Ο Οικουμενικός Πατριάρχης μιλάει για την Οσία Σοφία (Χοτοκουρίδου )της εκ Πόντου.

site analysis

Ομιλία του Οικουμενικού Πατριάρχη ΒαρθολομαίουΙερώτατε Μητροπολίτα Καστορίας κύριε Σεραφείμ, 
Ποιμενάρχα της θεοσώστου ταύτης Επαρχίας,
Ιερώτατοι και Θεοφιλέστατοι άγιοι Αδελφοί,
Εντιμότατοι Άρχοντες του τόπου,
 Τέκνα ημών εν Κυρίω αγαπητά,

Μετά πολλής χαράς και συγκινήσεως ετελέσαμεν σήμερον την Θείαν Λειτουργίαν εορτίως πανηγυρίσαντες την επίσημον κατάταξιν εις τας αγιολογικάς δέλτους της Ορθοδόξου Εκκλησίας της οσίας Μητρός ημών Σοφίας (Χοτοκουρίδου), της εκ Πόντου ορμηθείσης και εν τη Ιερά Μονή του Γενεθλίου της Θεοτόκου Κλεισούρας της θεοσώστου επαρχίας Καστορίας ασκητικώς διαλαμψάσης.

Συγχαίρει, σήμερον, η Ορθόδοξος Εκκλησία δια την κατάταξιν της Οσίας εν τοις Αγίοις αυτής. Συγχαίρουν οι απ  αἰῶνος όσιοι ασκηταί και ασκήτριαι, οι εν ταις ιεραίς μοναίς, ερήμοις, σπηλαίοις και ταις οπαίς της γης ασκητικώς τελειωθέντες, έχοντες συνόμιλον την εν τοις εσχάτοις καιροίς διαλάμψασαν οσίαν Σοφίαν. Συγχαίρουν οι δίκαιοι οι εν τω κόσμω τον καλόν αγώνα αναλαβόντες και κατά του αρχεκάκου εχθρού ανδρισάμενοι, συγχορεύοντες φαιδρώς μετά της ταπεινής και καρτερικώς αγωνισαμένης Οσίας. Συγχαίρει και ο πιστός φιλόχριστος, φιλάγιος και φιλέορτος λαός, ο συναχθείς περιχαρώς ενταύθα σήμερον, αλλά και ο ιερός κλήρος και  σύμπας ο ευσεβής λαός της θεοσώστου ταύτης μητροπόλεως και της Ελλάδος ολοκλήρου, πολλοί εκ των οποίων εγνώρισαν την Αγίαν εν ζωή η ευηργετήθησαν θαυματουργικώς μετά θάνατον υπό αυτής, διότι εις τους εσχάτους τούτους χρόνους έχουν ένα νέον πρέσβυν προς Κύριον, την Οσίαν, η οποία παντοιοτρόπως συμπαρίσταται εις αυτούς εις τας ασθενείας, τας θλίψεις και τας δυσχερείας του βίου των.

Άγιοι είναι όσοι είδον τον Θεόν εν ζωή, «γνωστώς και ευαισθήτως», όπως γράφει ο άγιος Συμεών ο νέος θεολόγος, και ανεδείχθησαν σκεύη καθαρά προς υποδοχήν της Χάριτός Του. Όλοι οι Άγιοι είναι ασκηταί, όλοι έχουν αγωνισθή ασκητικώς, έστω και αν πολλά εκ των αγωνισμάτων αυτών έγιναν εν κρυπτώ και ημείς τα αγνοούμεν. Δια των αγώνων κατά των παθών και δια των ασκητικών ιδρώτων των, δι  ἐγκρατείας, μετανοίας και ταπεινοφροσύνης, απέδειξαν εμπράκτως ότι ηγάπησαν και αγαπούν τον Χριστόν, ότι θέλουν να ενοικήση Αυτός εις τας καρδίας των. Και Αυτός ήλθε και κατοίκησεν εντός των, τους επλημμύρισε δια της Χάριτος και της χαράς του Παραδείσου, μετεμόρφωσε την ύπαρξίν των και τους κατέστησε θεούς κατά χάριν, ώστε να ενεργούν υπερφυσικώς, δια προοράσεων, διοράσεων και θαυματουργικών ιάσεων των ψυχικών και σωματικών παθών, να στηρίζουν τους συνανθρώπους εις την εν Χριστώ ζωήν και να τους θωρακίζουν απέναντι εις τας δοκιμασίας, δυσχερείας και συμφοράς του βίου.

