Ήταν σαν να είχε αφήσει πίσω της τα πάντα, ακόμη και το μυαλό της. Η παράξενη συμπεριφορά της οδήγησε τούς συγγενείς τού συζύγου της στο να προσπαθήσουν να αποτρέψουν την διάθεση τής περιουσίας της με το πρόσχημα ότι παρεφρόνησε. Κι όμως, οι γιατροί επιβεβαίωσαν ότι ήταν απολύτως ψυχικά υγιές και πλήρες άτομο, και ότι κανείς δεν είχε το δικαίωμα να την εμποδίσει να διαθέσει την περιουσία της σύμφωνα με την κρίση της.
Φυσικά, ένα τέτοιο κατόρθωμα μέσα στην πολυτάραχη ζωή τής πόλης μπορούν να το καταφέρουν μόνο αυτοί που έχουν ήδη αποκτήσει το χάρισμα τής συνεχούς προσευχής. Κι αυτό γιατί, ακόμη κι εάν κάποιος είναι αποφασισμένος να εγκαταλείψει τα πάντα στον κόσμο, παρ΄όλα αυτά η όραση κι η ακοή μπορούν να είναι οι πισόπορτες μέσα από τις οποίες τα τού κόσμου θα μπορούν να εισβάλλουν στο εσωτερικό τής ψυχής. Να υποθέσουμε, λοιπόν, ότι η Ευλογημένη είχε όντως το χάρισμα αυτής της προσευχής. Αλλά ακόμη και σε αυτήν την περίπτωση, οι κατά Χριστόν σαλοί χρειάζονται κατά καιρούς να κάνουν προσευχή απομονωμένοι για να πετύχουν μια ιδιαίτερη ένωση με τον Θεό. Δεν χωρά αμφιβολία περί τής αναγκαιότητας αυτού, καθότι ο ίδιος ο Υιός τού Ανθρώπου αποσύρονταν κατά καιρούς στο όρος για να προσευχηθεί. Έτσι, η ευλογημένη Ξένια περιφέρονταν όλη την μέρα ντυμένη στην περίεργη ενδυμασία της στους δρόμους τής Πετρούπολης, και τη νύχτα αποσύρονταν έξω από την πόλη, στο χωράφι και εκεί προσεύχονταν, κι εκεί και την έβρισκαν μερικές φορές οι κάτοικοι της πόλης.
Όταν τούς έδωσε να καταλάβουν
Η παράξενη ενδυμασία της και η ψυχικά μειονεκτική συμπεριφορά της, προκαλούσαν τον γέλωτα και δυσαρέσκεια απέναντί της, ειδικά από τα αγόρια της πόλης. Οι κατά Χριστόν σαλοί χρησιμοποιούν κάποιες τέτοιες αντιδράσεις για να ασκηθούν στην ανεξικακία και στην προσευχή για τούς δυσαρεστημένους. Αλλά μερικές φορές υπάρχουν και περιπτώσεις ακραίων επιπλήξεων από την πλευρά των τελευταίων, ειδικά όταν πρόκειται για θέματα ανατροφής των παιδιών.
Έτσι, το βιβλικό περιστατικό με τον προφήτη Ελισαίο (βλ. Βασιλείων Δ΄, κεφ. 2 εδ. 23-24 [1] ) αποτελεί μάθημα για όλες τις γενιές, βάζοντάς τους να σκεφτούν και πώς να συσχετιστούν με τον λαό του Θεού, αλλά και γενικά για το ότι ο χλευασμός τής ανθρώπινης αδυναμίας είναι κάτι το απαράδεκτο.
Η Ευλογημένη Ξένια υπέμενε πάντοτε αγόγγυστα όλους τούς χλευασμούς και τις κοροϊδίες απέναντί της, αλλά μια φορά, όταν τα αγόρια άρχισαν να τής ρίχνουν πέτρες και σκουπίδια, την είδαν να τούς κυνηγάει με μια τρομερή μορφή, απειλώντας τους με το ραβδί της. Και από τότε σταματήσαν να την κοροϊδεύουν.
"Ο άντρας σου θάβει τη γυναίκα του"
Το κατόρθωμα τής σαλότητας προσέλκυσε γρήγορα την Χάρη τού Θεού στην Ευλογημένη, και οι κάτοικοι της Πετρούπολης άρχισαν να παρατηρούν ότι τα λόγια τής Ευλογημένης ήταν γεμάτα με κάποια μυστικά νοήματα και ότι συχνά αποδείχθηκαν προφητικά. Οι αμαξάδες την έπειθαν να πηγαίνει μαζί τους τουλάχιστον μια μικρή απόσταση και μετά από αυτό οι δουλειές θα πήγαιναν καλά εκείνη την ημέρα. Το ίδιο και με τούς εμπόρους που τής ζητούσαν να πάρει κάτι από τους πάγκους τους. Οι μητέρες παρατήρησαν ότι αν η Ευλογημένη χαϊδέψει το κεφάλι ή ευλογήσει το παιδί τους, τότε αυτό θα είναι υγιές και θα έχει προκοπή.
