Η Αγία πριγκίπισσα Ελισάβετ Φεοντόροβνα

site analysis

Η πριγκίπισσα Ελισάβετ Φεοντόροβνα γεννήθηκε το 1864. Γονείς της ηταν ο μέγας Δούκας Λουδοβίκος Δ΄ της Έσσης και η πριγκίπισσα Αλίκη, κόρη της βασίλισσας της Αγγλίας Βικτωρίας. Αδελφή της η Ρωσίδα αυτοκράτειρα Αλεξάνδρα Φεοντόροβνα. Από τα παιδικά της χρόνια διακρινόταν για τη βαθιά πίστη της και τη φιλάνθρωπη διάθεση της. Η «ευγενική» καταγωγή, της δεν στάθηκε εμπόδιο για να ζήσει σύμφωνα με το Ευαγγέλιο. Συμπεριφερόταν με καλοσύνη και απλότητα στους απλούς ανθρώπους και από παιδί είχε μια διακαή επιθυμία: να βοηθήσει όσους είχαν ανάγκη.

Το 1884 η Ελισάβετ παντρεύτηκε τον μέγα πρίγκιπα Σέργιο Αλεξάνδροβιτς, αδελφό του τσάρου Αλεξάνδρου Γ΄. Παρότι αλλόδοξη, δεν της ζητηθηκε να αλλάξει την πίστη της. Όμως η ορθόδοξη πίστη της κέντρισε εξ αρχής το ενδιαφέρον. Από την πρώτη ημέρα πού ηλθε στη Ρωσία μελετούσε με επιμέλεια τη ρωσική γλώσσα και παρακολουθούσε τη ζωή των απλών Ρώσων, πού ηταν ζυμωμένη με την όρθύδοξη πίστη και ζωή. Μαζί με το σύζυγό της ταξίδεψε και στους Αγίους Τόπους, όταν το 1888 έγιναν τα εγκαίνια τοϋ ρωσικού ναού της Αγίας Μαρίας Μαγδαληνής στον κήπο της Γεθσημανή. Το προσκύνημα στην Αγία Γη, όπου έζησε ο Θεάνθρωπος, προκάλεσε βαθιά εντύπωση στην Ελισάβετ. Η καρδιά της, «γη αγαθή», ήταν έτοιμη να δεχτεί το σπόρο της ορθόδοξης πίστης. Αφού κατηχηθηκε, προσχώρησε στην Ορθόδοξη Εκκλησία το 1891. Την ίδια χρονιά ο σύζυγος της διορίστηκε γενικός κυβερνητης της Μόσχας.

Από τη μέρα εκείνη η Ελισάβετ αφιερώθηκε σε φιλανθρωπικές δραστηριότητες. Προσπαθούσε με κάθε τρόπο να βοηθησει τους φτωχούς και τους πάσχοντες. Το 1904 η Ρωσία μπήκε στην περιπέτεια του Ρωσο-Ιαπωνικού πολέμου. Η Ελισάβετ οργάνωσε τα στρατιωτικά νοσοκομεία. Επισκεπτόταν τους τραυματίες, έκανε εράνους για τους στρατιώτες κ.λπ. Όμως ο πόλεμος προκάλεσε ποικίλες αντιδράσεις και τη λαϊκή δυσαρέσκεια. Δεν έλειψαν οι εξεγέρσεις και οι πολιτικές δολοφονίες. Έτσι, στις 4 Φεβρουαρίου 1905, ο σύζυγος της Ελισάβετ, Σέργιος Αλεξάνδροβιτς σκοτώθηκε από βόμβα, πού πέταξε ο Ιβάν Καλιάεβ, μέλος του σοσιαλιστικού επαναστατικού κόμματος. Ο δολοφόνος συνελήφθη και οδηγήθηκε στις φυλακές Ταγκάνκα. Κι εδώ φάνηκε το μεγαλείο της ψυχής της Ελισάβετ. Επισκέφθηκε η ίδια τον Καλιάεβ στη φυλακη. Του μίλησε με πολύ καλοσύνη, καλώντας τον να αφήσει τις αναρχικές ιδέες. Όμως δεν έμεινε εκεί. Ζητησε από τον τσάρο Νικόλαο Β΄ να μην εκτελέσει τον Καλιάεβ. Ο τελευταίος εκτίμησε τη χριστιανικη στάση της Ελισάβετ, αλλά δεν ηταν διατεθειμένος να απορρίψει τις ιδέες του.

