ΟΙ ΑΓΙΕΣ ΖΗΝΑΙΔΑ ΚΑΙ ΦΙΛΟΝΙΛΛΑ

site analysis

Η στεντόρεια φωνή του Αποστόλου Παύλου «ουκ ένι άρσεν και θήλυ» συντάραξε το κοινωνικό κατεστημένο της εποχής του. Η γυναίκα που στον προχριστιανικό κόσμο είχε υποτιμηθεί και στον εξωχριστιανικό κόσμο παραθεωρείται, πολλές φορές ακόμα και σήμερα, πήρε τη θέση που της άρμοζε, θέση ισότιμη προς τον άνδρα. Και πράγματι η Εκκλησία δεν σεμνύνεται µόνο για την ανεπανάληπτη και μοναδική μορφή της Παναγίας. Γυναίκες πολλές πύκνωσαν τις τάξεις των αγίων της, των οποίων το ηθικό ανάστημα ξεπέρασε συχνά το ηθικό ανάστημα των αγίων ανδρών. Ανάμεσα στις πρώτες ήσαν και οι άγιες Ζηναίδα και Φιλονίλλα που έδρασαν και εκοιµήθηκαν στην Πάφο και έκτοτε τιμώνται ιδιαίτερα σ' αυτή.

Οι Άγιες ήσαν αδελφές, κατάγονταν από την Ταρσό της Κιλικίας και ήσαν συγγενείς του Αποστόλου Παύλου. Τα συναξάρια δεν µας λεν πολλές λεπτομέρειες για τη ζωή και τη δράση τους. Κι είναι αυτό δικαιολογημένο. Η μεγάλη χρονική απόσταση που µας χωρίζει από την εποχή τους, οι πολλές δοκιμασίες από τις οποίες πέρασε ο τόπος µας, οι καταστροφές και οι δηώσεις είχαν ως αποτέλεσμα να ξεχασθούν αρκετά στοιχεία της εκκλησιαστικής ζωής και της εκκλησιαστικής µας ιστορίας των πρώτων µ.Χ. αιώνων. Για τη ζωή τους όμως αντλούμε αρκετές πληροφορίες από την ακολουθία τους.

Πληροφορούμαστε λοιπόν πως προέρχονταν από πλούσια και ευκατάστατη οικογένεια, πράγμα που τους επέτρεψε να εκμάθουν και την ιατρική τέχνη και επιστήμη. Κι ακόμα πως πολύ νωρίς οδηγήθηκαν στη χριστιανική πίστη της οποίας έγιναν θερμότατες ακόλουθοι.

Αφού μελέτησαν τη διδασκαλία του Ευαγγελίου και αντελήφθησαν ότι τα αγαθά του κόσμου τούτου είναι «ρέοντα» ενώ τα «επαγγελλόµενα» αγαθά είναι «µένοντα», απεφάσισαν να εγκαταλείψουν ό,τι τις κρατούσε δέσμιες στον κόσμο τούτο και να αφιερωθούν ολοκληρωτικά στο κήρυγμα του Ευαγγελίου. Η συγγένειά τους µε τον Παύλο τις ώθησε να εργασθούν στα μέρη όπου εκείνος κήρυξε προηγουμένως, εδραιώνοντας µε τον τρόπο αυτό το έργο του. Έτσι τις βλέπουμε πρώτα στα μέρη της Ελλαδικής Μαγνησίας, εκεί που σήμερα βρίσκεται η πόλη του Βόλου, στην αρχαία Δημητριάδα. Εκεί, εξασκώντας και την ιατρική επιστήμη τους, που την παρείχαν σε όλους αναργύρως, επεδόθησαν στο κήρυγμα του Ευαγγελίου. Έγιναν έτσι θεραπεύτριες και της ψυχής και του σώματος των ανθρώπων. Εκεί μάλιστα που η ιατρική επιστήμη δεν μπορούσε να κάνει τίποτα, πρόσφεραν τις υπηρεσίες τους µε τη θερμή προσευχή τους. Ανεδείχθησαν έτσι και ιαµατικές, θεραπεύτριες δηλαδή σωμάτων µε τη δύναμη του Θεού.

Από τη Δηµητριάδα τις βρίσκουμε στην Πάφο και συγκεκριμένα στην Κισσόνεργα, όπου στήνουν το ιεραποστολικό ορμητήριο τους. Η παράδοση τις φέρει να ζουν σ' ένα σπήλαιο κι απ' εκεί να δέχονται ασθενείς - ιδιαίτερα γυναίκες - τις οποίες και κατηχούσαν στη νέα θρησκεία, προετοιμάζοντας τες για το βάπτισμα.

Φαίνεται πως η κάποια χαλάρωση των ηθών που επικρατούσε τότε σ' όλη την περιοχή της Πάφου, λόγω και της λατρείας της Αφροδίτης, είχε σαν αποτέλεσμα τη στροφή πολλών ανθρώπων προς κάτι το ανώτερο. Γι' αυτό και το έργο των δύο ιεραποστόλων βρήκε πρόσφορο έδαφος στην Πάφο. Επαληθεύτηκε. και στην περίπτωση αυτή το Γραφικό «Όπου επλεόνασεν η αµαρτία εκεί υπερεπερίσσευσεν η χάρις». Οι τάξεις των χριστιανών πλήθαιναν µέρα µε τη µέρα και η κοινωνία άρχισε να παίρνει όψη Χριστιανική.

Οι άσχημες συνθήκες διαβίωσής τους όμως, οι κακουχίες και οι ταλαιπωρίες του ιεραποστολικού έργου, έφθειραν την υγεία τους. Κι έτσι, χωρίς να φθάσουν σε «γήρας πολυχρόνιον», άφησαν το μάταιο αυτό κόσμο και πέταξαν στην αιωνιότητα. Πρώτη η Ζηναίδα και ύστερα η Φιλονίλλα, παρέδωσαν την ψυχή τους στον Χριστό που τόσο αγάπησαν και για τον οποίο τόσο εκοπίασαν.

Στον τόπο που τάφηκαν, στην Κισσόνεργα, κτίστηκε αργότερα, µετά την κατάπαυση των διωγμών, ναός επ' ονόµατί τους και οι πιστοί συγκεντρώνονταν εκεί στις 11Οκτωβρίου, οπότε τελείται η µνήµη τους και τις τιμούσαν µε ιδιαίτερη λαμπρότητα. Ερείπια του ναού υπάρχουν μέχρι και σήμερα. Εκεί, στις 11Οκτωβρίου, τελείται και σήμερα η Θεία Λειτουργία στη µνήµη των αγίων αδελφών. Λόγω του ιατρικού λειτουργήματος τους, θεωρούνται και σήμερα θεραπεύτριες διαφόρων ασθενειών, ιδιαίτερα δε των αιμορραγιών στις γυναίκες.

ΑΠΟΛΥΤΙΚΙΟ 

Ήχος γ΄. Την ωραιότητα.

Την πολυθαύµαστον Ταρσόν τιµήσωµεν, την εξανθήσασαν άνθη τα τίμια, την Ζηναίδα τήν σοφήν και Φιλονίλλαν. Άµα δε έχουσαι της πίστεως την κρηπίδα ασάλευτον, πάσαν πληµµυρίδα των δαιµόνων κατήσχυναν. Διό και συν Αγγέλοις χορεύουσαι, υπέρ ηµών αεί πρεσβεύουσιν.