Τοιαύτη υπήρξε και η οσία Σοφία. Ήδη, ζώσα εις τον αγιοτόκον Πόντον, μετά τον θάνατον υιού και συζύγου, αφιέρωσεν όλην εαυτήν εις τον Θεόν, διάγουσα ασκητικώς εις τα όρη και συνδιαιτωμένη μετά των Αγίων. Δι  ἐμφανίσεως του αγίου μεγαλομάρτυρος Γεωργίου πληροφορείται τον επικείμενον κίνδυνον και ειδοποιεί τους συγχωριανούς της περί της επικειμένης επιδρομής, ώστε να σωθούν. Κατά τον πλουν προς την νέαν της πατρίδα, μετά την ανταλλαγήν των πληθυσμών, βλέπει Αγγέλους Θεού και την Υπεραγίαν Θεοτόκον και μεσιτεύει ώστε να μη καταποντισθή το πλοίον και οι συμπλέοντες. Η Κυρία Θεοτόκος την αποστέλλει εις την ιεράν παρά την Κλεισούραν Μονήν της, δια να συνεχίση την άσκησιν εκεί, μαθητευομένη παρά τους πόδας του εναρέτου ιερομονάχου Γρηγορίου και να συντηρήση το ιερόν καθίδρυμα, όταν αυτό θα παραμείνη έρημον μοναχών.

Υπό λαϊκήν μέλανα περιβολήν θα ασκηθή εις την Ιεράν Μονήν της Θεοτόκου, ως ευάρεστος θυγάτηρ και θεραπαινίς αυτής, περί τον ήμισυν αιώνα και δεν θα την εγκαταλείψη έως τέλους του οσιακού βίου της. Κύριος και επίμονος στόχος της ήτο να αρέση εις Θεόν και όχι εις ανθρώπους. Δια τούτο, μετεχειρίζετο σχήματα σαλότητος, ώστε να αγνοήται η να επικρίνηται υφ  ὅσων έχουν σχήμα ευσεβείας αλλ  ἀρνοῦνται την δύναμίν της και υπό των φιλοπεριέργων και να αποφεύγη την δόξαν των ανθρώπων. Ανεγνωρίζετο όμως υπό των απλών, γνησίως ευλαβών και ταπεινών. Προσηύχετο αλλά και θα προσεύχεται στεναγμοίς αλαλήτοις δια τον κόσμον, διέβλεπε τα εσώτερα της καρδίας και προέβλεπε τα μέλλοντα. Ουδένα επλήγωσεν, ουδένα  εστενοχώρησε. Δεν εκράτησε χρήματα εις τας χείρας της, έως οβολού, αλλά διεσκόρπιζεν εις τους πένητας όσα οι άλλοι έδιδον εις αυτήν. Εστήριζε τους πίπτοντας, οδηγούσα εις μετάνοιαν και εναποθέτουσα αυτούς εις την στοργικήν φροντίδα της Θεομήτορος. «Η Παναΐα κι θα χαντ  σας» (δεν θα σας χάση η Παναγία) και «Πολλάν υπομονήν να κάμνετε», τους έλεγε.