Το 1907 η Ελισάβετ αγόρασε μέσα στη Μόσχα ένα οικόπεδο με τέσσερα σπίτια και μεγάλο κηπο. Δημιούργησε την «Αδελφότητα της Αγίας Μάρθας και Μαρίας» με σκοπό τη διακονία των φτωχών και πασχόντων ανθρώπων. Χτίστηκαν σύντομα και άλλα κτίρια καθώς και δύο ναοί αφιερωμένοι στη Θεοτόκο και στις αγίες Μάρθα και Μαρία. Σύντομα η κοινότητα απέκτησε ξενώνα, ορφανοτροφείο, νοσοκομείο, σχολείο, βιβλιοθήκη κ.λ.π. Η αδελφότητα λειτούργησε ως μοναστήρι, συνδυάζοντας τη φιλανθρωπικη δραστηριότητα. Το έργο πού επιτελούσε ηταν τεράστιο. Πλήθη φτωχών και αρρώστων ανθρώπων έβρισκαν περίθαλψη και ανακούφιση. Τα ορφανά παιδιά έβρισκαν προστασία. Τα φτωχά και άπορα παιδιά μπορούσαν να μάθουν γράμματα και κάποια τέχνη.

Η αδελφότητα ξεκίνησε με έξι μοναχές. Τον πρώτο χρόνο είχαν γίνει δεκατρείς και το 1914 έφτασαν τις εκατό. Όλες οι αδελφές εργάζονταν με αυταπάρνηση, διακονώντας τους «ελάχιστους αδελφούς του Ιησού». Κατά τη διάρκεια του Α΄ παγκοσμίου πολέμου, στην αδελφότητα βρήκαν καταφύγιο πολλά ορφανά, πού ήλθαν από τις εμπόλεμες περιοχές και είχαν ζήσει τη φρίκη και τις αγριότητες του πολέμου. Ένα μέρος των κτιρίων μετετράπη σε στρατιωτικό νοσοκομείο για τους τραυματίες του πολέμου.

Η εργασία της αδελφότητος εκτιμήθηκε πολύ και βοηθήθηκε από τον τότε Μητροπολίτη Μόσχας και μετέπειτα ιερομάρτυρα άγιο Βλαδίμηρο και αργότερα από τους μητροπολίτες Τρύφωνα και Μητροφάνη. Την πνευματικη καθοδήγηση των αδελφών είχε ο π. Σέργιος Μετσώφ, ο όποιος πέρασε πολλά χρόνια στις φυλακές και εξορίες και βρηκε μαρτυρικό θάνατο το 1941.

Το τεράστιο φιλανθρωπικό έργο της αδελφότητας έμελλε να διακοπεί με την επανάσταση. 
Η κάποτε Μεγάλη Δούκισσα είχε επαννειλημένα  αρνηθεί τις προσκλησεις που της είχαν απευθυνθεί μέσω των πρεσβειών να εγκαταλείψει τη Ρωσία,λέγοντας ότι θέλει να μοιραστεί τις στιγμές αυτές με τον λαό της.

Το 1918 οι μπολσεβίκοι την μετέφερα από τη Μόσχα στο Αικατερίνεμπουργκ όπου θα συναντούσε την οικογένεια του τσάρου.Την άνοιξη του 1918 οι μπολσεβίκοι έφεραν στο Αικατερίνεμπουργκ  και τον Μεγάλο Δούκα Σέργιο Μιχαήλοβιτς Ρομανώφ και τους πρίγκηπες Ιβάν,Κωνσταντίνο και Γεώργιο Ρομανώφ.Στα τέλη του μηνός Μαίου πήραν την μοναχή Ελισάβετ μαζί με τους πρίγκηπες στο Αλοπάιεβσκ.Εκεί τους τοποθέτησαν σ''ενα σχολείο όπου και τους φύλαγαν νυχθημερόν.

Τη νύχτα της 18ης Ιουλίου τους ξύπνησαν και τους μετέφεραν σ'ένα παλιό εγκαταλελειμένο ορυχείο,σε απόσταση 12 χιλιομέτρων στο Νίζνια Σελίνσκαια.Τους κατέβασαν για να πυροβολήσουν τον Μεγάλο Δούκα Σέργιο Μιχαήλοβιτς,ενώ τους υπόλοιπους, με δεμένα μάτια,τους πέταξαν στο βάθος του ορυχείου.Έπειτα οι δολοφόνοι πέταξαν χειροβομβίδες.

