμως του αυτοκράτορα δεν υποχωρεί. Ο δεσποτισμός του φθάνει σε τέτοιο σημείο, ώστε διατάζει τη δήμευση της μεγάλης περιουσίας της. Η απάντηση της Ολυμπιάδας στο Θεοδόσιο είναι ένα γράμμα «αξιοπρεπούς σαρκασμού». Τη δήμευση της κολοσσιαίας περιουσίας ακολούθησαν και άλλοι περιορισμοί. Ο Ελπίδιος, για να την αναγκάσει να τον δεχθεί για σύζυγο, της στερεί την γλυκύτερη απασχόλησή της. Της απαγορεύει να πηγαίνει στην εκκλησία. Τί μπορούν να επιτύχουν όμως ο εξωτερικός καταναγκασμός και οι πιέσεις σε μια ψυχή αδέσμευτη, σε μια καρδιά φλογισμένη από την αγάπη; Το πνεύμα νικά την ύλη κι’ η αγάπη τη βία. Ο αυτοκράτορας, ντροπιασμένος επί τέλους για την τυραννική του διαγωγή, ανακαλεί τη διαταγή του και η περιουσία της Ολυμπιάδας επανέρχεται πάλι στα χέρια της. Τώρα πια η Ολυμπιάδα είναι ελεύθερη να ρυθμίσει όπως θέλει τη ζωή της. Έχει όλες τις εξωτερικές και εσωτερικές προϋποθέσεις για μια ζωή χαράς και γι’ αυτό με χαρά την αφιερώνει στα έργα της αγάπης. Με τη χαρά εκείνου που ξέρει τί πιστεύει και τί επιδιώκει. Από δω και πέρα η ζωή της πιστής χήρας είναι μια ζωή αφιερωμένη «από αγάπη που πιστεύει και από πίστη που αγαπά».

Την τεραστία περιουσία της (χρυσάφι, ασήμι, κτήματα, επαύλεις) προσφέρει στην Εκκλησία. Στα τριάντα της χρόνια χειροθετείται διακόνισσα από τον προκάτοχο του Χρυσοστόμου στον πατριαρχικό θρόνο της Κωνσταντινουπόλεως Νεκτάριο και εντάσσεται έτσι μέσα σ’ ένα οργανωμένο σύνολο, κατατάσσεται εθελοντικά στο στρατό των γυναικών της αγάπης. 250 αφιερωμένες Χριστιανές είναι στις διαταγές της.

Στο μεταξύ ανεβαίνει στον πατριαρχικό θρόνο ο Ιωάννης ο Χρυσόστομος. Η Ολυμπιάδα γίνεται δεξί του χέρι. Δεν άργησαν όμως λύκοι βαρείς να σκορπίσουν και ποιμένα και πρόβατα. Τους διωγμούς και την εξορία, τα διάφορα δεινά του μεγάλου Ιεράρχη τα συμμερίζεται κι’ αυτή από μακρυά και σχίζεται κυριολεκτικά η ευαίσθητη γυναικεία της καρδιά. Τη συκοφαντούν, τη σέρνουν στα δικαστήρια με τη βαριά κατηγορία ότι είναι ένοχη για την πυρκαγιά της βασιλικής της Αγίας Σοφίας. Στην αυστηρότατη ανάκριση που έγινε, το ήρεμο θάρρος της και η δηκτική ειρωνεία στις απαντήσεις της τους κατέπληξε όλους.

Αλλά δεν έφθαναν οι ηθικοί πόνοι και της καρδιάς το μάτωμα. Ήρθε και η βαριά αρρώστια,  να συμμαχήσει με τα άλλα βάσανα, με το βαρύ πρόστιμο που της επιβλήθηκε και με τους διωγμούς από τόπο σε τόπο, που απογέμιζαν αργά και σταθερά το ποτήρι της ζωής της με πίκρες. Έπρεπε κι’ αυτή να γευθεί σαν το δάσκαλό της τα βάσανα της εξορίας  για μια αιτία τόσο τιποτένια: Γιατί δεν θέλησε να επικοινωνήσει με τον ανάξιο επίσκοπο Αρσάκιο.

Δεν είναι γνωστό πόσα χρόνια μετά το θάνατο του Χρυσοστόμου έζησε η Ολυμπιάδα, ούτε ξέρουμε την ακριβή χρονολογία του θανάτου της. Φαίνεται όμως ότι ασφαλώς ζούσε, όταν ο Παλλάδιος έγραψε (408 μ.Χ.) το γνωστό διάλογο για τον Ιωάννη το Χρυσόστομο.

Η ανδρεία, η ηρωική υπομονή, η μόρφωση, είναι  τρία από τα πνευματικά μαργαριτάρια που κοσμούν την «ανδρεία γυναίκα», όπως την ονομάζει ο Παλλάδιος. Κανείς από όσους κρίνουν σωστά  δεν της βρίσκει ψεγάδι. Μέσα στον πόνο που από τα παιδικά της χρόνια την συντρόφεψε, ως τον τάφο, ξεδίπλωσε η Ολυμπιάδα το μεγάλο της ανάστημα. Τη διακρίνει η ηθική ανωτερότητα και αξιοπρέπεια, η ευγένεια της ψυχής, η σταθερότητα, η απλότητα, το πνεύμα της θυσίας και του ηρωισμού. Ποιό απ’ όλα αυτά τα ατίμητα στολίδια να πρωτοθαυμάσει κανείς;«Εγώ γνωρίζω των λογισμών σου  την ευγένεια», την βεβαιώνει ο σεβαστός της δάσκαλος. Δεν λύγισε ούτε μπροστά στις απειλές και τις πιέσεις του ισχυρότερου προσώπου της βυζαντινής αυτοκρατορίας, του αυτοκράτορα. Με αξιοπρέπεια  αποσβόλωσε δικαστές και ισχυρούς της γης και έκανε σεβαστή μια νεαρή αδύνατη χήρα.