Υπάρχουν μαρτυρίες περί τής προφητικής της φροντίδα προς τις ευσεβείς οικογένειες. Κάποτε, όταν ήρθε στο σπίτι όπου ζούσε μια μητέρα με την προς παντρειά κόρη της, τούς συμβούλεψε να πάνε αμέσως στο νεκροταφείο, όπου «τώρα που μιλάμε, ο σύζυγός σου θάβει τη γυναίκα του». Οι γυναίκες, παραξενεύτηκαν μεν από τα περίεργα λόγια τής Ευλογημένης, έδειξαν όμως υπακοή κι έσπευσαν να πάνε εκεί. Κι όταν φτάσαν εκεί, βρήκαν έναν νεαρό γιατρό γονατισμένο και σε βαθιά θλίψη μπροστά στον φρεσκοσκαμένο τάφο τής εξάφνου αποθανούσης συζύγου του, που τον άφησε με μικρά παιδιά. Και, χωρίς καν να καταλάβει πώς και γιατί, αυτός έπεσε στην αγκαλιά τής μητέρας και τής κόρης. Ένα χρόνο αργότερα, πρότεινε παντρειά στην κόρη, και έζησαν το υπόλοιπο της ζωής τους ευτυχισμένα. Και κληροδότησαν στα παιδιά να φροντίσουν τον τάφο τής Ευλογημένης Ξένιας.
... και άλλα περιστατικά στο κοιμητήριο
Μια μοναχική γυναίκα στην οποία η Ευλογημένη άφησε το σπίτι της, την συμβούλευσε κάποτε να πάει στο κοιμητήριο «για να βρεί τον γιο της». Η γυναίκα παραξενεύτηκε από αυτό που άκουσε, αλλά υπάκουσε στην συμβουλή τής Ευλογημένης. Και έφτασε εκεί την στιγμή που, κοντά στο κοιμητήριο, μια έγκυος γυναίκα, που χτυπήθηκε από μια άμαξα, γεννούσε κυριολεκτικά εκείνην την στιγμή στο έδαφος και πέθανε. Βλέποντας το δάχτυλο τού Θεού σε αυτό, πήρε το νεογέννητο αγόρι στο σπίτι της και, επειδή δεν μπορούσε να βρει τον πατέρα του, το υιοθέτησε, το μεγάλωσε και τού δίδαξε την αυστηρή χριστιανική ευσέβεια, κάτι για το οποία τής ήταν για πάντα ευγνώμων στην ζωή του, και θεωρώντας την μητέρα του, έγινε και το στήριγμά της στα γεράματά της ...
Είναι γνωστές οι περιπτώσεις μεταθανάτιων θαυμάτων και θεραπειών από την Ευλογημένη Ξένια. Στον τάφο της τελούνταν Παννυχίδες και προσευχές. Στην διάρκεια τής τέλεσης αυτών, εμφανίζονταν μια γυναίκα με παράξενα ρούχα και με ένα μπαστούνι. Και σε εκείνους που η συνείδησή τους καταμαρτυρούσε κακές πράξεις, το βλέμμα της ήταν απειλητικό. Για παράδειγμα, είπε κάποτε σε έναν μεθυσμένο: «Κόψτο το πιοτό. Τα δάκρυα τής γυναίκας και μητέρας σου πλημμύρισαν τον τάφο μου». Και αυτός το έκοψε.
Μετά την ολοκλήρωση αυτών των προαναφερθέντων υπηρεσιών, αυτοί που συμμετείχαν στην προσευχή παίρναν ένα κομμάτι γης από τον τάφο της και σιγά-σιγά ο λοφάκος τού τάφου εξαφανίστηκε. Κι ο πρώτος, κι ο δεύτερος. Με όλα αυτά, στήσαν μια μαρμάρινη πλάκα, αλλά κι αυτό δεν σταμάτησε τούς ανθρώπους: άρχισαν να σπάνε την πλάκα και να παίρνουν κομμάτια για τον εαυτό τους. Ταυτόχρονα, άφηναν χρήματα στον τάφο τής ευλογημένης, που τα έπαιρναν οι ζητιάνοι.