Έζησεν επί δεκαετίας μόνη και ολίγοι εκ των ασκητικών αγώνων και κατορθωμάτων της θα γίνουν φανερά εις τους άλλους: Η έντονος νηστεία, η χαμαικοιτία, η ρακενδυσία, η αποφυγή της ανθρωπαρεσκείας, η αλουσία, η εγκαρτέρησις εις το ψύχος και την μεγάλην υγρασίαν της περιοχής, κλπ. Όμως, το πλείστον της κατά Χριστόν πολιτείας της θα παραμείνη κεκρυμμένον. Όπως έλεγεν ο οσιακής μνήμης μακαριστός π. Παΐσιος, ο Αγιορείτης, οι Άγιοι πράττουν εκατό, και ημείς γνωρίζομεν εξ αυτών τα πέντε. Ποίος γνωρίζει τας αγρυπνίας και διαπύρους προσευχάς, τους αγώνας και τας αντιπαρατάξεις προς τον πολέμιον της ημετέρας φύσεως, προς τας εξεγέρσεις των παθών και τας προσβολάς των εμπαθών λογισμών εις τα βάθη της καρδίας της Οσίας; Ποίος γνωρίζει πόσον αίμα έχυσε μέσα της, εκκόπτουσα το ίδιον θέλημα και ασπαζομένη το θέλημα του Κυρίου, δια να λάβη το Άγιον Πνεύμα; Μόνον ο Θεός.

Δια των εμφανών και αφανών αγώνων της η οσία Σοφία είλκυσε την χάριν του Κυρίου και εδοξάσθη υπ  Αὐτοῦ, αυτή η οποία παντοιοτρόπως απέφευγε την δόξαν των ανθρώπων. Και τοιουτρόπως σήμερον η χάρις και η ευλογία της, δηλαδή αυτή η χάρις και η ευλογία του Τριαδικού Θεού μας τον Οποίον ατενίζει πρόσωπον προς πρόσωπον, υπερβαίνει τα όρια της Κλεισούρας και της θεοσώστου επαρχίας της Καστορίας και εξαπλούται έως περάτων της γης. Η Οσία επισκέπτεται όσους την επικαλούνται και γίνεται αρωγός εις τας θλίψεις και ασθενείας των, σύμβουλος και φωτιστής εις τον βίον των. Όσον η ιδία εκρύπτετο από του κόσμου εν ζωή, τόσον την φανερώνει ο Κύριος μετά την οσιακήν κοίμησίν της. Και ούτως, η Ορθόδοξος Εκκλησία μαρτυρείται και αποδεικνύεται ζώσα, εφ  ὅσον αναδεικνύει Αγίους με υπέρ άνθρωπον ζωήν και με υπέρ φύσιν χαρίσματα κατά τους εσχάτους καιρούς, ότε εψύγη η αγάπη και επλήθυναν η ανομία και η απιστία των πολλών.

Είναι πλήρες ελπίδων το υπόδειγμα της οσίας Σοφίας. Δείχνει και εις ημάς σήμερον, κληρικούς, μοναχούς και λαϊκούς, πως είναι δυνατόν να προσεγγίσωμεν τον Κύριον και να Τον λάβωμεν εγκάτοικον μέσα μας, να αγιασθώμεν. Δείχνει πως η μετάνοια, η εγκράτεια, η ταπεινοφροσύνη, η αγάπη και η εγκαρτέρησις εις τας αυλάς του Κυρίου οδηγούν προς την θέωσιν. Δείχνει πως και εις την εποχήν μας είναι εφικτή η αγιότης, εφ  ὅσον την θελήσωμεν και εμπράκτως την ζητήσωμεν από τον ένα Άγιον, ένα Κύριον Ιησούν Χριστόν.

Αδελφοί και τέκνα εν Κυρίω αγαπητά,

Η ζωή των αγίων είναι δι’ ημάς πρότυπον και παρηγορία. Πρότυπον δια να έλθωμεν και ημείς εις την υιοθεσίαν, εις την οποίαν μας εκάλεσεν ο Κύριος και να εισέλθωμεν εις πόλιν αγίαν, ειρηνευομένην, ζώσαν και μηδέποτε αποθνήσκουσαν, κεκοσμημένην με δόξαν άφθαρτον. Παρηγορία δια να μη εκλυώμεθα εις την οδόν, αναλογιζόμενοι τας δυσκολίας, τας βασάνους, τους κινδύνους, τα οποία υπέμειναν εκουσίως υπέρ του ηγαπημένου αυτών Χριστού οι άγιοι.