 Και αυτά σε μια εποχή πολυτέλειας αμύθητης μέσα στη βασιλεύουσα και από κυρία της ανώτερης αριστοκρατίας! Αλλ’ ακριβώς η κυρία αυτή ξεχωρίζει από όλες τις άλλες σύγχρονες και όμοιές της, γιατί δεν ξιπάστηκε από τον πλούτο της και τα εξωτερικά της προσόντα, αλλά καλλιεργήθηκε, και πλούτισε τον ψυχικό της θησαυρό. Και ακριβώς γι’ αυτό έκανε ένα τόσο μεγάλο έργο, που καιρός είναι να δούμε.

Είναι αλήθεια, δύσκολο να παρουσιάσει κανείς ένα έργο αγαθοποιΐας και αγάπης, όταν έχει γίνει από άνθρωπο που το κάνει αφανώς και με το σύνθημα το «να μη γνωρίζει  η αριστερά σου τί ποιεί η δεξιά σου». Και είναι βέβαιο πως η παρουσίαση  αυτή πολύ θα υπολείπεται από την πραγματικότητα.

Στο μεγάλο σταθμό της ζωής της, στην κρίσιμη στιγμή που σχηματίζονται οι μεγάλες αποφάσεις της για μια ζωή ολοκληρωτικά αφιερωμένη, κάνει αμέσως αποσυμφόρηση των περιττών  πραγμάτων, που είχε στο σπίτι της. Τώρα πια το σπίτι της είχε άλλο προορισμό : Επρόκειτο να γίνει κέντρο πνευματικό, φιλοξενίας κέντρο, που  θα  ένωνε Ανατολή και Δύση και θα παρείχε δωρεάν κατοικία στους χριστιανούς που συνέρρεαν στη Κωνσταντινούπολη από όλον τον χριστιανικό  κόσμο.

Μα μήπως ήταν μόνο η φιλοξενία, η τόσο ταιριαστή αυτή αρετή, στη χριστιανή γυναίκα; Ήταν και τόσες άλλες εκδηλώσεις της πολύπλευρης ανιδιοτελούς αγάπης που κάνουν τη χριστιανική καρδιά της γυναίκας να χωρά μέσα της όλο τον κόσμο. Εκεί όμως που η εφευρετικότητα της  αγάπης της Ολυμπιάδας ξεπερνούσε κάθε όριο, ήταν στις φροντίδες για το Χρυσόστομο. Τί δεν επινοούσε η ευγενική διακόνισσα, για να τον ανακουφίσει!

Αλλά δεν σκόρπιζε από τον πλούτο της η Ολυμπιάδα μόνο στην Κωνσταντινούπολη σε όσους είχαν ανάγκη. Η ακτινοβολία της αγάπης της, έφθανε σε χώρες μακρινές και έρημες, ως τα πέρατα της βυζαντινής αυτοκρατορίας. Και χρησιμοποιούσε για όργανο στην ιερή διακονία της αγάπης τον μεγαλόφωνο κήρυκα της αγάπης, τον Χρυσόστομο, στον τόπο της μαρτυρικής του εξορίας.

Και δεν ήταν μόνον η διατροφή των πεινασμένων, η επίσκεψη των αρρώστων και οι χίλιες δύο αγαθοεργίες, μοναδική απασχόληση της Ολυμπιάδας. Είχε και άλλα δύσκολα και υπεύθυνα καθήκοντα: Και είναι  αλήθεια· τα πράγματα φωνάζουν ότι η Ολυμπιάδα ήταν το στήριγμα της βασιλεύουσας. Ο προκάτοχος του Ιωάννη του Χρυσόστομου στον πατριαρχικό θρόνο Νεκτάριος, είχε την Ολυμπιάδα σύμβουλό του στα εκκλησιαστικά ζητήματα όχι λιγότερο από τον ίδιο τον Χρυσόστομο. Και γίνεται έτσι σύμβουλος εκείνου που κατείχε τον πρώτο εκκλησιαστικό θρόνο της Ανατολής. Τόση ήταν η σύνεσή της και η κριτική της ικανότητα! Αλλά και όταν η τρομερή θύελλα έρχεται να πετάξει τον στοργικό ποιμενάρχη στα βουνά της Αρμενίας και τότε η Ολυμπιάδα μένει πιστή στην προσφορά των πολύτιμων υπηρεσιών της. Σύμφωνα με τις οδηγίες που της δίνει στις μεγάλες επιστολές του, φροντίζει η Ολυμπιάδα για τον διακανονισμό σοβαρών ζητημάτων της Εκκλησίας. Ποτέ δεν φρονούσε ότι είχε κάνει κάτι σπουδαίο.