Ο επισκέπτης από τον Βορρά
Χειμωνιάτικο βράδυ στην Πετρούπολη. Καλλιτέχνης: Αλεξάντερ Πρόστιεφ
Ακόμη μια μεταθανάτια περίπτωση θαυματουργής θεραπείας ήταν αυτή όπου ο σύζυγος, η σύζυγος και τα δύο παιδιά ήταν μακριά από την Αγία Πετρούπολη, στο νότο - σε αναζήτηση εργασίας. Ο σύζυγος αρρώστησε βαριά και είχε ήδη σταματήσει να τρώει ή να πίνει, δεν μπορούσε καν να κουνήσει τα χείλη του αλλά ούτε και τίποτα μπορούσε να βγει από το στόμα του. Όταν έφτασε στα όρια ακραίας εξάντλησης, ο γιατρός, αφού επισκέφθηκε τον ασθενή, τού είπε ότι θα έρχονταν το επόμενο πρωί. Από την έκφραση στα μάτια τού γιατρού, η γυναίκα κατάλαβε ότι ο ασθενής θα πέθαινε τη νύχτα. Πήρε τα παιδιά σε ένα άλλο δωμάτιο, και η ίδια παρέμεινε μόνη της με τη θλίψη της, κι απευθύνθηκε με τις σκέψεις της στην Ευλογημένη Ξένια και σκέφτονταν ότι αν ήταν στην Πετρούπολη, κι αν ήταν έτσι τα πράματα όπως ήταν εκείνη την στιγμή, φυσικά και θα πήγαινε στον τάφο της.
Η ζέστη και δυσωδία ήταν ανυπόφορες. Άνοιξε όλα τα παράθυρα και τις πόρτες. Εκείνη την στιγμή, ακούστηκε να χτυπά η πύλη και κάποιος μπήκε στον κήπο τού σπιτιού. Η παράξενη επισκέπτρια εμφανίστηκε στο σπίτι. Αδύνατο να πεις την ηλικία της. Παρά την ανυπόφορη ζέστη, ήταν ντυμένη σαν να ήταν χειμώνας, με ένα ζεστό γούνινο παλτό, ένα σάλι και φορούσε και μπότες. Άρχισε να μιλά για την υγεία τού συζύγου της, πήγε στο κρεβάτι του, μετά επέστρεψε στη γυναίκα του και τής είπε να τον ταΐσει σιγά-σιγά, να τού δώσει δύο κουταλάκια τού γλυκού τσάι, γάλα, χυλό .. Η σύζυγος αντείπε ότι ο σύζυγός της ούτε τα χείλη του δεν μπορεί να κουνήσει αλλά η επισκέπτρια τής είπε να τον ταΐσει κι ότι αυτός θα αναρρώσει.
Η ξένη άφησε αθόρυβα το σπίτι, αλλά τα παιδιά είπαν, απαντώντας στην ερώτηση τής μητέρας τους, ότι δεν είχαν δει κανέναν επισκέπτη. Και βέβαια, κι η ανακολουθία τής χειμερινής της ενδυμασίας με την τόσο αφόρητη ζέστη, ήταν κάτι που μαρτυρούσε ξεκάθαρα μια εντελώς ασυνήθιστη επίσκεψη.
Προς έκπληξίν τής γυναίκας του, ο ασθενής ξύπνησε, ζήτησε να πιεί και άρχισε να τρώει σιγά σιγά, ζητώντας επίμονα να μάθει ποιος πλησίασε το κρεβάτι του. Από τον επισκέπτη που ήρθε στο κρεβάτι του, σύμφωνα με αυτόν, μια αναζωγονητική δροσιά τον διαπέρασε, και συνάμα ένιωσε ένα κύμα δύναμης, και τότε συνειδητοποίησε ότι η ασθένεια ήταν παρελθόν. Η σύζυγος δεν μπορούσε να τού πει τίποτα συγκεκριμένο.
Και τότε ο σύζυγος την ρώτησε:
- Από ό,τι φαίνεται, προσευχήθηκες για μένα. Σε ποιόν προσευχήθηκες;
- Στην Ευλογημένη Ξένια - είπε η σύζυγός του και την πιάσαν τα κλάματα.
Η σαλότητα δεν απωθεί
Ευλογημένη Ξένια τής Πετρούπολης. Καλλιτέχνης: Αλεξάντερ Πρόστεφ
Βλέπουμε λοιπόν ότι αυτό το, πιθανώς σαγηνευτικό για τούς υπόλοιπους, και φαινομενικά παράδοξο από χριστιανική άποψη, κατόρθωμα τής κατά Χριστόν σαλότητας, είναι, παρ΄όλα αυτά, σε συμφωνία με τα λόγια τού Κυρίου: «οὕτω λαμψάτω τὸ φῶς ὑμῶν ἔμπροσθεν τῶν ἀνθρώπων, ὅπως ἴδωσιν ὑμῶν τὰ καλὰ ἔργα καὶ δοξάσωσι τὸν πατέρα ὑμῶν τὸν ἐν τοῖς οὐρανοῖς» (βλ. κατά Ματθαίον, κεφ. 5 εδ.16).