Το ορυχείο είχε βάθος περίπου 60 μέτρα,αλλά τα σώματα της Μοναχής Ελισάβετ και του πρίγκηπα Ιβάν βρέθηκαν στα 16 μέτρα.Αν και βαριά τραυματισμένη η πριγκίπισσα είχε καταφέρει να δέσει μ'έναν πρόχειρο επίδεσμο το τραύμα του πρίγκηπα Ιβάν.Όχι μακρυά από εκεί που την βρήκαν υπήρχαν δύο χειροβομβίδες που δεν είχαν εκραγεί.Στο στήθος της η μοναχή είχε μια εικόνα του Χριστού.Ξέρουμε ότι δεν πέθανε αμέσως,ενω στις στιγμές που ακολούθησαν του εγκλήματος ύμνοι και προσευχές ακούγονταν από τα βάθη του ορυχείου.Ένας χωρικός που πέρασε από εκεί τους άκουσε.Τρομαγμένος έφυγε με το άλογό του και ειδοποίησε τον Λευκό Στρατό.

Κατεβαίνοντας στο ορυχείο οι Λευκοί  βρήκαν μόνο πτώματα.Στις ώρες της αγωνίας της η Αγία Μάρτυρας είχε υψώσει προσευχές προς το Θεό για την αναπαυση των ψυχών των μαρτύρων.

Βέβαια δεν υπάρχει καμία αμφιβολία για τη σχέση μεταξύ της δολοφονίας της τσαρικής οικογένειας στο Εκατερίνεμπουργκ και της δολοφονίας στο Αλοπάιεβσκ.

Στις 1 Νοεμβρίου 1918,ο επικεφαλής του Λευκού στρατού στρατηγός Κολτσεάκ,κήδευσε επίσημα στον Καθεδρικό Ναό του Αλοπάιεβσκ την Μοναχή Ελισάβετ και τους συντόφους της.

Τον Ιούλιο του 1919 οι μπολσεβίκοι έκαναν αντεπίθεση στην πόλη και ξέθαψαν τα σώματα πηγαίνοντάς τα στο Ιρκούτσκ.Τον Φεβρουάριο του 1920 τα μετέφεραν με τρένο στην Κίνα.Όταν έφτασαν στα ρωσο-κινεζικά σύνορα,μία ομάδα μπολσεβίκων όρμησε στο τρένο και κατάφεραν να ρίξουν πάνω στον σιδηροδρομο το φέρτρο του πρίγκηπα Ιβάν Κωνσταντίνοβιτς.Οι κινέζοι στρατιώτες όρμησαν για να προλάβουν αυτήν την βεβήλωση.

Στις 3 Απριλίου έφτασαν στο Πεκίνο και μετά απο ένα μνημόσυνο τα φέρετρα τοποθετήθηκαν στο υπόγειο του Ι.Ναού του Αγ.Σεραφείμ του Σαρώφ ο οποίος ανήκε στην ρωσική ιεραποστολή.Με ενέργειες της μαρκησίας Μίλφορντ Χάβεν,αδελφής της Μοναχής Ελισάβετ,τα φέρετρα της μοναχής και της υποτακτικής της Βαρβάρας μεταφέρθηκαν στην Σαγκάη και από εκεί μέσω Σουέζ στην Παλαιστίνη.

Το λείψανο της Αγίας Μάρτυρος Βαρβάρας

Το λείψανο της Αγίας Ελισάβετ Φεοντόροβνα
Στις 15 Δεκεμβρίου 1920 οι αγγλικές αρχές,η πολυάριθμη ρωσική παροικία και Ρώσοι και Έλληνες κληρικοί,υποδέχθηκαν την Μοναχή Ελισάβετ,την πρώην Μεγάλη Δούκισσα της Ρωσίας.Την επόμενη ημέρα έγινε νεκρώσιμη ακολουθία με επικεφαλής τον Πατριάρχη Ιεροσολύμων Δαμιανό.Τα φέρετρα των δύο μαρτύρων τοποθετήθηκαν στην κρύπτη της ρωσικής μονής της Αγ.Μαρίας της Μαγδαληνής στην Γεσθημανή,όπου και βρίσκονται μέχρι σήμερα.

Η μοναχή Ελισάβετ,πρώην Μεγάλη Δούκισσα της Ρωσίας επανερχόνταν στον τόπο όπου είχε έρθει το 1888 με τον σύζυγό της για να συμμετάσχει στα εγκαίνια της Ι.Μ.της Αγίας Μαρίας της Μαγδαληνής.

 Το 1992 οι μοναχές Ελισάβετ και Βαρβάρα αγιοκατάχθηκαν αγίες από τη Ρωσική Εκκλησία.

Πηγή: Αρχιμανδρίτης Νεκτάριος Αντωνόπουλος, Ρώσοι Νεομάρτυρες και Ομολογητές, 1917- 1922, Μέρος Γ΄: «Νέφος Μαρτύρων». Εκδόσεις Ακρίτας/επιμέλεια - proskynitis