Αλλά και πόσες υπεράνθρωπες ενέργειες δεν έκανε για να γλυτώσει το σεβαστό της Ιεράρχη από την εξορία! Να κινήσει «πάντα λίθον» για να τον επαναφέρει, ή, τουλάχιστον, να του βελτιώσει τις συνθήκες της ζωής του. Μάταιες προσπάθειες που μεγαλώνουν τον πόνο και σχίζουν την καρδιά της γυναίκας με την ατσαλένια θέληση. Και θαυμάζει κανείς, μέσα στα γράμματα, τα αθάνατα αυτά αριστουργήματα της χριστιανικής φιλολογίας, το θαυμασμό του μεγάλου πατέρα μπροστά στο ηθικό μεγαλείο της Ολυμπιάδας. Την παρατηρεί και συγχρόνως της ψάλλει εγκώμια. «Γνωρίζω   της φιλοσόφου ψυχής σου  τα νεύρα»,της γράψει, που όσο οι θλίψεις και οι διωγμοί μεγάλωναν, τόσο και αυτά γίνονταν εντονότερα και η ψυχική αντοχή γιγαντωνόταν, δυναμωμένη από τα λόγια της παρακλήσεως, που είναι απόσταγμα από τα λόγια της Γραφής, που «ο Θεός πάσης παρακλήσεως» τα έχει θησαυρίσει.

Και όταν ο ηρωικός ποιμενάρχης υποκύπτει στις αφάνταστες κακουχίες και περνά απ’ τη ζωή αυτή στη ζωή της αιωνιότητας, η Ολυμπιάδα μένει ακόμη για να σκορπίζει τη χαρά στους πονεμένους, που τους ένοιωθε τόσο βαθειά! Συνεχίζει τη ζωή της προσφοράς στο βωμό της αγάπης και προγεύεται απ’ αυτόν τον κόσμο τη χαρά του ουρανού.

 (Αρχιμ. Ηλία Μαστρογιαννόπουλου, Άγιες γυναίκες της αρχαίας Εκκλησίας, Εκδ. Ι.Μ.Κεχροβουνίου, Τήνου).

Όταν η αγία Ευφημία πήγε στον πατέρα Παϊσιο

site analysis

Ηταν στην αυλή της Καλύβης του ο Γέροντας (Παΐσιος), όταν τον επισκέφθηκε κάποιο πνευματικό του τέκνο. Επανελάμβανε συνεχώς από την καρδιά του: «Δόξα σοι ο Θεός», πάλιν και πολλάκις. Σε μια στιγμή ο Γέροντας του είπε: «Αχρηστεύεται κανείς με την καλή έννοια».

-Ποιός, Γέροντα;

-Ήσυχα καθόμουν στο Κελλί μου, ήρθε και με παλάβωσε. Ωραία περνούν επάνω.

-Τί συμβαίνει, Γέροντα;

-Θα σου πω, αλλά μην το πής σε κανέναν.

Του διηγήθηκε τότε το έξης: «Είχα γυρίσει από τον κόσμο, όπου είχα βγή για ένα εκκλησιαστικό θέμα. Την Τρίτη, κατά η ώρα 10 το πρωί, ήμουν μέσα στο Κελλί μου και έκανα τις Ώρες. Ακούω χτύπημα στην πόρτα και μια γυναικεία φωνή να λέη: «Δι΄ευχών των αγίων Πατέρων ημών…». Σκέφθηκα:

«Πως βρέθηκε γυναίκα μέσα στο Όρος;». Εν τούτοις ένιωσα μια θεία γλυκύτητα μέσα μου και ρώτησα:

-Ποιος είναι;

-Η Ευφημία, απαντά.

»Σκεφτόμουν, «ποιά Ευφημία; Μήπως καμμιά γυναίκα έκανε καμμιά τρέλλα και ήρθε με ανδρικά στο Όρος; Τώρα τί να κάνω;». Ξαναχτυπά. Ρωτάω: «Ποιος είναι;». «Η Ευφημία», άπαντα και πάλι. Σκέφτομαι και δεν ανοίγω. Στην τρίτη φορά πού χτύπησε, άνοιξε μόνη της η πόρτα, πού είχε σύρτη από μέσα. Άκουσα βήματα στον διάδρομο. Πετάχτηκα από το Κελλί μου και βλέπω μια γυναίκα με μανδήλα. Την συνώδευε κάποιος, πού έμοιαζε με τον Ευαγγελιστή Λουκά, ο οποίος εξαφανίσθηκε. Παρ’ όλο πού ήμουν σίγουρος ότι δεν είναι του πειρασμού, γιατί λαμποκοπούσε, την ρώτησα ποιά είναι·

-Η μάρτυς Ευφημία, άπαντα.

-Αν είσαι η μάρτυς Ευφημία, ελα να προσκυνήσουμε την Αγία Τριάδα. Ό,τι κάνω εγώ να κάνης και σύ.

Μπήκα στην Εκκλησία, κάνω μια μετάνοια λέγοντας: «Εις το όνομα του Πατρός». Το επανέλαβε με μετάνοια. «Και του Υϊού». «Και του Υϊού», είπε με ψιλή φωνή.

-Πιο δυνατά, ν’ ακούω, είπα και επανέλαβε δυνατώτερα.