Θα περίμενε κανείς ότι η σαλότητα κι η παραφροσύνη θα έπρεπε να απωθούν και να προκαλούν αποστροφή. Κι όμως, το αντίθετο συνέβαινε: οτιδήποτε το ασυνήθιστο προξενεί πάντα την προσοχή των άλλων, και η Χάρη τού Θεού, που προσελκύεται από ένα εξαιρετικό κατόρθωμα, γίνεται εμφανής και με την πάροδο του χρόνου η αλήθεια γίνεται ολοένα και πιο σαφής.
Ένας τέτοιος βίος - τόσο το κατόρθωμα αυτό καθαυτό, όσο και η ευλογημένη απόδειξη τής αυθεντικότητάς του - χρησιμεύει ως επιβεβαίωση τής Θείας Σοφίας, το αντίθετο τής σοφίας τής εποχής μας, που το μόνο που ενδιαφέρει είναι οι ανέσεις και οι χαρές τής προσωρινής ζωής. Γι΄αυτήν την σαρκική σοφία, την σοφία τής εποχής μας, η χριστιανική στάση απέναντι στη ζωή είναι κάτι το ξένο και και τo ακατανόητo.
Ας είμαστε διαφορετικοί από τους υπόλοιπους
Αποχαιρετισμός με την Ξένια τής Πετρούπολης στο κοιμητήριο τού Σμολένσκ. Καλλιτέχνης: Αλεξάντερ Πρόστεφ
Οι περισσότεροι συμπατριώτες μας προσπαθούν τώρα να μιμηθούν τον δυτικό τρόπο ζωής. όλη η προσοχή τους στρέφεται στον πλουτισμό: μερικοί πλουτίζουν και «κολυμπούν» στις ανέσεις, ενώ άλλοι τούς ζηλεύουν. Και όλοι θέλουν μια τόσο άνετη ζωή όπως στο εξωτερικό - δεν θέλουν να είναι διαφορετικοί από τις υπόλοιπες χώρες, δεν θέλουν να είναι μια ξεχωριστή χώρα, ένας ξεχωριστός λαός, ένας εκλεκτός λαός, "κατά Χριστόν σαλός". Όπως έγραφε ο ποιητής Τούτσεφ:
Την Ρωσία, να την καταλαβάνεις με το μυαλό, δεν γίνεται,
Και με κοινό μέτρο να την μετρήσεις, ούτε κι αυτό γίνεται
Έχει φτιάξιμο ξεχωριστό -
Μόνο να πιστέψεις στην Ρωσία μπορείς...
Και ούτε να είμαστε ιδιαίτεροι, θέλουμε, κι όπως και οι αρχαίοι Ισραηλίτες, θέλουμε να έχουμε τα πάντα, «καθὰ καὶ τὰ λοιπὰ ἔθνη» (βλ. Βασιλείων Α΄, κεφ. 8 εδ. 5). Και θέλουμε να λατρεύουμε τα ίδια είδωλα: την άνεση, τον υπολογιστή, την τηλεόραση κ.λ.π.
Ναι, είναι δύσκολο και άβολο να είμαστε εκλεκτός λαός, ιδιαίτερος. Θα φαντάζει παράξενο στούς τριγύρω. Και θα συνοδεύεται από χλευασμό, εχθρότητα και προσβολές από τούς γύρω λαούς. Όπως λένε οι Ψαλμοί: «ἔθου ἡμᾶς ὄνειδος τοῖς γείτοσιν ἡμῶν, μυκτηρισμὸν καὶ χλευασμὸν τοῖς κύκλῳ ἡμῶν· ἔθου ἡμᾶς εἰς παραβολὴν ἐν τοῖς ἔθνεσιν, κίνησιν κεφαλῆς ἐν τοῖς λαοῖς » (βλ. Ψαλμοί, κεφ. 43, εδ. 14-15) ...
Δεν απαντούμε στο κάλεσμα: "Αγία Ρωσία, διαφύλαξε την Ορθόδοξη πίστη, σε αυτήν είναι η ισχύς σου". Και αυτό ακριβώς το κάλεσμα είναι που μπορεί να οδηγήσει στην επίλυση όλων τών προβλημάτων μας. Το λένε κι οι Γραφές: «ζητεῖτε δὲ πρῶτον τὴν βασιλείαν τοῦ Θεοῦ καὶ τὴν δικαιοσύνην αὐτοῦ, καὶ ταῦτα πάντα προστεθήσεται ὑμῖν» (βλ. κατά Ματθαίον, κεφ. 6 εδ. 33).
Ιερομόναχος Μεγαλόσχημος Βαλεντίν (Γκούρεβιτς)
Επιμέλεια Όλγα Ορλόβα
Μετάφραση για το gr.pravoslavie.ru: Γρηγόριος Μάμαλης