Αυτάς τας δυσκολίας έχοντες υπ' όψει, αγαπητοί, παραμυθούμεθα, διότι διαπιστούμεν ότι αυτός είναι ο κλήρος ημών των χριστιανών• ο σταυρός και όχι η άνεσις, ο κόπος και όχι η ανάπαυσις, η στενή και τεθλιμμένη οδός η απάγουσα εις την ζωήν και όχι η ευρεία η απάγουσα εις την απώλειαν. Δια τούτο, δεν πρέπει να μας τρομάζουν αι εξωτερικαί δυσκολίαι και αι ελλείψεις. Ας μη έχωμεν φόβον δια το μέλλον μας. Ας αγαπήσωμεν την δυσκολίαν μας, ας υπομείνωμεν την όποιαν πτωχείαν, στέρησιν, ασθένειαν η αδυναμίαν.

Αυτοί οι άγιοι, αδελφοί και τέκνα, ζήσαντες όπως και ημείς με σάρκα και ανάγκας επιγείους και με προβλήματα παρόμοια των ιδικών μας, κατώρθωσαν δια της απολύτου υπακοής των εις το θέλημα του Κυρίου να αποκτήσουν την χάριν του Αγίου Πνεύματος. Πλέοντες και ημείς του παρόντος βίου την πολυκυμαινομένην θάλασσαν, έχομεν τους αγίους μονίμους φύλακας και προστάτας μας και ούτω, όπου και αν ευρισκώμεθα, δεν είμεθα μόνοι.
Αγαπητοί και φιλόθεοι Καστοριείς,

Έχοντες την ευλογίαν να ποιμαίνεσθε από ένα εκλεκτόν Αρχιερέα του Θεού, τον λίαν αγαπητόν αδελφόν και συλλειτουργόν ημών κύριον Σεραφείμ, αλλά και από καλούς και ευλαβείς κληρικούς, ως επληροφορήθημεν, μετά πολλής χαράς, αγωνίζεσθε, παρακαλούμεν και προτρεπόμεθα, ώστε να πλουτήτε καθημερινώς με ευαγγελικάς αρετάς και χαρίσματα, αυξάνοντες συνεχώς εις την καρδίαν σας ως καύσιμον ύλην την αγάπην σας προς τον Τριαδικόν Θεόν, την Μητέρα Εκκλησίαν και τους Αγίους μας. Τοιουτοτρόπως θα επιτρέπετε εις τον Θεόν να εισέρχεται εις την καρδίαν σας και να την απομακρύνη από την αγάπην προς τα πράγματα του αιώνος τούτου.

Εσείς οι σημερινοί κάτοικοι της πόλεως ταύτης αποτελείτε τον έμψυχον θησαυρόν της Ιεράς Μητροπόλεως, τα εκλεκτά και ηγαπημένα τέκνα της, τέκνα συγχρόνως ευλογημένα και της πνευματικής Μητρός όλων μας, της Αγίας Εκκλησίας. Προσπαθήσατε να βοηθήτε το έργον αυτής και να μετέχετε αδιαλείπτως εις την αγιαστικήν ζωήν της, παραμένοντες πάντοτε κύκλω του αγίου Θυσιαστηρίου, ηγαπημένοι και ηνωμένοι και ομονοούντες, ως σήμερον, έχοντες τον νουν και τας καρδίας σας εστραμμένας προς την μόνιμον πατρίδα όλων μας, την Βασιλείαν του Θεού.

Ευχόμεθα, όθεν, πατρικώς, εκ βάθους καρδίας, ο Κύριος ημών, δια πρεσβειών της παναχράντου Μητρός Του και της δούλης Αυτού και θεραπαινίδος της Θεοτόκου οσίας Σοφίας, της εν Κλεισούρα της Καστορίας ασκητικώς διαλαμψάσης, να ευλογή πλουσίως τον ιερόν κλήρον και τον φιλόχριστον λαόν της θεοσώστου επαρχίας ταύτης, της Ελλάδος και σύμπαντος του κόσμου, να αγιάζη όλους ημάς ολοτελείς και να παρακινή ημάς εις μίμησιν, κατά το δυνατόν έκαστος, της θαυμαστής πολιτείας αυτής, εις δόξαν και έπαινον της αγιοτόκου Ορθοδόξου Καθολικής και Αποστολικής Εκκλησίας.