»Ένώ ήταν ακόμα στο διάδρομο έκανε μετάνοιες, όχι προς την Εκκλησία, αλλά προς το Κελλί μου. Στην άρχή παραξενεύτηκα, αλλά μετά θυμήθηκα ότι είχα μια μικρή χάρτινη εικονίτσα της Αγίας Τριάδος, κολλημένη σε ξύλο, πάνω από την πόρτα του Κελλιού μου. Αφού προσκυνήσαμε και για τρίτη φορά -«Και του Αγίου Πνεύματος»- μετά είπα: «Τώρα, να σε προσκυνήσω και εγώ». Την προσκύνησα και ασπάστηκα τα πόδια της και την άκρη της μύτης της. Στο πρόσωπο το θεώρησα αναίδεια να την ασπασθώ.

»Ύστερα κάθησε η Αγία στο σκαμνάκι και εγώ στο μπαουλάκι και μου έλυσε την απορία πού είχα (στό εκκλησιαστικό θέμα).

»Μετά μου διηγήθηκε την ζωή της. Ήξερα ότι υπάρχει μια αγία Ευφημία, αλλά τον βίο της δεν τον ήξερα. Όταν μου διηγείτο τα μαρτύρια της, όχι απλώς τα άκουγα, αλλά σαν να τα έβλεπα· τα ζούσα. Έφριξα! Πά, πά, πά!

-Πώς άντεξες τέτοια μαρτύρια; ρώτησα.

-Αν ήξερα τί δόξα έχουν οί Άγιοι, θα έκανα ό,τι μπορούσα να περάσω πιο μεγάλα μαρτύρια.

»Μετά απ’ αυτό το γεγονός για τρεις μέρες δεν μπορούσα να κάνω τίποτα. Σκιρτούσα και συνεχώς δόξαζα τον Θεό. Ούτε να φάω, ούτε τίποτα… συνεχώς δοξολογία».

Σε επιστολή του αναφέρει: «Σ’ όλη μου τη ζωή δεν θα μπορέσω να εξοφλήσω την μεγάλη μου υποχρέωση στην αγία Ευφημία, η οποία ενώ ήταν άγνωστη μου και χωρίς να είχε καμμιά υποχρέωση, μου έκανε αυτή την μεγάλη τιμή…».

Διηγούμενος το γεγονός πρόσθεσε με ταπείνωση ότι παρουσιάστηκε η αγία Ευφημία, «όχι γιατί το αξίζω, αλλά επειδή με απασχολούσε εκείνο τον καιρό ενα θέμα πού είχε σχέση με την κατάσταση της Εκκλησίας γενικά, και για δύο άλλους λόγους».

Εντύπωση έκανε στον Γέροντα «πώς αυτή η μικροκαμωμένη και αδύνατη άντεξε τόσα μαρτύρια; Να πής ήταν καμμία… (εννοούσε σωματώδης και δυνατή). Μια σταλιά ήταν».

Μέσα σε αυτήν την παραδεισένια κατάσταση συνέθεσε προς τιμήν της Αγίας ένα στιχηρό προσόμοιο: «Ποίοις ευφημιών άσμασιν ευφημήσωμεν την Ευφημίαν, την καταδεχθείσαν από άνωθεν και επισκεφθείσασαν κάτοικον μοναχόν ελεεινόν εν τη Καψάλα. Εκ τρίτου την θύραν πάλιν του έκρουσε τετάρτη ήνοίχθη μόνη εκ θαύματος και εισελθούσα με ουράνιον δόξαν, του Χρίστου η Μάρτυς, προσκυνούντες ομού Τριάδα την Αγίαν».

Και ενα εξαποστειλάριο κατά το «Τοις μαθηταίς συνέλθωμεν…», πού άρχιζε: «Μεγαλομάρτυς ένδοξε του Χρίστου Ευφημία, σ’ αγαπώ πολύ-πολύ μετά την Παναγία…». (Φυσικά αυτά δεν τα είχε για λειτουργική χρήση, ούτε τα έψαλλε δημοσίως).

Παρά την συνήθεια του βγήκε πάλι στην Σουρωτή και έκανε τις αδελφές μετόχους αυτής της ουράνιας χαράς. Με την βοήθεια του και τις οδηγίες του αγιογράφησαν την Αγία, όπως του εμφανίσθηκε.

Ό Γέροντας φιλοτέχνησε το αρνητικό της εικόνος της Αγίας σε μήτρα ατσάλινη με την οποία έκανε πρεσσαριστά είκονάκια και τα μοίραζε ευλογία στους προσκυνητές εις τιμήν της αγίας Ευφημίας. Κατά το σκάλισμα δυσκολεύτηκε να κάνη τα δάχτυλα του αριστερού της χεριού. Είπε: «Παιδεύτηκα να κάνω το χέρι της, αλλά μετά έβαλα έναν καλό λογισμό: «Ίσως επειδή και εγώ την παίδεψα την καημένη».

Πηγή: Ιερομονάχου Ισαάκ, Βίος Γέροντος Παϊσίου του Αγιορείτου, σελίδες: 224-228

Έκδοσις Καλύβης Αναστάσεως, Καψάλα, Άγιον Όρος

Άγιον Όρος, 2004

Μνήμη της Αγίας Μεγαλομάρτυρος Μαρίνης (17 Ιουλίου)

site analysis

Η αγία μεγαλομάρτυς Μαρίνα καταγόταν από μια κωμόπολη της Πισιδίας της Μικράς Ασίας. Ήταν μοναχοκόρη κάποιου ονόματι Αιδεσίου, ιερέα των ειδώλων. Όντας σε ηλικία δώδεκα ετών, πέθανε η μητέρα της. Για το λόγο αυτό ο πατέρας της την παρέδωσε σε κάποια γυναίκα και την παρακάλεσε να τη φροντίζει.

