Λίγα Λόγια για την Οσία Βρυαίνη
Η Οσία Βρυαίνη εορτάζει στις 30 Αυγούστου και είναι άγνωστη στους περισσότερους συναξαριστές. Στην Πάφο όμως τιμάται ιδιαίτερα. Ναός αφιερωμένος στο όνομά της υπάρχει στα Μανδριά και λειτουργείται ως ξωκκλήσι της κοινότητας. Το ξωκκλήσι αυτό βρίσκεται δίπλα στην θάλασσα και γίνεται μεγάλη πανήγυρη στις 30 Αυγούστου. Η ύπαρξη της εκκλησίας εκεί εμαρτυρείτο από τα χαλάσματά της. Το 1975 όμως ανοικοδομήθηκε από τα θεμέλια ο νέος μικρός ναός που δεσπόζει του χώρου σήμερα.
Στην άκρη του χωριού μας βρίσκεται ένα μικρό εκκλησάκι. Ένα εκκλησάκι με μεγάλη και μοναδική ιστορία. Είναι ένα ξωκλήσι που έχει ιδιαίτερη σημασία για το χωριό και τους ανθρώπους του. Είναι το μοναδικό εκκλησάκι στον κόσμο αφιερωμένο στην Αγία Βρυαίνη.
Το ξωκλήσι είναι δίπλα από τη θάλασσα. Βρίσκεται σε μια γραφική τοποθεσία από όπου μπορείς να αγναντέψεις ολόκληρο το χωριό και να γεμίσεις τα πνευμόνια σου με καθαρό αέρα. Περιβάλλεται από μικρά, όμορφα δεντράκια, όπου του χαρίζουν μια ξεχωριστή ομορφιά.

Είναι μια λιτή εκκλησία με άσπρους τοίχους και ένα μικρό τρούλο. Τα παράθυρα της είναι μικρά. Στο εσωτερικό βρίσκονται πολλές εικόνες Αγίων και η εικόνα της Αγίας Βρυαίνης. Το ξωκλήσι είναι πετρόκτιστο με τρούλο και σε εντυπωσιάζει. Το εσωτερικό είναι χωρισμένο στο ιερό και τον πρόναο. Μέσα υπάρχουν παλιές εικόνες, λαμπάδες, κέρινα ομοιώματα και τάματαΚαθημερινά την επισκέπτονται κάτοικοι του χωριού μου, αλλά και άνθρωποι από άλλες πόλεις, για να προσκυνήσουν τη θαυματουργή εικόνα και να προσευχηθούν.
Δεν είμαστε σίγουροι για την ακριβή χρονολογία που κτίστηκε η εκκλησία. Το 1975, ένα χρόνο μετά την Τουρκική εισβολή, όταν ήρθαν οι πρώτοι πρόσφυγες στο χωριό, βρήκαν το μικρό εκκλησάκι σε κακή κατάσταση. Η εκκλησία είχε εγκαταλειφθεί στη φθορά του χρόνου και έτσι μεγάλο τμήμα της κατέρρευσε. Σώζονταν μόνο τα θεμέλια και μέρος από το ιερό. Η μελέτη του ιερού μας δίνει κάποιες ενδείξεις ως προς την περίοδο κατασκευής της εκκλησίας και φανερώνει την ιστορική της αξία. Τώρα η εκκλησία έχει αναστηλωθεί.
Ένας από τους πιο γνωστούς θρύλους γύρω από την εκκλησάκι της Αγίας Βρυαίνης εξιστορεί πως ένα καράβι ενώ βρισκόταν ανοιχτά της Κύπρου, ξαφνικά ξέσπασε μεγάλη θαλασσοταραχή. Ο καπετάνιος ψάχνοντας καταφύγιο για να σώσει το καράβι του, πλησίασε τις ακτές. Μα η τρικυμία τον οδήγησε στα Μαντριά. Ο καπετάνιος και οι ναύτες του καραβιού βλέποντας τότε τον κίνδυνο να τσακιστούν στα βράχια, παρακάλεσαν την εικόνα της Όσιας Βρυαίνης, που υπήρχε στο πλοίο, να τους γλυτώσει. Έκαναν μάλιστα τάμα πως αν σώζονταν θα της έχτιζαν μια εκκλησία προς τιμή της. Η Αγία Βρυαίνη άκουσε τις προσευχές των ναυτικών και η τρικυμία κόπασε. Ο καπετάνιος για να δείξει την ευγνωμοσύνη του που σώθηκε αυτός και οι άντρες του, τήρησε το τάμα που έκανε και έφτιαξε ένα μικρό εκκλησάκι στο όνομα της Αγίας Βρυαίνης κοντά στη θάλασσα.
Πολλά χρόνια μετά το ξωκλήσι ξεχάστηκε, παραμελήθηκε και με τον καιρό καταστράφηκε.
Το 1975, μαζί με τους πρόσφυγες που ήρθαν στα Μανδριά κυνηγημένοι από τον Τούρκο εισβολέα, ήταν και μια γυναίκα από την Άσσια, η κυρία Σταυρούλα. Τίποτα εκείνο τον καιρό δεν θύμιζε το εκκλησάκι, που τα χαλάσματά του είχα κρυφτεί κάτω από τα χώματα. Μια νύχτα όμως παρουσιάστηκε στον ύπνο της κυρία Σταυρούλας μια μαυροντυμένη γυναίκα που της υπέδειξε ένα σημείο κοντά στη θάλασσα. Δείχνοντας της είπε: «Τους βλέπεις αυτούς τους θεμελιούς; Εκεί να βρίσκεται ένα ξωκλήσι. Να πας και να το βρεις». Την άλλη μέρα η γυναίκα πήγε στο τόπο που είδε στο όνειρό της. Κάτω από τα χώματα βρήκε τα θεμέλια της παλιάς εκκλησιάς της αγίας Βρυαίνης.
Κάθε φορά που το πεισκεπτόμαστε νιώθουμε γαλήνη και ηρεμία. Έχουμε την αίσθηση ότι βρίσκεται εκεί η Αγία και με το άγρυπνο, γλυκό της βλέμμα μας καθησυχάζει. Αυτή η μικρή εκκλησία θα μείνει για πάντα στις καρδιές μας. Κι ας είναι πολύ μικρή και ταπεινή. Είναι ένας πραγματικός θησαυρός για το χωριό μας αλλά και για την ιστορία του τόπου.
Έλενα Νικηφόρου
Ραφαέλλα Νικολάου
Μαρία Γεωργίου
http://www.schools.ac.cy