Η Μαρίνα, ευρισκόμενη κάτω από την επιμέλεια της γυναίκας εκείνης, προσευχόταν στο Θεό των Χριστιανών να αξιωθεί και αύτη της πίστεως τους, την οποία διδασκόταν από κάποιους στην κωμόπολη που κατοικούσε. Μάλιστα δε, ενώ διάνυε μόλις το δέκατο πέμπτο έτος της ηλικίας της, την κατέλαβε ο πόθος να υποστεί μαρτυρικό θάνατο για χάρη του Χριστού.

Συνέβη λοιπόν τότε ο Ολύμβριος, ο ηγεμόνας, να πληροφορηθεί τα σχετικά με αυτήν. Αμέσως έστειλε στρατιώτες, τη συνέλαβε και την έκλεισε στη φυλακή. Ύστερα δε από λίγες ήμερες την έβγαλαν, με προσταγή του από τη φυλακή και του την παρουσίασαν στο δικαστήριο. Εκείνος, μόλις είδε την Αγία, έμεινε κατάπληκτος από την ομορφιά της. Όταν δε τη ρώτησε πως ονομάζεται, ποια η καταγωγή της και ποια η πίστη της, εκείνη του απάντησε ότι ονομάζεται Μαρίνα, ότι είναι γέννημα και θρέμμα της Πισιδίας και ότι πιστεύει στο Χριστό.

Τότε ο ηγεμόνας προσπάθησε να την πείσει να αρνηθεί το Χριστό. Η Αγία όμως δεν δέχτηκε επ’ ουδενί λόγω να αρνηθεί την πίστη της. Για το λόγο αυτό ο τύραννος πρόσταξε τους δημίους και την υπέβαλαν σε βασανιστήρια, το είδος των οποίων καθόρισε ο ίδιος. Πρώτα – πρώτα λοιπόν τέντωσαν το σώμα της Αγίας, τραβώντας το με ειδικό μηχάνημα από τα τέσσερα άκρα, και την έδειραν ανηλεώς με ραβδιά που είχαν ρόζους. Έτσι καταξεσχίστηκαν οι σάρκες της και κοκκίνησε το χώμα από το αίμα που χύθηκε από τις πληγές. Έπειτα την κρέμασαν και της καταξέσχισαν με σιδερένια νύχια ολόκληρο το σώμα. Ακολούθως ο τύραννος πρόσταξε και την έκλεισαν στη φυλακή.

Κατά το χρόνο που η αγία Μαρίνα βρισκόταν στη φυλακή, έγινε ένας μεγάλος σεισμός, ο όποιος συντάραξε το δεσμωτήριο. Τότε ακριβώς από κάποιο μέρος σύρθηκε ένας φοβερός δράκοντας, ο όποιος κατά την κίνηση του έβγαζε από το στόμα του ένα τρομαχτικό σφύριγμα, που προκαλούσε τη φρίκη και το φόβο, φάνηκε δε στην Αγία ότι ο δράκοντας αυτός έβαλε γύρω της φωτιά. Η θέα του δράκοντα βεβαίως την τρόμαξε, όμως η Αγία δεν τα έχασε, αλλά έστρεψε αμέσως την σκέψη της στο Θεό και ζήτησε τη βοήθεια Του, για να διασωθεί από τον κίνδυνο αυτό.

Τότε ο φοβερότατος εκείνος δράκοντας άλλαξε μορφή και φαινόταν σαν μαύρος σκύλος. Η Αγία δε αμέσως τον άρπαξε από τις τρίχες και, αφού βρήκε εκεί ένα σφυρί, τον χτύπησε στο κεφάλι και στη ράχη και τελικά τον ταπείνωσε. [Και βέβαια εδώ δεν επρόκειτο για δράκοντα ή μαύρο σκύλο, αλλά για τον ίδιο το διάβολο μεταμορφωμένο].

Μετά από το γεγονός αυτό η Μεγαλομάρτυς οδηγήθηκε πάλι προς ανάκριση και, παρά τις πιέσεις, έμεινε σταθερή και ακλόνητη στην πίστη της. Έτσι, υποβλήθηκε σε νέα βασανιστήρια. Πρώτα λοιπόν την κατέκαυσαν με αναμμένους δαυλούς και έπειτα τη βύθισαν κατακέφαλα σε ένα μεγάλο δοχείο γεμάτο νερό. Η Αγία όμως δεν έπαθε απολύτως τίποτε από τα μαρτύρια αυτά. Το γεγονός μάλιστα αυτό είχε ως αποτέλεσμα να προσελκυσθούν πολλοί ειδωλολάτρες στην πίστη του Χριστού, οι όποιοι και για το λόγο αυτό αμέσως αποκεφαλίστηκαν.

Ύστερα από όλα αυτά ο ηγεμόνας Ολύμβριος εξοργίστηκε πάρα πολύ και αποκεφάλισε με ξίφος την Αγία. Έτσι λοιπόν η μεγαλομάρτυς Μαρίνα παρέδωσε το πνεύμα της στα χέρια του Θεού και έλαβε τον αμάραντο στέφανο του μαρτυρίου.

(Γεωργίου Δ. Παπαδημητόπουλου, Με τους Αγίους ( ΣΥΝΑΞΑΡΙΣΤΗΣ ΜΗΝΟΣ ΙΟΥΛΙΟΥ),Εκδ. Αποστολικής Διακονίας σ. 61- 63)

Η εικόνα είναι από τον “Νέο Συναξαριστή της Ορθοδόξου Εκκλησίας”, εκδ. Ίνδικτος.

ΑΓΙΑ ΜΑΚΡΙΝΑ – 19 Ιουλίου

site analysis

Μια γυναίκα, που το όνομα της και το έργο έμειναν πολύ σεβαστά στην ιστορία της Εκκλησίας, είναι η οσία Μακρίνα, της όποιας την ιερή μνήμη εορτάζομε σήμερα. Η οσία Μακρίνα είναι αδελφή του Μεγάλου Βασιλείου και πρωτότοκη σε μια οικογένεια με εννέα παιδιά, που έδωκε στην Εκκλησία τρεις επισκόπους. Πατρίδα της είναι η Καππαδοκία, μια επαρχία με πλούσια και μεγάλη εκκλησιαστική παράδοση, πατρίδα πολλών αγίων και μεγάλων ιεραρχών. Η οικογένεια της οσίας Μακρίνας ήταν από τις πιο ξεχωριστές οικογένειες της Καππαδοκίας, με προγόνους αγίους μάρτυρες στα χρόνια των διωγμών και με διδάσκαλο τον άγιο Γρηγόριο το θαυματουργό.

Ο άγιος Γρηγόριος ο επίσκοπος Νύσσης, αδελφός της οσίας Μακρίνας, έγραψε το βίο της, αλλά και ο άλλος αδελφός της, ο Μέγας Βασίλειος, μας δίνει πληροφορίες, ώστε να γνωρίζουμε πολλά και με ακρίβεια για την οσία του Θεου. Αρχίζοντας τη βιογραφία της αδελφής του, ο άγιος Γρηγόριος γράφει· «Αυτά που γράφω είναι αξιόπιστα, γιατί δεν τα διάβασα, αλλά μου τα δίδαξε η πείρα, και σε όσα με ακρίβεια έχω να σας πω δεν θα επικαλεσθώ ξένη μαρτυρία». Η Μακρίνα λοιπόν ήταν το πρώτο παιδί της οικογένειας και ανατράφηκε από τους γονείς της με πολλή επιμέλεια· «και της ψαλμωδουμένης γραφής ουδ’ ο,τιούν ηγνόει», εκτος δηλαδή από τα άλλα, ήξερε και όλο το Ψαλτήριο.

Ο πατέρας της σε μικρή ακόμα ηλικία την αρραβώνιασε με κάποιον καλό νέο, αλλά ο νέος αυτός πέθανε πριν να έλθει ο καιρός για το γάμο. Αυτό ήταν αρκετό· η Μακρίνα, σαν και να είχε γίνει ο γάμος, έμεινε πιστή στη γνώμη του πατέρα της κι αφοσιώθηκε να βοηθήσει τη μητέρα της στην ανατροφή των αδελφών της. Όλα τα αδέλφια στο σπίτι τη σέβονταν σαν δεύτερη μητέρα τους, και είν’ αύτη που κατόρθωσε να πείσει το Μέγα Βασίλειο να αφήσει τη δικηγορική και να γίνει μοναχός. Όταν μάλιστα πέθανε ο πατέρας της, η Μακρίνα ανέλαβε να αναθρέψει και διδάξει τον ένατο αδελφό της Πέτρο, τον έπειτα επίσκοπο Σεβάστειας· «επί πάσαν την υψηλοτέραν ήγαγε παίδευσιν».

Αλλά η οσία Μακρίνα δεν υπήρξε μόνο για την οικογένεια της «του βίου διδάσκαλος» και «μετά την μητέρα μήτηρ», αλλά και μεγάλη οσία και μοναχή. Όταν μεγάλωσαν οι αδελφοί της και πήραν ο καθένας το δρόμο του, η Μακρίνα αποτραβήχθηκε στα οικογενειακά τους κτήματα στον Πόντο κι εκεί ίδρυσε μεγάλο και υποδειγματικό γυναικείο κοινόβιο μοναστήρι. Να τι γράφει ο άγιος Γρηγόριος ο επίσκοπος Νύσσης για το φροντιστήριο αυτό της αρετής, όπως το χαρακτηρίζει· «Χορός ην περί αυτήν παρθένων πολύς, ας αυτή διά των πνευματικών ωδίνων γεννήσασα, και εις τελείωσιν διά πάσης επιμελείας προάγουσα, την των αγγέλων εμιμείτο ζωήν εν ανθρωπίνω σώματι». Άγιες γυναίκες, που έδωσαν το βίο τους για να κερδίσουν τη ζωή.

Η οσία Μακρίνα πέθανε ένα χρόνο μετά το θάνατο του αδελφού της Μεγάλου Βασιλείου, δηλαδή το 380. Ο άγιος Γρηγόριος, που βρέθηκε παρών στο θάνατο της και της έκλεισε τα μάτια, μας περιγράφει συγκινητικά τις τελευταίες στιγμές της. Μας απομνημονεύει και την προσευχή της οσίας πριν παραδώσει το πνεύμα, μια προσευχή γεμάτη πίστη και ελπίδα, που αρχίζει με αυτά τα λόγια· «Συ έλυσας ημίν, Κύριε, του θανάτου τον φόβον· συ ζωής αληθινής αρχήν ημίν εποίησας το τέλος της ενταύθα ζωής». Η οσία Μακρίνα, με την προσδοκία της αναστάσεως, έκαμε το πέρασμα «εκ του θανάτου εις την ζωήν». Προσευχότανε με πολύ σιγανή φωνή κι έκανε το σταυρό της· «επετίθει την σφραγίδα τοις οφθαλμοίς και τω στόματι και τη καρδία». Αμήν.

(+ Μητροπ. Σερβίων και Κοζάνης Διονυσίου Δ. Ψαριανού, Εικόνες έμψυχοι, Εκδ. Αποστ. Διακονίας, σ. 418-420).

Η αγία Μαρία η Μαγδαληνή – 22 Ιουλίου

site analysis

Η Αγία Μαρία η Μαγδαληνή μυροφόρος και ισαπόστολος καταγόταν από τα Μάγδαλα της Γαλιλαίας, μικρή πόλη κοντά στη λίμνη της Τιβεριάδας. Ο Μάρκος λέγει ότι από την Μαγδαληνή ο Χριστός είχε βγάλει επτά δαιμόνια. Έγινε πιστή και αχώριστη μαθήτριά του ακολουθώντας και υπηρετώντας τον μέχρι τη σταύρωση και την ταφή Του.

Πρώτη αυτή μαζί με την άλλη Μαρία, την Υπεραγία Θεοτόκο, είδε «τον λίθον αποκεκυλισμένον από του μνημείου» και πληροφορήθηκε από τους Αγγέλους την ανάσταση του Κυρίου και έτρεξε και ανάγγειλε το ευχάριστο γεγονός στον Πέτρο και στον Ιωάννη. Αξιώθηκε πρώτη να δει τον αναστάντα Κύριο νομίζοντας τον ως τον κηπουρό.

Λέγεται ότι ανέπτυξε πλουσιότατη αποστολική δράση μέχρι και την Ιταλία, τη Γαλλία, την Αίγυπτο, τη Φοινίκη και τη Συρία, την Παμφυλία και άλλες χώρες, για να καταλήξει στην Έφεσο της Μ. Ασίας, όπου συνάντησε τον ευαγγελιστή Ιωάννη. Εκεί και απεβίωσε και ενταφιάστηκε στη θύρα του σπηλαίου, όπου αργότερα «εκοιμήθησαν οι μακάριοι επτά παίδες οι εν Εφέσω».

Το τίμιο λείψανό της ανακομίστηκε με μεγάλες τιμές στην Κων/πολη το 890 από τον αυτοκράτορα Λέοντα Στʼ το Σοφό, στην περικαλλή μονή του Αγίου Λαζάρου που οικοδόμησε ο ίδιος. Μέρος του λειψάνου, το αριστερό χέρι της Αγίας συγκεκριμένα, κατέχει σήμερα εξαιρετική θέση στην αγιορείτικη μονή της Σιμωνόπετρας. Είναι άφθαρτο, με το δέρμα του και τους τένοντες.

Η Εκκλησία τιμά τη μνήμη της στις 22 Ιουλίου.

Πηγή: http://www.gerontas.com/content/view/1935/166/

Απολυτίκιον (ήχος α’, “Τον τάφον Σου Σωτήρ”)
Χριστώ τω δι΄ ημάς εκ Παρθένου τεχθέντι, σεμνή Μαγδαληνή ηκολούθεις Μαρία, Αυτού τα δικαιώματα και τους νόμους φυλάττουσα, όθεν σήμερον την παναγίαν σου μνήμην εορτάζοντες, αμαρτημάτων την λύσιν ευχαίς σου λαμβάνομεν.

Κοντάκιον (ήχος δ’, “Ο υψωθείς εν τω Σταυρώ”)
Ο υπερούσιος Θεός εν τω κόσμω, μετά σαρκός επιφοιτών Μυροφόρε, σε αληθή μαθήτριαν προσήκατο, όλην σου την έφεσιν προς Αυτόν κεκτημένη· όθεν και ιάματα επετέλεσας πλείστα, και μεταστάσα νύν εν ουρανοίς, υπέρ του κόσμου πρεσβεύεις εκάστοτε.

Μεγαλυνάριον
Τάφω προσελθούσα του Ιησού, Τούτον εθεάσω αναστάντα εκ των νεκρών· όθεν Αποστόλοις, Μαγδαληνή Μαρία, χαράς ευηγγελίσω τα ευαγγέλια.

Η αγία Μαρκέλλα της Χίου – 22 Ιουλίου

site analysis

Στο κεφαλοχώρι της Βολισσού σε γραφική ακρογιαλιά βρίσκεται το κτιριακό συγκρότημα του ιερού Προσκυνήματος της Χιοπολίτιδας Αγίας Μαρκέλλας. Εδώ είναι και ο τόπος που μαρτύρησε (περ. 1500 μ.Χ.).

Η Αγία που είχε καταγωγή από τη Βολισσό ορφάνεψε σε μικρή ηλία από μητέρα. Αργότερα οι σωματικές της καλλονές άναψαν αμαρτωλούς πόθους στο σαρκολάτρη πατέρα της, στις κτηνώδεις επιθυμίες του οποίου δεν ήθελε να υποκύψει και γι αυτό εγκατέλειψε το σπίτι και κατέφυγε στα βουνά. Ο παράφρων πατέρας της την ανακάλυψε. Έβαλε φωτιά στην πυκνή βάτο που κρυβόταν και στη συνέχεια την καταδίωξε και με το βέλος του την πλήγωσε. Εκείνη προσευχήθηκε και παρακάλεσε να σχισθεί η πέτρα που πατούσε για να τη σώσει. Η γη άνοιξε και την κατάπιε έως το στήθος. Ο σκληρός πατέρας της την πρόφτασε και της απέκοψε τους μαστούς και ύστερα το κεφάλι, το οποίο και έριξε στη θάλασσα. Το μέρος εκείνο που καθαγιάσθηκε από την αιμόφυρτη κεφαλή της Αγίας συχνά μετατρέπεται σε θαυματουργική πηγή με ιαματικό νερό. Και στον τόπο του κρησφύγετου της βάτου, η ευσέβεια των πιστών ύψωσε συμπαθητικό ναό αφιερωμένο στο όνομά της. Την ημέρα της εορτής της στις 22 Ιουλίου, παρουσία αρχών του νησιού και κοσμοσυρροής πιστών, γίνεται με κάθε επισημότητα, η λιτάνευση της Ιερής Εικόνας της και κάθε χρόνο η Αγία θαυματουργεί στη χάρη της. 

Μερικά από τα πολλά θαύματά της σε παλαιότερους χρόνους (17ο και 18ο αιώνα), όπως αναφέρονται στο Χιακό Λειμωνάριο είναι: η θεραπεία των δύο ασθενών παιδιών (δύο ιερέων από τη Βολισσό), η σωτηρία από βέβαιο θάνατο γυναίκας μισοπεθαμένης στον Άγιο Γιώργη στο Φλώρι του Βροντάδου, το φως που χάρισε σε τυφλό παιδί, η ίαση σε ασθενή κοπέλλα από τα Ψαρά που έπασχε από ανίατο νόσημα στο στόμα, η θαυματουργική επέμβασή της σε ανίκανο χρόνια πολλά να περπατήσει ασθενή, η θεραπεία παράλυτης γυναίκας και άλλα. Αλλά και τώρα τελευταία (Ιούλιος 1992) ο αυτόπτης μάρτυρας αιδεσιμότατος Νικόλαος Μακρής μας ιστορεί τα ακόλουθα πρόσφατα περιστατικά, που η Αγία έκαμε την θαυματουργική παρουσία της:

α) Ενώ ο ίδιος τελούσε μπροστά σε προσκυνητές την Παράκληση στο Αγίασμά της, την ώρα του Ευαγγελίου το νερό έβραζε κι έχασε την αλμυρή του γεύση.

β) Κατά τη Θεία Λειτουργία στο «Μετά φόβου Θεού…..» μια νεαρή Ελληνοαμερικανίδα, μπήκε ανάσταση στο ναό της Αγίας φωνάζοντας «Πάτερ να σας πω κάτι που μόλις προ ολίγου συνέβη». Και πριν την αφήγησή της, παρουσία των πιστών, το βλέμμα της έπεσε στην εικόνα του τέμπλου δεξιά, όπου εικονίζεται η κεφαλή της Αγίας Μαρκέλλας, αιμόφυρτη στο κύμα και αναφώνησε: «Να την αυτή την κοπέλλα είδα». Και αμέσως άρχισε την αφήγησή της: «Πηγαίναμε με τους γονείς μου στο Αγίασμα της Αγίας. Στο σημείο της διαδρομής, που υπάρχει ο σταυρός του μαρτυρίου της, είδα στην κορφή του να πλανάται η μορφή μιας μαυροφόρας που πουλούσε παιδικά παιχνίδια. Λέω στους γονείς μου: Νωρίς δεν ήρθε η κοπέλλα για το πανηγύρι; Εκείνοι δεν έβλεπαν τίποτε. Τους έδειξα την κοπέλλα κι αμέσως εξαφανίστηκε. Προχωρήσαμε, προσκυνήσαμε στο Αγίασμα και στην επιστροφή, στο ίδιο μέρος, αντίκρισα πάλι τη μαυροφόρα κόρη. Να την, φώναξα., εδώ είναι. Εκείνη σήκωσε το χέρι, με χαιρέτισε και χάθηκε». 

γ) Σ΄ έναν από τους ευκαλύπτους του περιβόλου του ναού αποκόπηκε ένα χονδρό κλαδί. Στο σημείο της κοπής σχηματίστηκε το πρόσωπο κοπέλας με μαλλιά κα φωτοστέφανο (εικάζεται ότι είναι η μορφή της Αγίας). Εκτός όμως από τις παραπάνω μαρτυρίες, ο ναός είναι γεμάτος από αναρίθμητα αφιερώματα πιστών, που θεραπεύτηκαν κατά καιρούς, αδιάψευστοι μάρτυρες των θαυμάτων της Αγίας.

Πλήθος κόσμου από όλα τα μέρη της Ελλάδας συρρέει στο Ιερό προσκύνημα της Αγίας Μαρκέλλας για να δεχθεί τις ευεργετικές τις δωρεές. Γύρω από το ναό υπάρχουν αρκετοί ξενώνες για προσκυνητές καθώς και άνετος χώρος για κατασκήνωση και παρκάρισμα οχημάτων.

Η διαδρομή 45 χλμ. Από την πόλη, γίνεται μέσα από γραφικό ασφαλτοστρωμένο δρόμο, που οδηγεί έως την είσοδο του προσκυνήματος.

Πηγή: http://www.chiosonline.gr/aghiamarcella_gr.asp